#Debate: Ψηφιακά δεδομένα…δημιούργημά μας ή προέκταση του εαυτού μας;
της Έφης Κωστάκη & του Στάθη Ζωγόγιαννη*
#Τα ψηφιακά μας δεδομένα είναι δημιούργημά μας!
Πριν αρχίσει η ανάλυση σχετικά με το κατά πόσο τα ψηφιακά δεδομένα είναι δημιούργημα μας, θα πρέπει να ορίσουμε για τι μιλάμε. Αρχικά, ως ψηφιακά δεδομένα ορίζεται κάθε ίχνος ψηφιακής παρουσίας που δημιουργεί ένας λογαριασμός σε μία εφαρμογή και τα οποία αυτή η εφαρμογή έχει αποθηκευμένα και μπορεί να χρησιμοποιήσει για δικό της όφελος. Για παράδειγμα, ο λογαριασμός μας στο Facebook, στο οποίο έχουμε δημιουργήσει το δικό μας προσωπικό προφίλ. Πολλές φορές αναφερόμαστε στον όρο «ποιότητα προσωπικών δεδομένων», δηλαδή, κατά πόσο τα ψηφιακά δεδομένα ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα. Η ποιότητα σχετίζεται με τον τρόπο που αποθηκεύουμε τα δεδομένα, ώστε να μην υπάρξει κάποια λάθος καταχώρηση.
Το πρώτο επιχείρημα είναι η έννοια της προσωπικής επιλογής. Γνωρίζοντας ότι κάθε αλληλεπίδραση αποθηκεύεται, όπως και κάθε φωτογραφία που θα ανεβάσουμε, εμείς επιλέγουμε το περιεχόμενο που θα δημιουργήσουμε. Το πως θα επεξεργαστώ ένα σχόλιο σε κάποια δημοσίευσή μου, τι θα αναζητήσω στον ιστό και με ποιον θα συνομιλήσω, δίνει ένα χρονικό περιθώριο από τη στιγμή που θα λάβω το μήνυμα μέχρι να απαντήσω, ώστε να επιλέξω τη στάση μου, και συνεπώς, το ψηφιακό μου αποτύπωμα. Όλο το διαδίκτυο και οι εφαρμογές του στηρίζονται σε επιλογές, εμείς διαλέγουμε ποιά εικονίδιο θα πατήσουμε και ποιά πλήκτρα του πληκτρολογίου θα χρησιμοποιήσουμε. Προφανώς, οι επιλογές είναι πεπερασμένες, όπως και στον πραγματικό κόσμο.
Άμεση είναι η σύνδεση με τη συνείδηση. Η συμπεριφορά μου στο λογαριασμό μου στο Instagram είναι μία πράξη συνειδητή και όχι αυθόρμητη. Εγώ δημιουργώ το περιεχόμενο μου και αφού έχω τον έλεγχο του σώματός μου και των άκρων μου, που θα κάνω like και ποιον λογαριασμό θα ακολουθήσω είναι μία πράξη συνειδητή και όχι αντανακλαστική. Αντανακλαστικά θα κρατηθώ από κάτι όταν σκοντάψω όχι όταν κάνω click σε μία αντίδραση.
Το τελευταίο μου επιχείρημα συνδέεται με την έννοια του εαυτού. Είναι μία έννοια αρκετά ευρεία και αόριστη που τα δεδομένα, όποιας μορφής και αν είναι, δεν αρκούν για να προσδιορίσουν. Σίγουρα μέσω του ίντερνετ έχουμε την ευκαιρία να δείξουμε ένα μέρος του εαυτού μας, διαλέγοντας τα κομμάτια που θέλουμε. Σίγουρα σε αυτό θα εμπνευστούμε και θα δημιουργήσουμε. Η πραγματικότητα, όμως, είναι το όλον που δεν μπορεί να αποτυπωθεί από τα ψηφιακά μας δεδομένα. Είναι οι αναμνήσεις μας, είναι τα συναισθήματα που νιώθουμε, είναι τα όνειρα, οι φίλοι και η οικογένειά μας, είναι μία φιγούρα που δεν μπορεί να ολοκληρωθεί στον ψηφιακό κόσμο.
Τα ψηφιακά δεδομένα ως δημιούργημά μας σημαίνει ότι το μέσο του υπολογιστή και των εφαρμογών αποτελούν ένα εργαλείο που μεσολαβεί μεταξύ του ανθρώπου και του ψηφιακού στίγματος. Αν θεωρούσαμε αυτά τα δεδομένα προέκταση του εαυτού μας, θα μπορούσαμε να υποστηρίξουμε την κωδικοποίηση του εαυτού. Κάτι τέτοιο με την τεχνητή νοημοσύνη που έχουμε σήμερα δεν ευσταθεί. Αναμφισβήτητα, η ανθρώπινη προσωπικότητα και η δημιουργία έχουν μία συνεχή σχέση και υπάρχει μία τροφοδότηση και από τις δύο μεριές, αλλά η κίνηση είναι μία: ο άνθρωπος δημιουργεί ψηφιακά δεδομένα, τα ψηφιακά δεδομένα δεν δημιουργούν τον άνθρωπο.
#Τα ψηφιακά μέσα είναι προέκταση του εαυτού μας!
Η σημερινή εποχή που διανύουμε χαρακτηρίζεται από την τεράστια τεχνολογική ανάπτυξη που έχει εισχωρήσει σε όλους τους τομείς της καθημερινότητας μας. Μια ανάπτυξη που επιβεβαιώνει πως όλα τα ψηφιακά δεδομένα κυριαρχούν σε μεγάλο βαθμό και στον ίδιο μας τον εαυτό. Αν όχι πάνω σε εμάς, σίγουρα είναι προέκταση του εαυτού μας. Αρχικά, όσον αφορά στα social media (Facebook, Instagram κ.λπ.), αδιαμφισβήτητα, αποτελούν προέκταση του εαυτού μας, αφού πολλές φορές μας επηρεάζουν σε υπερβολικό βαθμό όσα παρακολουθούμε να διαδραματίζονται εκεί, χωρίς να είμαστε εμείς σε θέση να επιβληθούμε εμείς πάνω σε αυτά, αλλά αυτά σε εμάς.
Τα ψηφιακά δεδομένα έχουν την ικανότητα να καλύψουν ορισμένες ψυχολογικές ανάγκες του εαυτού μας. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός πως δημιουργεί μια ιδανική κατάσταση της προσωπικότητάς μας, κατά την οποία κάθε άτομο μπορεί να δημιουργήσει μια δική του προσωπική πτυχή του εαυτού του, χωρίς περιορισμούς. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα πολλοί άνθρωποι να απομακρύνονται από την αληθινή ζωή και να επιλέγουν την ζωή που τους προσφέρουν τα ψηφιακά δεδομένα, καθώς αντικατοπτρίζονται καλύτερα οι ανάγκες τους μέσω αυτών.
Είναι σημαντικό, επίσης, να αναφερθεί το γεγονός πως το διαδίκτυο και τα ψηφιακά μέσα δεν αποτελούν απλά ένα μέσω παρατήρησης, όπως είναι π.χ. η τηλεόραση, αλλά ένα μέσο δράσης, στα πλαίσια του οποίου η κοινωνία δραστηριοποιείται. Επιπρόσθετα, πολλά ψηφιακά μέσα έχουν επιδράσει στην επαγγελματική ανάπτυξη πολλών ανθρώπων (π.χ. Linkdn), στη βελτίωση της εργασίας και των εργασιακών σχέσεων. Η εξάρτηση των ανθρώπων από ένα κινητό τηλέφωνο ή από έναν υπολογιστή αποτελεί συνήθη πάθηση των τελευταίων ετών, αφού πολλά, νέα κυρίως, άτομα δεν μπορούν να ζήσουν δίχως την τεχνολογία.
Τα ψηφιακά μέσα θεωρούνται απαραίτητα για την λειτουργία της σύγχρονης κοινωνίας. Η σωστή, όμως, χρήση τους είναι αυτή που θα τα κάνει να ξεχωρίσουν και θα τους δώσει αξία. Δε θα πρέπει το κινητό τηλέφωνο να καθορίζει την ζωή μας ως προέκτασή της, αλλά εμείς να καθορίζουμε την ζωή μας με βάση το κινητό τηλέφωνο, κάτι που όσο αυξάνεται η τεχνολογία, έχει αρχίσει να χάνεται.
∗Φοιτητής Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου που ασκεί την επίσημη Πρακτική της στο citycampus.gr.
Θέλεις να ενημερώνεσαι έγκυρα και κυρίως έγκαιρα με το πάτημα ενός κουμπιού; Κατέβασε την εφαρμογή μας από το Playstore (citycampus.gr) και διάβασε όλα τα νέα άρθρα εύκολα και γρήγορα!
