Αθήνα: Παγκόσμια Πρωτεύουσα Βιβλίου 2018
της Θάλειας Κατσιδώνη
Το 2018 είναι το έτος των βιβλίων για την Ελλάδα, καθώς η Αθήνα ορίστηκε ως Παγκόσμια Πρωτεύουσα Βιβλίου. Τι, όμως, σημαίνει αυτό;
Ο τίτλος της Παγκόσμιας Πρωτεύουσας Βιβλίου είναι ένας τίτλος που δίνεται σε μία πόλη κάθε χρονιά από την UNESCO σε αναγνώριση των προγραμμάτων προώθησης του βιβλίου και του διαβάσματος. Ο τίτλος απονέμεται στις 23 Απριλίου κάθε χρόνου (Παγκόσμια Ημέρα Βιβλίου και Πνευματικών Δικαιωμάτων από την UNESCO) και ισχύει ως τις 22 Απριλίου του επόμενου έτους.
Η UNESCO προσκάλεσε τον Παγκόσμιο Σύνδεσμο Εκδοτών, την Παγκόσμια Συνομοσπονδία Βιβλιοθηκών και την Παγκόσμια Συνομοσπονδία Βιβλιοπωλών να συμμετάσχουν στη διαδικασία επιλογής, ως οι τρεις σημαντικότεροι φορείς στη βιομηχανία του βιβλίου. Η επιλογή δεν συμπεριλαμβάνει κάποιο χρηματικό έπαθλο, αλλά μόνο επιβραβεύονται τα καλύτερα προγράμματα προώθησης του βιβλίου.
Η επιτροπή επιλογής ελέγχει προγράμματα που διοργανώνονται ή υποστηρίζονται από τις εκάστοτε πόλεις, οι οποίες αφορούν το βιβλίο και έχουν προγραμματιστεί να διεξαχθούν κατά τη διάρκεια της Παγκόσμιας Ημέρας Βιβλίου ως την επόμενη χρονιά. Τα κριτήρια επιλογής συμπεριλαμβάνουν το βαθμό συμμετοχής τόσο σε εθνικό όσο και σε διεθνές επίπεδο με όλα τα πιθανά προγράμματα ή δραστηριότητες που αφορούν το βιβλίο.
Συνάμα, σημαντικό ρόλο παίζει η πιθανή επίδραση αυτών των προγραμμάτων, ο σκοπός και η ποιότητα των δραστηριοτήτων που υποστηρίζονται από τις υποψήφιες πόλεις μαζί με το βαθμό επιρροής από τους συγγραφείς, τους εκδότες, τους βιβλιοπώλες και τις βιβλιοθήκες. Τέλος, το ποσοστό που τα προγράμματα ανταποκρίνονται στις αρχές της ελευθερίας της έκφρασης, όπως αναφέρεται στο καταστατικό της UNESCO, στα Άρθρα 19 και 27 της Οικουμενικής Διακήρυξης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και της Συμφωνίας για την Εισαγωγή Εκπαιδευτικών, Επιστημονικών και Πολιτιστικών Υλών, συνιστούν σημαντικό κριτήριο αξιολόγησης.
Η Αθήνα είναι η 18η πόλη που φιλοξενεί αυτό τον θεσμό και η επιλογή της έγινε ύστερα από πρόταση, και ανάλογο φάκελο, που κατέθεσε ο Δήμος Αθηναίων με το επιχείρημα ότι τα τελευταία χρόνια η πόλη μας όχι μόνο διαθέτει έντονη πολιτιστική σφραγίδα αλλά εξελίσσεται και σε ένα δυναμικό κέντρο φιλοξενίας τουριστών, καθώς και μεγάλου αριθμού μεταναστών. Όπως δηλώνουν οι υπεύθυνοι της διοργάνωσης, «επιδίωξη είναι τα βιβλία να γίνουν αφορμή για συζητήσεις, debates και αναλύσεις ποικίλων θεμάτων, εμπνευσμένες πάντα από τον κόσμο του βιβλίου και του σύγχρονου προβληματισμού.
Βιβλία με ρόδες, pop-up βιβλιοθήκες και μια κινητή βιβλιοθήκη θα σκορπίσουν και στα 7 διαμερίσματα της Αθήνας, δίνοντας μια μοναδική ευκαιρία σε κατοίκους και επισκέπτες να γευτούν και να απολαύσουν την περιπέτεια της γνώσης και της αφήγησης».
Μία μέρα γεμάτη με εορτασμούς θα σηματοδοτήσει την έναρξη των εκδηλώσεων που θα γίνουν στο πλαίσιο κήρυξης της Αθήνας ως Παγκόσμιας Πρωτεύουσας του Βιβλίου 2018. Με μία πομπή επίσημων προσκεκλημένων θα ξεκινήσει τη Δευτέρα 23 Απριλίου, ώρα 19:30, από το Μουσείο Ακρόπολης. Η εκδήλωση θα συνεχιστεί για περίπου μισή ώρα ως τη συμβολή της Διονυσίου Αρεοπαγίτου με την Αποστόλου Παύλου.
Το ίδιο βράδυ, γύρω στις 21:30, στην κλίμακα ανόδου του Ηρώδειου η Big Band του Δήμου Αθηναίων θα ερμηνεύσει για περίπου μία ώρα τραγούδια jazz και swing. Η όλη διοργάνωση θα ολοκληρωθεί στις 11 το βράδυ στο Ηρώδειο, όπου στον χώρο της ορχήστρας δέκα ηθοποιοί (πιθανόν και κάποιοι από τους θεατές) θα αναγνώσουν στίχους του Ομήρου. Η είσοδος στη διοργάνωση θα είναι ελεύθερη, με τον αριθμό των θεατών να μην ξεπερνά τις 2.000.
