Βιβλιοκριτική: Η Φάρμα των Ζώων

της Στέφι Ράσκοβα

Ο συγγραφέας και το έργο του

Ο George Orwell (Eric Arthur Blair) γεννήθηκε το 1903 στη Βρετανοκρατούμενη Ινδία. Ήταν Βρετανός συγγραφέας, λογοτέχνης και δημοσιογράφος. Θεωρείται ένας από τους σπουδαιότερους συγγραφείς του 20ού αιώνα και ο σημαντικότερος χρονικογράφος της εποχής του. Είχε υπηρετήσει ως αστυνομικός στη Μπούρμα της Ινδίας, ενώ αργότερα στρατεύτηκε στον Ισπανικό Εμφύλιο. Κατηγορήθηκε πως ήταν τροτσκιστής και διέφυγε με τη γυναίκα του στην Ισπανία, μέχρι την επιστροφή του στην Αγγλία. Στο Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο ήταν διευθυντής της Ινδικής Υπηρεσίας του BBC, απ’ όπου αποχώρησε. Στη συνέχεια υπήρξε λογοτεχνικός συντάκτης στην εφημερίδα Tribune.

Ο Όργουελ υπήρξε και κριτικός λογοτεχνίας, πολεμικός ανταποκριτής, ποιητής. Τα βιβλία του “1984” και “Η Φάρμα των Ζώων” κέρδισαν μόνιμη θέση στη σκηνή της κλασικής παγκόσμιας λογοτεχνίας. Τα έργα του διακρίνονται από πεζό λόγο, αναφορές στις κοινωνικές ανισότητες, αντίθεση στα ολοκληρωτικά καθεστώτα και αφοσίωση στο δημοκρατικό σοσιαλισμό. Το έργο του συνεχίζει να επηρεάζει τη μαζική και πολιτική κουλτούρα και πολλοί νεολογισμοί του έχουν ενταχθεί στο λεξιλόγιό μας. Αν και ο συγγραφέας απαγόρευσε ρητά να συνταχθεί η βιογραφία του, αρκετοί ήταν αυτοί που προσπάθησαν να ενώσουν το παζλ της ζωής του. Το 1950 πέθανε από φυματίωση στο Λονδίνο.

Υπόθεση

Η Φάρμα των Ζώων γράφτηκε το 1940, αλλά εκδόθηκε το 1945. Πρόκειται για μία αλληγορική νουβέλα, στην οποία περιγράφεται η δυστοπική ζωή σε μία φάρμα. Τα ζώα της φάρμας μην μπορώντας άλλο να ανεχτούν τη σκληρότητα του ανθρώπου-αφέντη Τζόουνς, επαναστατούν και τον διώχνουν. Ελπίζοντας σε μία αρμονική συνύπαρξη και ίση μεταχείριση μεταξύ τους. Τα γουρούνια, ως τα πιο έξυπνα ζώα της φάρμας, υπό την καθοδήγηση του γενναίου Σνόουμπολ, αρχίζουν να αποκτούν τον έλεγχο και την κύρια εξουσία. Ο πολιτικός αντίπαλός του, όμως, ο Ναπολέων, καταφέρνει να πάρει την εξουσία και να εγκαθιδρύσει μονοκρατορία. Όσο περνάει ο καιρός, τα γουρούνια μοιάζουν όλο και περισσότερο στους ανθρώπους. Η ζωή στη φάρμα γίνεται όλο και δυσκολότερη για τα υπόλοιπα ζώα, χειρότερη ίσως και από τη ζωή τους πριν την Επανάσταση.

Αλληγορισμός

Ο Τζωρτζ Όργουελ εμπνεύστηκε την ιστορία κατά τη διάρκεια του Ισπανικού Εμφυλίου. Ήθελε μέσα από αυτή να καταδικάσει τη Σταλινική διαφθορά των αρχικών σοσιαλιστικών ιδεωδών. Η επανάσταση των ζώων ενάντια στον Τζόουνς είναι το ανάλογο με την Επανάσταση των Μπολσεβίκων του Οκτωβρίου του 1917. Ενώ η προσπάθεια του Τζόουνς να ανακτήσει τον έλεγχο, με τη βοήθεια των γειτονικών αγροτών, παραλληλίζει τις προσπάθειες των Δυτικών δυνάμεων να συντρίψουν τους Μπολσεβίκους το 1918-1921. Η άνοδος των γουρουνιών στην εξουσία είναι αναφορά στην άνοδο της Σταλινικής γραφειοκρατίας στην ΕΣΣΔ. Και ο Ναπολέων ως μοναδικός ηγέτης, συμβολίζει τον Στάλιν.

Γιατί να το διαβάσεις

Λόγω του πολιτικού χαρακτήρα του βιβλίου, ήταν αρκετά δύσκολο για τον Όργουελ να βρει εκδότη. Οι αλήθειες που προβάλλονται τόσο έξυπνα μέσα από την αλληγορία είναι ο λόγος που ακόμη και σήμερα υπάρχει απαγόρευση της κυκλοφορίας του βιβλίου σε αρκετές χώρες. Σε μόλις εκατό σελίδες, ξυπνάει κάτι επαναστατικό μέσα σου. Συνειδητοποιείς καταστάσεις και νιώθεις πως βγαίνεις από έναν λήθαργο. Πρόκειται για ένα διαχρονικό έργο και για μία Φάρμα που παρουσιάζει πολλά κοινά στοιχεία με τη σημερινή ελληνική κοινωνία. Όπως, χαρακτηριστικά, λένε τα γουρούνια στις επτά εντολές τους, «Κάποια ζώα είναι πιο ίσα από κάποια άλλα».

Αν επιθυμείς να διεκδικήσεις υποτροφίες στην Ελλάδα ή το εξωτερικό, ο Οδηγός Υποτροφιών του Citycampus που μόλις κυκλοφόρησε σου προσφέρει ό,τι χρειάζεσαι!