Της Έλενας Σκούφου
Πρωταγωνιστούν: Emily Watson, StellanSkarsgård, KatrinCartlidge, Jean-Marc Barr, Udo Kier
Σενάριο/σκηνοθεσία: Lars Von Trier
Πρόκειται για την πρώτη ταινία του Δανού σκηνοθέτη από την τριλογία “GoldenHeart”, η οποία πραγματεύεται την οικογενειακή ζωή της Bess, μιας κοπέλας αθώας, αυθόρμητης και με καρδιά μικρού παιδιού, που είναι πιστή στην εκκλησία και στο θείο λόγο και του Jan, ενός άθεου άνδρα, που εργάζεται ως ναυτικός, τη δεκαετία του ’70. Το ζευγάρι δηλώνει σφόδρα ερωτευμένο, παρά τις αντιδράσεις του περίγυρου για το γάμο τους. Ο Jan λείπει αρκετό καιρό στα καράβια, ωστόσο η σύζυγός του, με την οποία έχει περιστασιακή επικοινωνία, παραμένει αφοσιωμένη σε αυτόν. Η Bess επισκέπτεται καθημερινά τον οίκο του θεού και προσεύχεται να γυρίσει ο αγαπημένος της κοντά της. Το περιβάλλον της εκκλησίας εκτιμά και αγκαλιάζει τη Bess, έως ότου συμβαίνει ένα δραματικό συμβάν, που θα ανατρέψει τα μέχρι τώρα δεδομένα.
Ο Jan παθαίνει ένα εργατικό ατύχημα, το οποίο τον καθηλώνει σε ένα κρεβάτι, μένοντας παράλυτος και ενθαρρύνει τη γυναίκα του να αναζητήσει νέο σύντροφο, μιας και ο ίδιος είναι ανήμπορος να της προσφέρει τη συζυγική του αγκαλιά. Η Bess φυσικά αρνείται και παραμένει ανένδοτη παρά τις πιέσεις του Jan. Όμως ο σύζυγός της χρησιμοποιεί ως επιχείρημα το γεγονός ότι, αν εκείνη κοιμάται με έναν άλλον άνδρα, εκείνος θα παραμένει ζωντανός και θα αισθάνεται ότι βρίσκεται ερωτικά με τη γυναίκα του, μέσα από την εξιστόρηση που θα του κάνει η ίδια η Bess μετά τις συναντήσεις με τον εραστή της. Εκείνη δέχεται τελικά τη πρόταση, αφού πείθεται ότι με αυτό τον τρόπο ο άνδρας της θα καλυτερεύσει.
Η Bess καταλήγει να κοιμάται με πολλούς συντρόφους, εκπληρώνοντας τις ερωτικές τους επιθυμίες, οι οποίες θα αποβούν μοιραίες για τη ζωή της, αφού εν τέλει πεθαίνει, ύστερα από τη βίαιη συμπεριφορά τους. Παραδόξως ο Jan σηκώνεται και πάλι στα πόδια του, γερός όπως κάποτε, για να κηδεύσει ο ίδιος τη γυναίκα του, μιας και η εκκλησία που η Bess τόσο πολύ αγαπούσε, αρνήθηκε τη ταφή της και ανακήρυξε τη ψυχή της κολασμένη.
Ο L.V. Trier, για ακόμη μια φορά, μέσα από τις δραματικές του ταινίες, τις οποίες δουλεύει με εξαιρετική μαεστρία, καταφέρνει να θίξει ποικίλες πτυχές του ανθρώπινου βίου.
Στο «δαμάζοντας τα κύματα» είναι έκδηλο το θέμα της συζυγικής αγάπης και αφοσίωσης, μα και της συζυγικής εκμετάλλευσης αντίθετα. Η θυσία για τον αγαπημένο άνδρα, καταλήγει σε αυτοθυσία. Οι ρόλοι αντιστρέφονται και ο ευαίσθητος της ιστορίας πεθαίνει. Ο στόχος εκπληρώνεται και ο λατρευτός σύζυγος, όχι μόνο είναι ζωντανός, αλλά και υγιής.
Παράλληλα με την ερωτική, παρουσιάζεται και η θεϊκή αγάπη. Η θεοσεβούμενη πιστή, η οποία προσεύχεται και τηρεί ευλαβικά το λόγο του θεού, εξοστρακίζεται, απορρίπτεται και εγκαταλείπεται από την εκκλησία, τη στιγμή που την έχει πιο πολύ ανάγκη.
Η τραγική σκηνή με το σώμα της Bess τραυματισμένο να ξεψυχά στα σκαλιά της εκκλησίας, με τα παιδιά της γειτονιάς να τη περιγελούν και να τη χλευάζουν, και τον πάστορα να στέκεται ασυγκίνητος, πάνω από τη νεαρή κοπέλα, αποτυπώνουν την αλυγισία και τη σκληρότητα των εκκλησιαστικών θεσμών και των εκπροσώπων τους, που αντί να σπεύσουν σε βοήθεια, στέκουν σιωπηροί παρατηρητές. Ο λόγος του θεού για αγάπη και αλληλοβοήθεια λησμονείται, αφού πλέον η Bess, θεωρείται το απολωλός πρόβατο, αφού παράκουσε το θείο λόγο για χάρη του έρωτα, αφού τόσο εγωιστικά παρακαλούσε το θεό να απαρνηθεί ο Jan τη δουλειά του για χάρη της. Ο τιμωρός θεός λοιπόν, επεφύλασσε για αυτήν κακότυχο τέλος, βασανιστικό και εξευτελιστικό. Ο Jan σταμάτησε τη δουλειά του και επέστρεψε στο σπιτικό τους, αλλά αυτή δεν είναι εκεί…
Η τραγικότητα βρίσκεται παντού. Η αθωότητα, η αφέλεια, ο έρωτας και η τυφλή εμπιστοσύνη, γίνονται αίτια καταστροφής. Η Bess θυσιάζεται, ο θεός όμως δεν ανοίγει την αγκαλιά του για να τη δεχτεί. Η «κολασμένη» της ψυχή έχει εκπληρώσει το στόχο της, να σώσει ό,τι θεωρεί πολυτιμότερο, τον έρωτα, και γαληνεύει.
Η Bess αποτελεί προσωποποίηση του αγνού ως έννοια και το αγνό βρίσκεται παντού, ακόμη και στα πιο διεφθαρμένα πράγματα. Υπάρχει και είναι εκεί να μας θυμίζει ότι, ο δρόμος που ακολουθεί η καρδιά μας είναι αγνός, αληθινός, πηγαίος. Μπορεί ενίοτε να μας οδηγήσει σε λανθασμένες αποφάσεις και σε δύσβατα μονοπάτια, όμως είναι ο μόνος, που αν δεν πέσει σε αδιέξοδο, θα «δαμάσει τα κύματα» και θα φέρει την ευτυχία…
Αν επιθυμείς να διεκδικήσεις υποτροφίες στην Ελλάδα ή το εξωτερικό, ο Οδηγός Υποτροφιών του citycampus που μόλις κυκλοφόρησε σου προσφέρει ό,τι χρειάζεσαι!
Θέλεις να ενημερώνεσαι έγκυρα και κυρίως έγκαιρα με το πάτημα ενός κουμπιού; Κατέβασε την εφαρμογή μας από το Playstore (citycampus.gr) και διάβασε όλα τα νέα άρθρα εύκολα και γρήγορα!
