Της Μαριλένας Καπετάνη
Βρισκόμαστε σε μια εποχή που τρέχει. Και μαζί της «τρέχουμε» κι εμείς. Μαθητές, φοιτητές, εργαζόμενοι «τρέχουμε», προσπαθώντας να ανταποκριθούμε σε αυξημένες απαιτήσεις της καθημερινότητας, σε ακαδημαϊκές/επαγγελματικές υποχρεώσεις και μέσα σε αυτά πασχίζουμε να βρούμε μια ανάσα προσωπικού χρόνου. Το αποτέλεσμα; Σωματική και ψυχική εξάντληση. Με άλλα λόγια, βιώνουμε ένα burnout.
Τι είναι το burn out;
Σύμφωνα με τον ΠΟΥ, το σύνδρομο burnout είναι αποτέλεσμα χρόνιου εργασιακού στρες, το οποίο δεν έχει αντιμετωπιστεί επιτυχώς. Συνήθη συμπτώματα είναι το αίσθημα εξάντλησης, η αποστασιοποίηση και τα αρνητικά συναισθήματα απέναντι στην εργασία, καθώς και η αίσθηση αναποτελεσματικότητας. Αν και ο ορισμός αυτός περιορίζεται στο εργασιακό περιβάλλον, εύκολα μπορούμε να τον επεκτείνουμε και σε μικρότερες ηλικίες, όπου συχνά παρατηρούνται παρόμοιες εμπειρίες στο σχολείο ή στο πανεπιστήμιο.
Το ερώτημα είναι: τι μπορείς να κάνεις για αυτό; Ίσως η απάντηση να κρύβεται σε μικρές, απλές κινήσεις. Στις στιγμές που επιτρέπεις στον εαυτό σου να σταματήσει, να ανασάνει και να επανασυνδεθεί με ό,τι τον γεμίζει. Παρακάτω, 5 τρόποι για να επαναφέρεις την ισορροπία στην καθημερινότητά σου.
Αναγνώριση και προτεραιότητες
Πρώτο βήμα για να αντιμετωπίσεις το πρόβλημα, είναι να το αναγνωρίσεις. Πρέπει, λοιπόν, να διακρίνεις ποια είναι η πηγή του άγχους σου. Ένα project, μια προθεσμία, ένας απαιτητικός συνεργάτης, μια επερχόμενη εξεταστική; Αφού εντοπίσεις το πρόβλημα, θέσε προτεραιότητες. Ξεχώρισε τι πρέπει να γίνει άμεσα και κάνε ανάλογη κατανομή του χρόνου σου με εφικτούς στόχους.
Οριοθέτηση
Μπορεί να φαίνεται δύσκολο, αλλά προσπάθησε να βάλεις όρια-χρονικά και προσωπικά. Όρισε συγκεκριμένες ώρες εργασίας και αποσυνδέσου, πρακτικά και συναισθηματικά, τις υπόλοιπες. Και το σημαντικότερο: μάθε να λες «όχι». Αν αισθάνεσαι ότι επωμίζεσαι περισσότερα από όσα μπορείς να διαχειριστείς, μπορείς να αρνηθείς ή, τουλάχιστον, να θέσεις τους όρους σου πριν δεχτείς.
Προσωπικός χρόνος
Μην παραμελείς τον εαυτό σου. Ένας καλός ύπνος, σωματική άσκηση και σωστή διατροφή μπορούν να φορτίσουν τις «μπαταρίες» σου και να αυξήσουν τις αντοχές σου. Αν τα συνδυάσεις με επικοινωνία και στιγμές με τους αγαπημένους σου, θα έχεις σίγουρα περισσότερα ψυχικά και σωματικά αποθέματα ενέργειας, για να πετύχεις τους στόχους σου.
Ισορροπία προσωπικής και επαγγελματικής/ακαδημαϊκής ζωής
Κάνε ένα διάλειμμα! Η σκληρή δουλειά πρέπει να συνοδεύεται από επιβράβευση. Βρες χρόνο μέσα στην ημέρα σου για χόμπι, χρησιμοποίησε τις ελεύθερες μέρες σου για εξορμήσεις–ό,τι σε βοηθά να αποφορτιστείς.
Ζήτα βοήθεια
Όσο καλά κι αν ακούγονται τα παραπάνω, υπάρχουν στιγμές που απλώς έχεις ανάγκη να ακουστείς. Μη διστάζεις να μοιραστείς τους προβληματισμούς σου με άτομα της εμπιστοσύνης σου. Μπορεί κι αυτοί να βιώνουν κάτι παρόμοιο. Δεν είσαι μόνος/η σε αυτό που νιώθεις. Όσο ωραία κι αν ακούγονται αυτά, όσο αποτελεσματικά κι αν είναι, μήπως δεν πρέπει να φτάνουμε στο σημείο να πάθουμε burnout; Κι από την άλλη, κατά πόσο αυτό είναι εφικτό σε έναν κόσμο που ο ανταγωνισμός και οι απαιτήσεις δεν σταματούν ποτέ;
