Διομαδική Συμπεριφορά και Ηγεσία

Ηρώ Πατεράκη

7 έτη ago

Διομαδική Συμπεριφορά και Ηγεσία

της Αλεξάνδρας Κουτσουβά

Ο άνθρωπος ως φύσει κοινωνικό ον βρίσκεται σε συνεχή αλληλεπίδραση με τους συνανθρώπους του. Έρχεται αντιμέτωπος με την ανάγκη να ενταχθεί σε ποικίλες ομάδες κατά την διάρκεια της ζωής του. Οι λόγοι σχετίζονται τόσο με την επιβίωση όσο και με τη βελτίωση του βιοτικού του επιπέδου. Κανείς δεν βρέθηκε σε αυτήν τη γη για να είναι μόνος του, αλλά για να συμβιώνει αρμονικά με τους γύρω του. Για να το επιτύχει αυτό, ως μέλος μιας οποιασδήποτε ομάδας, πρέπει να υπακούει σε κανόνες και να διαμορφώνει την προσωπική του συμπεριφορά βάσει αυτών.

Με την πτυχή αυτή της ανθρώπινης συμπεριφοράς έχει ενασχοληθεί η επιστήμη της κοινωνικής ψυχολογίας. Πρόκειται για την αποκαλούμενη διομαδική συμπεριφορά ή αλλιώς διομαδικές σχέσεις. Με την έννοια αυτή, εννοούνται τόσο οι αλληλεπιδράσεις των ξεχωριστών ατόμων που ανήκουν στην ίδια ομάδα όσο και οι αλληλεπιδράσεις των διαφόρων ομάδων μεταξύ τους. Ο χαρακτήρας των σχέσεων μεταξύ των ομάδων ποικίλλει. Αυτές μπορεί να είναι πολύ στενές ή και σχεδόν ανύπαρκτες, καθώς και συνεργατικές ή συγκρουσιακές.

Σύμφωνα με τους κοινωνικούς ψυχολόγους, οι κυριότεροι παράγοντες που χαρακτηρίζουν τις διομαδικές σχέσεις είναι η μορφή της αλληλεξάρτησής τους, καθώς και η ισχύς των ομάδων. Τα στοιχεία δηλαδή εκείνα που διαδραματίζουν έναν καίριο ρόλο στις σχέσεις μεταξύ των ομάδων είναι η σχέση συνεργασίας ή ανταγωνισμού που τις συνδέει, καθώς και η θέση που αυτές κατέχουν στην ιεραρχία του γενικότερου συνόλου στο οποίο ανήκουν. Είναι σημαντικό, όμως, να σημειωθεί πως τα δύο αυτά στοιχεία δεν αρκεί να ελέγχονται μόνο από αντικειμενική άποψη, αλλά κρίνεται απαραίτητη και η υποκειμενική πλευρά των ατόμων που ανήκουν στις διάφορες ομάδες. Έχει, δηλαδή, τεράστια σημασία το πώς βλέπουν τα ίδια τα άτομα μία ομάδα που ανήκει στο ίδιο χώρο, τι σχέση θέλουν να έχουν με αυτήν, καθώς και πόση δύναμη θεωρούν οι ίδιοι πως κατέχουν ως μέλη της ομάδας τους.

Αν θέσουμε ως παράδειγμα ομάδων τα διαφορετικά τμήματα μιας επιχείρησης, είναι εύλογο να καταλήξει κανείς στο συμπέρασμα πως η συνεργασία μεταξύ των ομάδων είναι κάτι περισσότερο από απαραίτητη. Μία τέτοια αρμονική συνύπαρξη δεν μπορεί παρά να οδηγήσει στην επίτευξη των επιδιωκόμενων στόχων παρέχοντας την δυνατότητα στην κάθε ομάδα να θέσει το λιθαράκι της στην επερχόμενη επιτυχία. Μέσω της διομαδικής ηγεσίας, όπως καλείται αυτή η σύμπραξη των διαφόρων ομάδων, όλοι έχουν λόγο στην απόφαση που θα ληφθεί και όλα τα διαφορετικά συμφέροντα μπορούν να εκπροσωπηθούν μέσα σε κλίμα σύμπνοιας και συνεργασίας.

Ποιος μπορεί να αμφισβητήσει, άλλωστε, το γεγονός πως η ευγενής άμιλλα και ο συναγωνισμός φέρνει πάντοτε καλύτερα αποτελέσματα από τον αθέμιτο ανταγωνισμό;