Πρωτοχρονιά…αλλιώς
της Χριστίνας Γούρα
Η Πρωτοχρονιά στην Ελλάδα, όπως και άλλες χώρες που βασίζονται στο δυτικό Γρηγοριανό ημερολόγιο, γιορτάζεται πανηγυρικά την 1 Ιανουαρίου, στην αρχή του νέου έτους. Δεν συμβαίνει, όμως, το ίδιο και σε άλλες χώρες ή άλλες θρησκείες. Το παρόν άρθρο θα δώσει μία εικόνα από διαφορετικούς εορτασμούς της αρχής του έτους.
Κίνα
Η Κίνα ακολουθεί και αυτή το δυτικό Γρηγοριανό ημερολόγιο, όπως και οι περισσότερες χώρες, όχι όμως πάντα. Το σεληνιακό ημερολόγιο έχει τεράστια σημασία για τους Κινέζους, γι’ αυτό και γιορτάζουν την Πρωτοχρονιά βάση αυτού. Έτσι, όπως είναι φυσικό, όχι μόνο τη γιορτάζουν σε διαφορετική μέρα, αλλά γιορτάζουν και διαφορετικό έτος, όπως συμβαίνει και στην Κορέα και το Βιετνάμ.
Η Πρωτοχρονιά για τους Κινέζους είναι μια κινητή εορτή που μπορεί να πέφτει από τις 21 Ιανουαρίου ως τις 20 Φεβρουαρίου. Τη θεωρούν ανοιξιάτικη γιορτή και αυτό επειδή σημαίνει το τέλος του χειμώνα και την έναρξη της άνοιξης.
Το κόκκινο είναι το εορταστικό χρώμα, που υπάρχει παντού εκείνη την περίοδο. Ένα από τα έθιμα της ημέρας είναι η απαγόρευση καθαρίσματος εκείνη την ημέρα. Δεν κάνουν μπάνιο ούτε πετούν τα σκουπίδια. Γνωστά είναι τα πολλά πυροτεχνήματα που χρησιμοποιούν, τόσο την νύχτα της αλλαγής του έτους, όσο και την επόμενη μέρα, κατά τις πρωινές ώρες. Τέλος, για να τιμήσουν αυτή την ξεχωριστή μέρα έχουν δημιουργήσει ένα κρασί αποκλειστικά γι’αυτή τη μέρα.
Η Πρωτοχρονιά των Εβραίων
Οι Εβραίοι έχουν το ημερολόγιο βασισμένο στον ήλιο και τη σελήνη και έτσι και η δική τους Πρωτοχρονιά είναι κινητή. Γιορτάζεται από την πρώτη ως τη δέκατη μέρα του έβδομου μήνα του δικού τους ημερολογίου. Η γιορτή της Πρωτοχρονιάς είναι ιερή γιορτή προσευχής, επαναπροσδιορισμού και μετάνοιας και συγχώρεσης. Άλλα έθιμα της Πρωτοχρονιάς είναι η αγορά ενός καινούριου κοσμήματος, ενώ φυσικά υπάρχουν και εορταστικές τροφές, όπως μήλο με μέλι, ρόδι, χουρμάδες και κεφάλι ψαριού.
Ινδία
Οι Ινδουιστές την Πρωτοχρονιά γιορτάζουν την απελευθέρωση της Γης από τον χειμώνα, γι’ αυτό και τη γιορτάζουν την άνοιξη. Ο εορτασμός της Πρωτοχρονιάς διαφέρει από μέρος σε μέρος. Οι περισσότεροι Ινδουιστές, ωστόσο, τη γιορτάζουν στις 26 Απριλίου.
Ιράν
Είναι μια Πρωτοχρονιά που γιορτάζεται ήδη περίπου 3.000 χρόνια και ονομάζεται Norooz. Το Norooz είναι μια αρχαία γιορτή των Περσών, που υμνεί τον ερχομό του καλού και την αναγέννηση της φύσης, γι’ αυτό και έχει τοποθετηθεί στις 21 Μαρτίου, κατά την Εαρινή Ισημερία. Ανά περιοχές υπάρχουν και διαφορετικοί τρόποι εορτασμού. Το Haftseen είναι η παραδοσιακή προετοιμασία του Πρωτοχρονιάτικου τραπεζιού. Το γεύμα περιλαμβάνει επτά διαφορετικά ανοιξιάτικα πιάτα και ξεκινούν όλα από το γράμμα S. Η Πρωτοχρονιά αυτή έχει περάσει και από πολλές απαγορεύσεις, μέχρι να καταφέρει να έχει την σημερινή αναγνώριση. Το 2010 το Norooz κατατάχθηκε στη Λίστα Παγκόσμιας Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς.
Η Πρωτοχρονιά των Μουσουλμάνων
Οι Μουσουλμάνοι χρησιμοποιούν χρησιμοποιούν το δυτικό γρηγοριανό ημερολόγιο, όχι όμως για τις θρησκευτικές γιορτές. Τότε χρησιμοποιούν το ισλαμικό ημερολόγιο, το οποίο είναι σεληνιακό. Επομένως, όπως και όλες και γιορτές τους, έτσι και η Πρωτοχρονιά είναι κινούμενη. Τη μέρα της Πρωτοχρονιάς γιορτάζεται και η ιστορική αναχώρηση του Μωάμεθ από την Μέκκα προς την Μεδίνα, για να γλιτώσει από μια συμμορία που τον κυνηγούσε.
Συμπερασματικά, η Πρωτοχρονιά δεν γιορτάζεται παντού όπως στον δυτικό κόσμο, ούτε έχει την ίδια σημασία. Τα έθιμα, οι παραδόσεις και οι θρησκευτικές πεποιθήσεις είναι αυτές που δίνουν μία διαφορετική διάσταση στην κάθε μία.