Πόσο συχνά συναντάμε την Τέχνη στη ζωή μας;
της Μαριαλένας Διακοπούλου
Η τέχνη κατέχει αναμφισβήτητα καθολικό ρόλο στη ζωή του ατόμου. Έρχεται, σιωπηλά στη ζωή σου, σε συντροφεύει, σε περιθάλπει αλλά και σε απασχολεί, σε ξυπνάει ή αναλαμβάνει ακόμα και πιο σκληρό ρόλο, ξαφνιάζοντάς.
Έχετε παρατηρήσει πόσες φορές στην καθημερινότητά μας χρησιμοποιούμε κάποια μορφή τέχνης χωρίς καν να το αντιλαμβανόμαστε;
Πιθανότατα η μέρα μας να ξεκινά με το ραδιόφωνο, ακούγοντας μουσική, η οποία θα συντροφεύει και τη μέρα μας στη δουλειά. Όσο μιλάμε στο τηλέφωνο, μπορεί να αφαιρεθούμε και να ζωγραφίσουμε μερικά σκίτσα. Μπορεί κάποιοι να αποφορτιστούν ζωγραφίζοντας ή να επιλέξουν ως ψυχοθεραπεία τη μέθοδο της δραματοθεραπείας
Ακόμα, όταν θέλουμε να κάνουμε το ραντεβού μας πιο ενδιαφέρον, μήπως σκεφτόμαστε πιάνο και κλασική μουσική; Μήπως μία ξενάγηση σε έναν εκθεσιακό χώρο είναι αφορμή για να περάσουμε ποιοτικό χρόνο μαζί με σημαντικούς άλλους;
Τα παραδείγματα δεν τελειώνουν ποτέ, αν το καλοσκεφτούμε πολλοί άνθρωποι έχουν προσπαθήσει να πλησιάσουν και να ορίσουν την τέχνη. Μέσα από ορισμούς της θα προσπαθήσουμε να φωτίσουμε ποικίλες πλευρές της σε συνδυασμό με καλλιτεχνικά έργα.
Τι είπαν για την Τέχνη
“Οι μεγάλοι καλλιτέχνες δεν είναι οι διερμηνείς του κόσμου, είναι οι ανταγωνιστές του” θα μας πει ο André Malraux.
Αυτό θα το συναντήσουμε στα καλλιτεχνικά έργα που αντιτίθενται στη νόρμα, αλλά και στα έργα που μέσα σε χαλεπούς καιρούς μας μιλούν για το ακριβώς αντίθετο ή φέρνουν την αλήθεια στο προσκήνιο, όπως κάνει ο Πάμπλο Πικάσο στη “Γκουέρνικα”.
«Η τέχνη ξεπλένει από την ψυχή τη σκόνη της καθημερινότητας» Pablo Picasso
Αυτό είναι σίγουρα το καθημερινό παράδειγμα που έχουμε όλοι στις ζωές μας, από τη μικρότερη συμμετοχή έως τη μεγαλύτερη. Οι περισσότεροι θα χαλαρώσουμε με μία ωραία σειρά στον καναπέ μας, θα ακούσουμε ένα τραγούδι, και στην εκδρομή μας που θα αποδράσουμε από την καθημερινότητα, θα επισκεφθούμε το μουσείο της περιοχής.
“Η τέχνη μας ελκύει μόνο αποκαλύπτοντας τον πιο μυστικό μας εαυτό” Jean-Luc Godard
Αν παρατηρήσετε, το μάτι μας και το μυαλό μας ανταποκρίνονται σε έργα τέχνης που κάτι έχουν να πουν για εμάς. Η μουσική που επιλέγουμε και οι στίχοι που τραγουδάμε είναι το πιο απλό παράδειγμα. Το ίδιο όμως λειτουργεί και ένας ζωγραφικός πίνακας που για εμάς βγάζει νόημα ή μία θεατρική παράσταση που η θέασή της έρχεται να μας λυτρώσει. Ένα μεγάλο ανθρώπινο υπαρξιακό ταξίδι θα συναντήσουμε στο έργο της Χριστίνας Ματθαίου με τίτλο “Βάιζα”, που τονίζει την δύναμη του να διαφέρεις, να έχεις ατέλειες και να αυτοκαθορίζεσαι.
“Η τέχνη πρέπει να αιφνιδιάζει την πραγματικότητα” Françoise Sagan
Κατά καιρούς έχουμε δει την τέχνη να πραγματεύεται σκληρά θέματα, εφιστώντας μας την προσοχή και εξοικειώνοντάς μας με ζητήματα φλέγοντα, αλλά και κινητοποιώντας προς τη δράσης. Μια ανάλογη δράση είχε το έργο “Αθανάσιος Διάκος – Η επιστροφή”, 2012, της Λένας Κιτσοπούλου, στην οποία παράσταση “ο Ήρωας της επανάστασης” ταξιδέψει στο παρόν και αδυνατεί να αυτοθυσιαστεί.
“Και τι άλλο είναι η τέχνη παρά λεπτομέρειες;” Κωνσταντίνος Καβάφης
Αν αφήσουμε τον εαυτό μας ελεύθερο και τον κινητοποιήσουμε προς αυτή την κατεύθυνση, θα δούμε πως η τέχνη κρύβεται και στο μικρό φυλαράκι που θα ανθίσει στο τσιμέντο της πόλης, σε μία τυχαία αλλά μοναδική στιγμή.
Κατά τη γνώμη μου, ο πιο πλήρης ορισμός της πολύπλευρης και ανοιχτής τέχνης είναι “η τέχνη έχει τον ανιδιοτελή χαρακτήρα του παιδιού” όπως είπε ο Immanuel Kant. Καθώς, όπως περιγράψαμε και παραπάνω, η τέχνη δίνει για να δώσει, δίνει σε όποιον είναι ανοιχτός να πάρει, δίνει απλόχερα και στον αρνητή της, φυτεύοντας τον σπόρο.