Παχυσαρκία: Μια επιδημία του 21ου αιώνα
της Ιουλίας Πρίγκου
Τα τελευταία χρόνια η παχυσαρκία έχει πάρει την μορφή επιδημίας. Ολοένα και περισσότεροι άνθρωποι είναι υπέρβαροι ή οδεύουν προς την παχυσαρκία. Η παχυσαρκία χαρακτηρίζεται από υπερβολική συσσώρευση λίπους στο σώμα και έχει δυσμενείς επιπτώσεις στην υγεία του ατόμου, ενώ μειώνει και το προσδόκιμου ζωής. Παχύσαρκα θεωρούνται τα άτομα που έχουν ΔΜΣ(Δείκτη Μάζας Σώματος) πάνω από 30 kg/m². Προβλήματα υγείας που συνδέονται με την παχυσαρκία είναι:
- καρδιαγγειακά νοσήματα
- υπέρταση
- σακχαρώδης διαβήτης τύπου ΙΙ
- ορισμένα είδη καρκίνου
- οστεοαρθρίτιδα
- άσθμα
- νεφρικές παθήσεις
Ποια είναι όμως η αιτιολογία της παχυσαρκίας;
Η παχυσαρκία είναι μια πολυπαραγοντική νόσος. Η έλλειψη άσκησης, η καθιστική ζωή, το γρήγορο και φθηνό φαγητό τελικά οδηγούν εκεί. Οι κύριες αιτίες του προβλήματος δεν αποδίδονται μόνο στον τρόπο ζωής αλλά και στην ίδια την κοινωνία μέσω του προτύπου ζωής που προβάλλεται. Το πρόβλημα της παχυσαρκίας εντοπίζεται σε μεγάλο ποσοστό στις ΗΠΑ, αλλά δυστυχώς και η χώρα μας δεν πάει πίσω… Η Ελλάδα συγκεντρώνει το μεγαλύτερο ποσοστό παιδιών με κεντρική παχυσαρκία. Κάθε οικογένεια πρέπει να μεριμνά για το πώς ανατρέφει τα παιδιά της, σχετικά με τις διατροφικές συμπεριφορές και την σωματική τους δραστηριότητα. Ωστόσο, η οικονομική κρίση συμβάλλει μεταξύ άλλων και στην ανάπτυξη της νόσου. Αρκετές οικογένειες αδυνατούν να εξασφαλίσουν στα παιδιά τους τροφές όπως κρέας, ψάρι, κοτόπουλο πάνω από μια φορά την εβδομάδα, ενώ παράλληλα παρατηρείται μείωση άλλων τροφίμων όπως φρούτα και λαχανικά, τα οποία είναι γνωστά για τις ευεργετικές τους ιδιότητες.
Προτάσεις για την αντιμετώπιση της παχυσαρκίας
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (WHO), 1,9 εκατομμύρια άνθρωποι πεθαίνουν ετησίως ως συνέπεια της έλλειψης δραστηριότητας. Οι συστάσεις που αφορούν την σωματική άσκηση και τη διατροφή περιλαμβάνουν:
- 30 λεπτά την ημέρα φυσικής δραστηριότητας προκειμένου να διατηρήσει κάποιος το σωματικό του βάρος εντός φυσιολογικών ορίων.
- συχνή κατανάλωση φρούτων και λαχανικών (Σύμφωνα με μια μελέτη στην οποία οι ασθενείς κατανάλωναν 5 μερίδες λαχανικών και φρούτων την ημέρα, παρατηρήθηκε μείωση κατά 20% την εμφάνισης καρκίνου.)
- αποφυγή σακχαρώδων ποτών
- περιορισμός κατανάλωσης επεξεργασμένων προϊόντων.
Σε γενικές γραμμές ένα καθημερινό διαιτολόγιο πρέπει να είναι κατανεμημένο ως εξής:
- 60% υδατάνθρακες
- 30% πρωτεΐνες
- 10% λίπη, κυρίως μονοακόρεστα λιπαρά οξέα.
Από τους υδατάνθρακες, θα πρέπει τουλάχιστον 20 gr να είναι οι φυτικές ίνες (σιτηρά, φρούτα, λαχανικά, όσπρια). Επίσης, το αλκοόλ το οποίο προσφέρει κενές θερμίδες (7 kcal/gr), πρέπει να περιορίζεται (1 ποτό/ημέρα για τις γυναίκες, 2 ποτά/ημέρα για τους άντρες).
Από τα παραπάνω συμπεραίνεται ότι για την πρόληψη της παχυσαρκίας απαιτείται σωστός συνδυασμός διατροφής και άσκησης. Παράλληλα, η αντιμετώπιση της παχυσαρκίας πρέπει να είναι ανάλογη! Η μεσογειακή διατροφή είναι μια καλή δίαιτα, και χαρακτηρίζεται ως η διατροφή “κλειδί” για την πρόληψη και αντιμετώπιση πολλών παθήσεων. Τέλος, για τους νοσηρά παχύσαρκους ανθρώπους που έχουν αποτύχει πάνω από 2 φορές σε συμμόρφωση προγράμματος απώλειας κιλών, συνίσταται βαριατρικό χειρουργείο το οποίο αποδεδειγμένα οδηγεί σε μείωση της λιπώδους μάζας.