“The last station”
Της Έλενας Σκούφου
Πρωταγωνιστούν: Helen Mirren, Christopher Plummer, James McAvoy, Paul Giamatti
Σκηνοθεσία: Michael Hoffman
Με αφορμή την πρόσφατη επέτειο των 105 χρόνων από τον θάνατο του Leon Tolstoy, παρουσιάζεται μια βιογραφική, δραματική ταινία για το τελευταίο έτος ζωής του μεγάλου συγγραφέα, που δημιουργήθηκε σε συνεργασία Γερμανίας-Αγγλίας-Ρωσίας, βασισμένη στο ομώνυμο βιβλίο του J. Parini.
Η υπόθεση ξεκινά λίγο διάστημα πριν τον θάνατο του Tolstoy και καλύπτει την ιστορική διαμάχη του με την σύζυγό του Sofia, η οποία διαφωνεί με την απόφαση του άνδρα της να παραχωρήσει τα πνευματικά δικαιώματα του συγγραφικού του έργου στο ρωσικό λαό, ως πολιτισμική κληρονομιά, καθώς κάτι τέτοιο ερχόταν σε πλήρη αντίθεση με την αριστοκρατική της καταγωγή.
Η ταινία μας μεταφέρει εντός της κοινότητας που είχε ιδρύσει ο Tolstoy, η οποία πορευόταν με βάση την τολστοϊκή φιλοσοφία. Παράλληλα με την κύρια πλοκή, ο σκηνοθέτης της ταινίας M. Hoffman, αποδίδει με εξαίρετο λυρισμό και άρωμα εποχής, το ειδύλλιο μεταξύ του γραμματέα του Tolstoy, Valentin και της πιστής Massa, που ανήκε στην τάξη των μουζίκων. Μέσα απ’ αυτό τον έρωτα, εκφράζεται όλη η αντίληψη του Tolstoy, σχετικά με την αγάπη και την συντροφικότητα, καθώς και η ιδιαίτερη αδυναμία του στους μουζίκους, τους οποίους θεωρεί ακρογωνιαίο λίθο της κοινωνίας και ισότιμα μέλη της.
Κορύφωση της ταινίας αποτελεί η εγκατάλειψη της κοινότητας απ’ τον ίδιο τον Tolstoy προς άγνωστο προορισμό, ύστερα απ’ την θεατρικά αποτυπωμένη, μεγάλη σύγκρουσή του με τη γυναίκα του, γεγονός που θα καταπονήσει ιδιαίτερα την υγεία του και θα τον οδηγήσει στο τέλος του.
« Ο τελευταίος σταθμός » παρουσιάζει εύστοχα την τολστοϊκή θεώρηση της κοινωνίας, της πολιτικής και της εκκλησίας. Ο Tolstoy, πέρα από τεράστιος συγγραφέας, υπήρξε πολιτικός και κοινωνικός στοχαστής. Μέσα απ’ τους χαρακτήρες των έργων του ασκούσε κριτική στην τσαρική Ρωσία της εποχής του και στους καταπιεστικούς θεσμούς της, απορρίπτοντας εξ’ ολοκλήρου κάθε έννοια που σχετιζόταν με το κράτος και την εκκλησία, γεγονός που οδήγησε στον αφορισμό του απ’ την Ιερά Σύνοδο.
Ο Tolstoy υπήρξε ωστόσο υποστηρικτής των χριστιανικών ιδεών περί αλληλεγγύης, ισότητας, φιλαλληλίας, συνεργασίας και κοινοκτημοσύνης, θεωρώντας την ατομική ιδιοκτησία ως κλοπή, ταυτιζόμενος με τις ιδέες του Proudhon. Δημιουργεί έτσι ένα κράμα ιδεών το οποίο ονομάζει «αναρχοχριστιανισμό» ύστερα απ’ τη γνωριμία του με τον Γάλλο στοχαστή. Ο Tolstoy θεωρούσε τη γη ως δώρο και πηγή ζωής και συντήρησης των ανθρώπων. Έτσι, κάθε προσπάθεια προσεταιρισμού τμήματός της, ισοδυναμούσε με αυθαιρεσία. Ο Tolstoy, όπως προβάλλεται και μέσα από την ταινία, ισορροπεί τις ιδέες του με τον τρόπο ζωής του, ζήτημα για το οποίο επαγρυπνεί συνεχώς, ως και τον θάνατό του.
Με την θέση πως «το κατεστημένο είναι η βίαιη ακινητοποίηση της αταξίας» δημιούργησε ένα ολόκληρο κίνημα βασισμένο στην αντί ιεραρχική δομή της κοινωνίας και στην απόρριψη των εξουσιαστικών θεσμών. Ο Tolstoy καταφέρνει να αφυπνίσει τις μάζες, ώστε να αποδεσμευτούν απ’ τους δυνάστες τους, ενθαρρύνοντας την ιδέα της παθητικής Επανάστασης, αντί της βίαιης, θεωρία που επηρέασε τον M. Gandi, κάνοντας πράξη την θεωρία της μη βίας στο ινδικό εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα, ενάντια στη βρετανική κυριαρχία.
Ο Tolstoy, παραμένοντας με οξύτητα πνεύματος μέχρι και τον « τελευταίο σταθμό » της ζωής του, κληροδότησε στην ανθρωπότητα έναν αμύθητο πνευματικό πακτωλό, έχοντας επιτύχει να επιβεβαιώσει τον ισχυρισμό του πως «το νόημα της ζωής είναι να υπηρετείς την ανθρωπότητα».
Αν επιθυμείς να διεκδικήσεις υποτροφίες στην Ελλάδα ή το εξωτερικό, ο Οδηγός Υποτροφιών του citycampus που μόλις κυκλοφόρησε σου προσφέρει ό,τι χρειάζεσαι!
Θέλεις να ενημερώνεσαι έγκυρα και κυρίως έγκαιρα με το πάτημα ενός κουμπιού; Κατέβασε την εφαρμογή μας από το Playstore (citycampus.gr) και διάβασε όλα τα νέα άρθρα εύκολα και γρήγορα!
