Μελίνα Μερκούρη: η γυναίκα-θρύλος που συγκλόνισε τον κόσμο

της Βάσως Γιαγλή

Μελίνα Μερκούρη, μία από τις σπουδαιότερες γυναίκες παγκοσμίως. Μία γυναίκα που οφείλουμε να την έχουμε ως πρότυπο και να τη θαυμάζουμε για το έργο της. Είναι απίστευτο το πώς ένας άνθρωπος μετά το θάνατό του καταφέρνει να παραμένει “ζωντανός” και συνεχίζει να έχει τεράστια ακτινοβολία ανά τον κόσμο. Γεννημένη σαν σήμερα, 18 Οκτωβρίου 1920, η Μαρία Αμαλία Μερκούρη ήταν ηθοποιός και μετέπειτα πολιτικός στο επάγγελμα. Τεράστια καριέρα για την εποχή εκείνη. Δεν θέλω όμως να επιμείνω εδώ. Στο άκουσμα του ονόματός της μου έρχονται άλλα πράγματα στο μυαλό. Ο ελληνικός πολιτισμός. Ο πολιτισμός μας.

Η Μελίνα Μερκούρη, ούσα υπουργός πολιτισμού από το 1981, αγωνίστηκε πολύ σκληρά για την επιστροφή των μαρμάρων του Παρθενώνα από το βρετανικό μουσείο μέχρι το τέλος της ζωής της το Μάρτιο του 1994. Ο αγώνας της κατά της χούντας είχε ως συνέπεια την αφαίρεση της ελληνικής της υπηκοότητας. Απεργία πείνας, συνεντεύξεις της και συναυλίες θεωρούνταν απειλή οδηγώντας τους δικτάτορες στην απόφαση της απόπειρας δολοφονίας της χωρίς όμως επιτυχία.

Δημοκρατικό, πλέον, το πολίτευμα, η Μελίνα Μερκούρη επιστρέφει δυναμικά στην Ελλάδα. Αναλαμβάνει την εκστρατεία για την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα και το θέμα τίθεται επίσημα στη Διεθνή Διάσκεψη Υπουργών Πολιτισμού της UNESCO το 1982 στο Μεξικό, γεγονός που αποτελεί τεράστιο βήμα για τη χώρα μας, ενώ τεράστιο βήμα είναι και η προκήρυξη διαγωνισμού για την κατασκευή μουσείου της Ακρόπολης το 1989. Ήταν η πρώτη που απαγόρευσε τον όρο “ελγίνεια μάρμαρα” διότι δεν ανήκαν ποτέ στον Έλγιν. Σε αυτήν επίσης οφείλεται και η ενοποίηση του ιστορικού κέντρου της Αθήνας με σκοπό την ανάδειξη και την προώθηση του ελληνικού πολιτισμού και ιστορίας, όπως και τα δημοτικά περιφερειακά θέατρα, αφού και η επαρχία έχει το δικαίωμα στο θέατρο.

Η ίδια τοποθετούσε τον πολιτισμό, την τέχνη και τη δημιουργία στην ίδια κλίμακα σημασίας με το εμπόριο, την τεχνολογία και την οικονομία. Δεν θεωρούσε λιγότερο σημαντικά αυτά για τα οποία πάλεψε στο μεγαλύτερο μέρος της ζωής της. Χάρη σε εκείνη, λοιπόν, ξεκίνησε και ο Ευρωπαϊκός θεσμός της Πολιτιστικής πρωτεύουσας.

“H Ελλάδα πρέπει να πρωταγωνιστεί για τον πολιτισμό. Η Ελλάδα αυτό είναι. Η κληρονομιά της. Αυτό είναι η περιουσία της. Kι αν το χάσουμε αυτό, δεν είμαστε τίποτα. Και προπαντός τώρα, που θα γίνουνε όλα αυτά, που θα ανοίξουνε οι πόρτες, εμείς πρέπει να επιμένουμε σε μια πολιτιστική επανάσταση.”

Η επιρροή της είναι πλέον αδιαμφισβήτητη. Υπήρξε μια ατίθαση γυναίκα γεμάτη πάθος και επιμονή σε κάθε της κίνηση, μια γυναίκα που δίχασε, αν θέλετε, από πολλές απόψεις. Στις 6 Μαρτίου 1994 ο καρκίνος τη νίκησε. Η ημέρα εκείνη έχει καθιερωθεί προς τιμή της με ελεύθερη είσοδο σε όλα τα μουσεία της Ελλάδας. Σημασία, όμως, δεν έχει που την κέρδισε ο θάνατος, σημασία έχει που κέρδισε εκείνη τη ζωή!

“Εάν με ρωτήσετε αν θα ζω όταν τα Μάρμαρα του Παρθενώνα επιστρέψουν στην Ελλάδα σας λέω ναι, πως θα ζω. Αλλά ακόμη και αν δεν ζω, θα ξαναγεννηθώ.”

Αν επιθυμείς να διεκδικήσεις υποτροφίες στην Ελλάδα ή το εξωτερικό, ο Οδηγός Υποτροφιών του citycampus που μόλις κυκλοφόρησε σου προσφέρει ό,τι χρειάζεσαι!

Θέλεις να ενημερώνεσαι έγκυρα και κυρίως έγκαιρα με το πάτημα ενός κουμπιού; Κατέβασε την εφαρμογή μας από το Playstore (citycampus.gr) και διάβασε όλα τα νέα άρθρα εύκολα και γρήγορα!