Η έξαρση της hip hop κουλτούρας στην Ελλάδα

του Άρη Αλεξίου

Το hip hop ήταν από παλιά εδώ. Οι περισσότεροι από εμάς λείπαμε. Ενδεχομένως να μιλάμε για το είδος μουσικής με τη μεγαλύτερη απήχηση αυτήν τη στιγμή στην Ελλάδα. Μια κουλτούρα που συνεχώς μεγαλώνει και αυξάνει εκθετικά το κοινό της. Τι, όμως, προκάλεσε τέτοιο παροξυσμό με αποτέλεσμα οι κλειστοί συναυλιακοί χώροι να μοιάζουν απελπιστικά μικροί για να καλύψουν τις ανάγκες της hip hop κοινότητας;

Αν δούμε τα πράγματα με χαλαρή διάθεση, hip hop και rap είναι δύο έννοιες που χρησιμοποιούνται για να περιγράψουν ένα συγκεκριμένο είδος μουσικής. Είναι εξίσου αποδεκτές κι έχουν καθιερωθεί σχεδόν σαν συνώνυμες, όταν η κουβέντα οδηγείται σε αντίστοιχα περιεχόμενα. Αν θέλουμε, όμως, να είμαστε ακριβείς,  το hip hop στέκει ως μια ολόκληρη κουλτούρα, η οποία αποτελείται από πέντε βασικά συστατικά. Ένα από αυτά είναι το προφορικό στοιχείο, το κατά κόσμον ραπάρισμα. Τα υπόλοιπα τέσσερα είναι το ακουστικό κομμάτι που περιλαμβάνει το DJing, το σωματικό που εκφράζεται με το χορό breakdance, το οπτικό που παίρνει μορφή μέσα από τα graffiti και τέλος η γνώση που περιέχει το θεωρητικό υπόβαθρο και την ερμηνεία κάθε πράξης σχετική με την hip hop κουλτούρα. Επομένως, το rap είναι ένα από τα παιδιά της hip hop, με τις δύο αυτές έννοιες να διαφοροποιούνται σημασιολογικά εν τέλει.

Το hip hop στην Ελλάδα έχει νόημα να διαχωριστεί και να συζητηθεί σε τρεις διαφορετικές περιόδους: την δεκαετία του 1990 , την δεκαετία του 2000 και από το 2010 μέχρι σήμερα. Αρχές δεκαετίας του ‘90 η hip hop κουλτούρα φτάνει στην Ελλάδα και οι πρώτοι καλλιτέχνες του είδους αρχίζουν δειλά δειλά να ξεπροβάλλουν. Γκραφίτι – λέξεις στους τοίχους με αλλόκοτα γράμματα και σχήματα, υπαίθριες κονσόλες με rapers να παρουσιάζουν τις ρίμες τους σε κόσμο και πάρτι σε σκοτεινά υπόγεια μεταξύ συγγενών και φίλων είναι κάποιες από τις ενδείξεις ότι κάτι καινούργιο αρχίζει να επηρεάζει τους νέους της εποχής. Την πρώτη δεκαετία, το hip hop κράτησε τον αγνό του χαρακτήρα και παρέμεινε πιστό στις αρχές που πρεσβεύει. Ποιες είναι αυτές; Η αντίδραση και η κριτική στα κοινωνικά και πολιτικά δρώμενα, η αντιρατσιστική διάσταση και η καταγραφή καταστάσεων της εποχής μέσα από καθημερινά βιώματα. Από το hip hop συνήθως πηγάζει οργή και διάθεση για επανάσταση και ανατροπή πραγμάτων. Σε μια περίοδο ανθοφορίας και οικονομικής ευμάρειας για τους πολλούς, όπως ήταν οι δεκαετίες του 1990 και του 2000, είναι λογικό η hip hop κουλτούρα να παραμείνει υπόθεση για λίγους. Το χρήμα δινόταν με ευκολία και δεν άργησε να επηρεάσει τους κύκλους της ραπ κοινότητας. Τα κλαμπ της εποχής άνοιξαν τις πόρτες στους rapers προσφέροντας πολύ καλές αμοιβές. Έπρεπε, βέβαια, να πληρώσουν το τίμημα. Να γίνουν πιο εμπορικοί και να ξεχάσουν τις αρχές πάνω στις οποίες βασιζόταν ο στίχος και ο σκοπός της μουσικής τους.

Αυτός είναι ο λόγος που στα τέλη της δεκαετίας του ‘90 και αρχές του 2000 έχουμε το σχίσμα της hip hop σκηνής. Από τη μία οι πιστοί mcs που το κρατούσαν αληθινό στις γειτονιές και τα σκοτεινά υπόγεια και από την άλλη αυτοί που ασπάστηκαν την κουλτούρα των κλαμπ με στόχο το κέρδος. Λίγο πολύ η δεκαετία του 2000 κύλησε στο ίδιο μοτίβο, με τη διαφορά ότι όλο και περισσότεροι καλλιτέχνες παρουσίαζαν δουλειές, είτε στη μία είτε στην άλλη πλευρά. Σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη του είδους έπαιξε η εξέλιξη της τεχνολογίας. Πλέον, όλο και περισσότεροι αποκτούσαν εύκολη πρόσβαση στον εξοπλισμό που απαιτείται για την παραγωγή hip hop μουσικής.

Και φτάνουμε στο 2010 κι έπειτα. Οικονομική κρίση, πολιτικές δολοφονίες, μεταναστευτικό και ρατσιστική παράνοια διαμορφώνουν ένα εκρηκτικό κλίμα στο κοινωνικό γίγνεσθαι της χώρας. Το βιοτικό επίπεδο για τα περισσότερα νοικοκυριά πέφτει κατακόρυφα, τα δικαιώματα καταπατώνται και το αίσθημα αδικίας γίνεται εντονότερο μέρα με τη μέρα. Η νέα γενιά βράζει, αγωνίζεται, διεκδικεί, παραπλανάται και απογοητεύεται. Ψάχνει απεγνωσμένα ένα όχημα έκφρασης να αντιδράσει, να διαμαρτυρηθεί και να ξεσπάσει μέσα από αυτό.

Η hip hop κουλτούρα άνοιξε την αγκαλιά της και υποδέχτηκε όλους τους αγανακτισμένους. Σε μια περίοδο οικονομικής και κοινωνικής κρίσης που επηρέασε και επηρεάζει τους πολλούς, όπως είναι η δεκαετία που διανύουμε, είναι λογικό η hip hop κουλτούρα να γίνει υπόθεση για πολλούς.

Θέλεις να σπουδάσεις στο εξωτερικό και δεν έχεις σε ποιον να απευθυνθείς; Μπες στο studybuddy.gr, κάνε εγγραφή και λύσε όλες σου τις απορίες σήμερα!

Αν επιθυμείς να διεκδικήσεις υποτροφίες στην Ελλάδα ή το εξωτερικό, ο Οδηγός Υποτροφιών του Citycampus που μόλις κυκλοφόρησε σου προσφέρει ό,τι χρειάζεσαι!

Θέλεις να ενημερώνεσαι έγκυρα και κυρίως έγκαιρα με το πάτημα ενός κουμπιού; Κατέβασε την εφαρμογή μας από το Playstore (citycampus.gr) και διάβασε όλα τα νέα άρθρα εύκολα και γρήγορα!