Του Χρυσόστομου Παπασπύρου*
Ο Θανάσης Χατζόπουλος, καταξιωμένος παιδοψυχίατρος και διεθνώς αναγνωρισμένος και βραβευμένος σύγχρονος ποιητής της νεοελληνικής γλώσσας, επιχειρεί τώρα με το βιβλίο του: «Οι Λησμονημένοι» να στρέψει το λογοτεχνικό του σφρίγος στα μονοπάτια της πεζογραφίας. Και δείχνει να χειρίζεται τον πεζό λόγο με την ίδια αξεπέραστη αυθεντικότητα, με την οποία μας έχει κάνει κοινωνούς της ποίησής του. Δεν θα σταθώ καθόλου στην μορφή – είναι ομολογουμένως αριστοτεχνική, λαμπρή, οι λέξεις προσεκτικά και σκόπιμα επιλεγμένες και τοποθετημένες, ένας πλούτος που δύσκολα συναντάς πλέον σε ελληνικά λογοτεχνήματα. Η λογοτεχνική δημιουργικότητα του συγγραφέα εξακολουθεί να εντυπωσιάζει με την εκφραστική της δεινότητα.
Εκεί που θέλω να επικεντρωθώ, είναι να σχολιάσω το βιβλίο αυτό σε ένα άλλο επίπεδο, αυτό της νοηματοδότησης της προσωπικής ζωής του καθενός μας. Η γνώμη μου είναι – τουλάχιστον όπως εγώ τό κατάλαβα – ότι ο συγγραφέας σκόπιμα επέλεξε να παρουσιάσει την προσωπική ζωή των δύο πρωταγωνιστών του βιβλίου, της Αννιώς και του Αργύρη, με μία εξαντλητική προσήλωση στην λεπτομέρεια της καθημερινότητάς τους, ώστε να καταστήσει σαφές στους αναγνώστες, ότι ακόμα και στην αφάνεια, ακόμα και σε μία «ασήμαντη» καθημερινότητα, ακόμα και σε περιστάσεις, στις οποίες οποιαδήποτε αξιολόγηση της ζωής μας φαίνεται επιφανειακά περιττή, ωστόσο πάντοτε, χωρίς καμμία εξαίρεση, αναδύεται ο έμφυτος για όλους μας φυσικός μηχανισμός της νοηματοδότησης που μας ωθεί να λάβουμε δράση, να ορίσουμε το στίγμα μας μέσα στον αχανή ωκεανό των παραστάσεων που στριφογυρίζουν σαν γαλαξίες γύρω μας και εν τέλει να προσπαθήσουμε τουλάχιστον να αποδώσουμε σημασία στην ζωή μας – ο καθένας με τον δικό του προσωπικό τρόπο.
Το σύγγραμμα αυτό αποτελεί μία καινοτόμο λογοτεχνική παρουσίαση για ατομική ψυχοθεραπεία μέσα από την ανάγνωση. Οι αριστοτεχνικά και σκόπιμα επιλεγμένες και τοποθετημένες λέξεις, η κοφτή αλληλουχία των προτάσεων και η εξαντλητική εμμονή στην λεπτομέρεια μίας καθημερινότητας, την οποία οι περισσότεροι από μάς ίσως χαρακτηρίσουν «ασήμαντη», «ανούσια», «ανάξια λόγου» κλπ, όλα αυτά τα λογοτεχνικά μέσα διεισδύουν στα μύχια βάθη μας και διεγείρουν τον – για όποιους λόγους – αδρανοποιημένο μηχανισμό της νοηματοδότησης. Θεωρώ βέβαιο ότι το βιβλίο αυτό θα είναι άκρως ευεργετικό για αναγνώστες που νοιώθουν μέσα τους άδειοι, άχρωμοι, άοσμοι, που δεν συναισθάνονται κίνητρα για να προδιαγράψουν δράσεις, που δεν αντιλαμβάνονται τον δικό τους προσωπικό έμβιο πλούτο. Ο συγγραφέας βγάζει από την αφάνεια δύο ήρωες και καταδεικνύει ότι, ακόμα και αν ούτε καν γυρίζουμε να τούς δούμε, αυτοί καταφέρνουν να νοηματοδοτήσουν τις παραστάσεις τους, τις δράσεις τους, να κάνουν έστω μία προσχηματική ερμηνεία του κόσμου γύρω τους, να βάλουν χρώμα και άρωμα στην ζωή τους.
Οι περισσότεροι από μας έχουν την πεποίθηση ότι την ιστορία τήν γράφουν οι ηγέτες, οι άνθρωποι που ξεχωρίζουν, που διαπρέπουν, που υψώνονται. Όσο ανέρχεται το ύψος, όμως, και γίνεται κάποια στιγμή δυσθεώρητο, εκεί είναι που ελλοχεύει η Ύβρις. Σαλεμένοι από την Ύβρι, όλοι εκείνοι οι «λαμπροί» άνθρωποι, που νομίζουν ότι κινούν τα νήματα της ιστορίας, δείχνουν να παραγνωρίζουν ότι όλα έχουν την θέση τους, όλα συνεισφέρουν, από τα πιο μεγάλα έως τα πιο μικρά. Καβαλάνε το καλάμι κι’ όποιον πάρει ο χάρος… Ο γκρεμός είναι κοντά. Ακολουθεί την Ύβρι της ανόδου με μαθηματική ακρίβεια. Διότι η νοηματοδότηση δεν αστειεύεται. Είναι απαράβατος νόμος για όλες τις ανθρώπινες υπάρξεις.
Υπ’ αυτή την έννοια, οι δύο πρώην αφανείς, «λησμονημένοι» ήρωες του βιβλίου – η Αννιώ και ο Αργύρης – μεταβιβάζουν ένα εντελώς εμφανές, ρεαλιστικό, ανθρώπινο και μεστό μήνυμα: «Μην λησμονείτε!» Διδάσκουν σεμνότητα, προτρέπουν σε αλληλεγγύη, σμιλεύουν μία υγιή συλλογική μνήμη. Ξετυλίγουν από το συλλογικό ασυνείδητο τα νήματα της νοηματοδότησης και μας δείχνουν: «Προσοχή, τώρα θα περάσει το τραίνο, μπείτε όλοι μέσα και αρχίστε το ταξίδι σας!»
* Ο Χρυσόστομος Παπασπύρου είναι χημικός, διδάκτωρ γλωσσολογίας και Διευθυντής Λυκείου
Εάν το άρθρο σου φάνηκε ενδιαφέρον ή συνέβαλε στην ποιοτική πληροφόρησή σου, τότε η ομάδα του citycampus.gr σε προσκαλεί να κάνεις like στην σελίδα μας στο facebook, καθώς και να διαδώσεις το περιεχόμενό του σε φίλους και γνωστούς σου!
https://www.facebook.com/pages/citycampusgr/461609287249537
Ή μπορείς να γίνεις μέλος στην ομάδα μας:
https://www.facebook.com/groups/citycampus.gr/
Ή να μας δώσεις το email για να ενημερώνεσαι μέσω του newsletter μας
http://citycampus.gr/wp-login.php?action=register
Αν πάλι είσαι πρωτοετής, έλα να ανταλλάξεις απόψεις και εμπειρίες στην ομάδα μας:
https://www.facebook.com/groups/protoeteis2014/
Αν θέλεις να συμμετέχεις στη συγγραφική ομάδα του CityCampus, στείλε μας παρουσίαση του εαυτού σου, ενδιαφέροντα, Τμήμα και Πανεπιστήμιο και το προφίλ σου στο facebook στο: info@citycampus.gr
Η φωτογραφία είναι από το freedigitalphotos.net
Αν επιθυμείς να διεκδικήσεις υποτροφίες στην Ελλάδα ή το εξωτερικό, ο Οδηγός Υποτροφιών του citycampus που μόλις κυκλοφόρησε σου προσφέρει ό,τι χρειάζεσαι!
Θέλεις να ενημερώνεσαι έγκυρα και κυρίως έγκαιρα με το πάτημα ενός κουμπιού; Κατέβασε την εφαρμογή μας από το Playstore (citycampus.gr) και διάβασε όλα τα νέα άρθρα εύκολα και γρήγορα!
