Η dream team από τη Νομική Αθηνών νίκησε το Harvard

Δεν έχουν πάρει ακόμα πτυχίο και την επιτυχία τους θα τη ζήλευε και ο πιο διάσημος δικηγόρος της χώρας… Ο λόγος για τους τέσσερις φοιτητές της Νομικής Αθήνας που αντιπαρατέθηκαν στους συναδέλφους τους από τη Νομική του Harvard και τους νίκησαν σε τελικό σε παγκόσμιο επίπεδο. Το Citycampus.gr βρήκε την Άννα, την Περσεφόνη, τον Παναγιώτη και τον Παναγιώτη και τους πήρε συνέντευξη για την επιτυχία τους. Η dream team από τη Νομική Αθηνών νίκησε το Harvard. Ο λόγος στην ομάδα:

Καλησπέρα και συγχαρητήρια για την επιτυχία σας! Πείτε μας ποιος είναι ο διαγωνισμός στον οποίο ήρθατε πρώτοι παγκοσμίως; Δώστε μας όσο το δυνατόν περισσότερες λεπτομέρειες για να μας διαφωτίσετε.

Άννα Βεντουράτου: «Ο διαγωνισμός EMC2 διοργανώνεται για δωδέκατη συνεχή χρονιά από την European Law Students’ Association (ELSA), υπό την αιγίδα, και με την υποστήριξη, του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου και αποτελεί προσομοίωση της διαδικασίας δικαστικής επίλυσης διακρατικών εμπορικών διαφορών.

Φέτος συμμετείχαν στο διαγωνισμό 117 πανεπιστήμια από όλο τον κόσμο.

Κατά την πρώτη φάση του διαγωνισμού EMC2, όλες οι συμμετέχουσες ομάδες καλούνται να υποβάλλουν γραπτά υπομνήματα (Written Submissions) υποστηρίζοντας τόσο την πλευρά του προσφεύγοντος κράτους (Complainant) όσο και του καθ’ ου η προσφυγή κράτους (Respondent). Εν συνεχεία, οι ομάδες καλούνται να υποστηρίξουν τις θέσεις τους προφορικά, με επίσημη αγόρευση (ως Complainant ή Respondent), σε έναν από τους Περιφερειακούς Γύρους του διαγωνισμού που διοργανώνονται για καθεμία από τις περιοχές Ευρώπης, Αμερικής, Ασίας/Ειρηνικού και Αφρικής. Οι δε 20 καλύτερες ομάδες των Περιφερειακών Γύρων προκρίνονται στον Παγκόσμιο Γύρο του διαγωνισμού που διεξάγεται στην έδρα του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου στη Γενεύη.

Η Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών συμμετείχε φέτος για δεύτερη φορά στο διαγωνισμό EMC2 και συμμετείχε στον Περιφερειακό Γύρο που πραγματοποιήθηκε στην Πράγα (Τσεχία) στις 10-14 Μαρτίου 2014. Η Ομάδα μας αρχικά συγκέντρωσε την υψηλότερη βαθμολογία στους αγώνες της προκριματικής φάσης μεταξύ των 17 ομάδων που συμμετείχαν στον εν λόγω γύρο, εν τέλει καταλαμβάνοντας τελικά την τρίτη θέση και το εισιτήριο για τον Παγκόσμιο Γύρο του διαγωνισμού στη Γενεύη, έχοντας ξεπεράσει, μεταξύ άλλων, τις ομάδες από το Graduate Institute of International and Development Studies της Γενεύης, το London School of Economics, το Πανεπιστήμιο του Cambridge, το Πανεπιστήμιο της Βέρνης, και το Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου. Επιπλέον, ο Παναγιώτης Κυριάκου κέρδισε το Βραβείο για τον Καλύτερο Αγορητή της Προκριματικής Φάσης του Ευρωπαϊκού Γύρου.

Στη συνέχεια ο Παγκόσμιος Γύρος του διαγωνισμού διεξήχθη στην έδρα του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου στη Γενεύη μεταξύ 13-18 Μαΐου 2014. Ως κριτές στον Παγκόσμιο Γύρο του διαγωνισμού συμμετείχαν εγνωσμένης φήμης καθηγητές διεθνούς οικονομικού δικαίου, στελέχη της Νομικής Υπηρεσίας του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου και στελέχη διεθνών δικηγορικών εταιρειών.

Η Ομάδα της Νομικής Σχολής Αθηνών αναμετρήθηκε με επιτυχία στην προκριματική φάση με τις ομάδες του American University Washington (Η.Π.Α.) και Rhodes University (Ν. Αφρική). Εν συνεχεία, προκρίθηκε στα προημιτελικά του διαγωνισμού, όπου επικράτησε επί της ομάδας του Πανεπιστημίου του Hong Kong (φιναλίστ στον περσινό Παγκόσμιο Γύρο του διαγωνισμού), αντιμετώπισε με επιτυχία στον ημιτελικό την ομάδα του πανεπιστημίου του Amsterdam (φιναλίστ στον φετινό Περιφερειακό Γύρο του διαγωνισμού στην Πράγα), ενώ η πρόκριση στον Μεγάλο Τελικό του διαγωνισμού EMC2 την έφερε αντιμέτωπη με την ομάδα του πανεπιστημίου του Harvard.

Το φετινό θέμα του διαγωνισμού EMC2 ήταν ιδιαίτερα επίκαιρο. Αφορούσε σε νομική διαφορά μεταξύ δύο κρατών-μελών του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου, ενός ανεπτυγμένου και ενός αναπτυσσόμενου, η οποία ανέκυψε λόγω της απόφασης του τελευταίου να προβεί στην ανακρατικοποίηση των υπηρεσιών ύδρευσης και αποχέτευσης, μετά από μία περίοδο – όχι ιδιαίτερα επιτυχούς -ιδιωτικοποίησης. Το επίμαχο μέτρο ήταν ένας νόμος του αναπτυσσόμενου κράτους που όριζε ότι οι υπηρεσίες ύδρευσης και αποχέτευσης θα πρέπει να παρέχονται εφεξής αποκλειστικά από εγχώρια κρατική εταιρεία προκειμένου να διασφαλιστεί η ποιότητα των υπηρεσιών ύδρευσης και αποχέτευσης και η δυνατότητα πρόσβασης των πολιτών σε αυτές• ταυτόχρονα όμως, το αναπτυσσόμενο αυτό κράτος είχε αναλάβει να προσφέρει πρόσβαση στην αγορά και εθνική μεταχείριση σε ξένους παρόχους υπηρεσιών βάσει της Γενικής Συμφωνίας για το Εμπόριο στις Υπηρεσίες (GATS), ενώ ταυτόχρονα δεσμευόταν και από μία περιφερειακή εμπορική συμφωνία με το ανεπτυγμένο κράτος».

Μεγάλη και δύσκολη η πορεία σας μέχρι την τελική σας νίκη, λοιπόν! Πείτε μας ποιες ήταν οι αντίδικες απόψεις στον τελικό και ποια άποψη αναλάβατε να υποστηρίξετε σαν ομάδα;

Περσεφόνη Βερνάδου: «Είχαμε το ρόλο του καθ’ ου η προσφυγή κράτους ενώπιον ενός εννεαμελούς δικαστικού σχηματισμού σε από έναν «κλειστό» αγώνα, έναντι της ομάδας του πανεπιστημίου του Harvard. Η υπόθεση μπορεί να αναλυθεί σε αρκετά επιμέρους, επίκαιρα θέματα. Το πρώτο αφορούσε την σχέση του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου (Π.Ο.Ε) με Περιφερειακές Εμπορικές Συνθήκες, συγκεκριμένα στη φετινή υπόθεση την Συμφωνία Ελεύθερου Εμπορίου Βόρειας Αμερικής (NAFTA) μεταξύ του Καναδά, των Η.Π.Α και του Μεξικού. Στον τελικό υποστηρίξαμε ότι η σχέση του Π.Ο.Ε με τη NAFTA είναι σχέση αλληλοσυμπλήρωσης και δεδομένου της τοπικής και θεματικής εξειδίκευσης της δεύτερης το ζήτημα που είχε ανακύψει θα έπρεπε να επιλυθεί από το δικαστήριο της NAFTA. Η αντίπαλη πλευρά επιχειρηματολόγησε υπέρ της επίλυσης της υπόθεσης στο πλαίσιο του Π.Ο.Ε. Στη συνέχεια υποστηρίξαμε, αντίθετα από τον αντίπαλο, ότι οι υπηρεσίες ύδρευσης και αποχέτευσης παρέχονται υπό την άσκηση κυβερνητικής εξουσίας και επομένως δε μπορούν να ρυθμίζονται από τη Γενική Συμφωνία για το Εμπόριο στις Υπηρεσίες (GATS). Έπειτα επιχειρηματολογήσαμε σχετικά με τη μη κάλυψη των υπηρεσιών ύδρευσης από τις ειλημμένες ειδικές υποχρεώσεις των κρατών-μελών του Π.Ο.Ε για την οικονομική φιλελευθεροποίηση των υπηρεσιών και για τη φύση των υπηρεσιών ως φυσικό μονοπώλιο. Τέλος, συγκρίναμε την παροχή των υπηρεσιών από το δημόσιο και από ιδιώτες, υποστηρίζοντας ότι μόνο με δημόσια παροχή μπορούν να διασφαλιστούν τα δικαιώματα των πολιτών. Οι αντίπαλοι επιχειρηματολόγησαν υπέρ της ιδιωτικοποίησης ως υποχρέωσης των αναπτυσσόμενων κρατών για τη βελτίωση των εν λόγω υπηρεσιών.

Όπως είπατε και στην αρχή πολύ επίκαιρο το θέμα και για τη χώρα μας. Ευτυχώς καταλαβαίνουμε κάποιους από τους νομικούς όρους που χρησιμοποιείτε! Αλήθεια, από την αρχή θέλω να ρωτήσω… πώς συγκροτήσατε την ομάδα σας; Ήταν προϊόν φιλίας, ή κάποιας οργανωμένης προσπάθειας από τη σχολή σας;

Παναγιώτης Κυριάκου: «Έπειτα και από την επιτυχία της σχολής μας στον περσινό περιφερειακό γύρο της Ευρώπης (πρώτη, 5/7 βραβεία), ο φετινός διαγωνισμός ήταν φυσικό να προσελκύσει αρκετούς ενδιαφερόμενους. Ωστόσο στην πορεία αποχώρησαν όσοι δεν μπορούσαν να παρακολουθήσουν τους ρυθμούς της προετοιμασίας ή δεν ενδιαφέρονταν πλέον, με αποτέλεσμα να μείνουμε 5 παιδιά, εκ των οποίων επελέγησαν οι 4 για να συγκροτήσουν την ομάδα».

Παναγιώτης Θεοδωρόπουλος: «Η επιλογή της ομάδας έγινε από τον επιβλέποντα καθηγητή μας, υπό διορισμό λέκτορα κ. Αναστάσιο Γουργουρίνη, αρκετό καιρό κατόπιν της πρώτης επίσημης πρόσκλησης της Σχολής για εκδήλωση ενδιαφέροντος τον Οκτώβριο, η οποία και προσέλκυσε μεγάλο αριθμό ενδιαφερομένων. Στο ενδιάμεσο αυτό στάδιο και ακολουθώντας συνειδητά μια ιδιαίτερα ενθαρρυντική παιδαγωγική προσέγγιση (που απαιτούσε από τους ενδιαφερόμενους, όχι κάποια προηγούμενη γνώση του αντικειμένου ή σχετική ενασχόληση, αλλά πολύ όρεξη, εργατικότητα, ομαδικότητα και την ωριμότητα να σταθμίσουν οι ίδιοι οι ενδιαφερόμενοι κατά πόσο το προσωπικό τους πρόγραμμα αντέχει τις σκληρές απαιτήσεις της προετοιμασίας) ο κ. Γουργουρίνης συνεπικουρούμενος από τις Μαρία Κώτση, Κατερίνα Νικολάου και Κατερίνα Χαραρά –προπτυχιακές φοιτήτριες Νομικής, μέλη της περσινής ομάδας ΕΜC2 on WTO Law του Πανεπιστημίου Αθηνών και φετινές προπονήτριες- κλήθηκε τελικά να επιλέξει 4 από τους 5 που είχαμε μείνει, ώστε να συγκροτηθεί η φετινή ομάδα».

Συγχαρητήρια και στον καθηγητή σας, τον κ. Αναστάσιο Γουργουρίνη, που ανέλαβε την προετοιμασία της ομάδας. Συγχαρητήρια και στις φοιτήτριες της περσινής ομάδας και για την επιτυχία τους και για την «προπόνηση» που σας παρείχαν. Επομένως, είχατε υποστήριξη και προετοιμασία από τη σχολή σας.

Άννα Βεντουράτου και Περσεφόνη Βερνάδου: «Είχαμε μεγάλη υποστήριξη από τον επιβλέποντα καθηγητή μας, τον κ. Αναστάσιο Γουργουρίνη, ο οποίος φρόντισε να μην μας λείψει τίποτα από πλευράς υλικού, καθώς και από τρεις φοιτήτριες από την περσινή ομάδα που εκπροσώπησε, επίσης με εξαιρετική επιτυχία, τη Νομική Σχολή Αθηνών πέρυσι στον ίδιο διαγωνισμό, την Μαρία Κώτση, την Κατερίνα Νικολάου και την Κατερίνα Χαραρά. Αφιέρωσαν πολύ προσωπικό χρόνο και εργασία και θα ήταν αδύνατο να τα καταφέρουμε χωρίς τη βοήθειά τους. Πέρα από την αμέριστη βοήθεια της επιβλέπουσας αυτής ομάδας δεν υπήρξε κάποια περαιτέρω προετοιμασία από τη σχολή και το ακαδημαϊκό της πρόγραμμα».

Άθλος μου ακούγεται πραγματικά! Αλήθεια, πώς είναι να νικάς το Harvard; Ξέρετε στην Ελλάδα, προκαλεί δέος και μόνο η αναφορά του ονόματός του…

Παναγιώτης Θεοδωρόπουλος: «Επιστρέφοντας στα μέσα Μαρτίου από την Πράγα όπου και είχε πραγματοποιηθεί ο πρώτος ευρωπαϊκός περιφερειακός γύρος του διαγωνισμού, είχαμε λάβει την τρίτη θέση, εξασφαλίζοντας έτσι τη συμμετοχή μας στον παγκόσμιο γύρο στη Γενεύη. Ξέραμε ότι εκεί θα βρίσκαμε τους φιναλίστ των περιφερειακών γύρων της Ασίας, της Αφρικής, της Βορείου και Νοτίου Αμερικής, τους καλύτερους των καλύτερων, μεταξύ των οποίων σίγουρα και το Harvard. Και ήδη από τότε μέχρι και τη στιγμή που ο καθένας μας άνοιγε το μικρόφωνό του για να μιλήσει την ώρα του τελικού στην κεντρική αίθουσα του ΠΟΕ, μπροστά σε όλους τους συμμετέχοντες του διαγωνισμού, απέναντι στο Harvard και ένα πάνελ εγνωσμένης φήμης καθηγητών και ειδικών στο Δίκαιο του ΠΟΕ, είχαμε όλοι μια σκέψη στο πίσω μέρος του μυαλού μας: ότι η μέγιστη επιβράβευση των προσπαθειών μας για όλο το διάβασμα, την πίεση ή τα ξενύχτια, για το ίδιο το “τελικό προϊόν” της κοινής δουλειάς οκτώ ατόμων κατά τους προηγούμενους οκτώ μήνες, θα ερχόταν από μία έμπρακτη επιβεβαίωση ότι, ακόμα και απέναντι στο αντίστοιχο “προϊόν” των μεταπτυχιακών φοιτητών της Νο.1 Νομικής Σχολής του κόσμου, το δικό μας δεν θα είχε τίποτα να ζηλέψει. Και πραγματικά, δεν θα μπορούσαμε να ελπίζουμε σε ιδανικότερη έκβαση μιας τέτοιας κρίσης, πόσο μάλλον στο τελικό στάδιο του Διαγωνισμού.

Ήδη πολλές φορές αυτές τις μέρες και μάλλον σε συσχετισμό με την οπτική που υιοθετήθηκε κατά την ειδησεογραφική κάλυψη της προσπάθειας της ομάδας μας («Νίκησαν τελειόφοιτους του Harvard» (Kαθημερινή), «Η ελληνική ομάδα φοιτητών που κέρδισε το Harvard (Zougla.gr)»κ.ο.κ.) ακούστηκε η φράση “Η αξία του ηττημένου δίνει δόξα στο νικητή”. Για μένα, η φράση αυτή έχει με τη σειρά της αξία μόνον εφόσον δεν καταλήγει σε μια (κάπως μυωπική) εστίαση στο “τελικό σκορ” του Διαγωνισμού, γιατί αλλιώς, πιθανώς τίθεται σε δεύτερη μοίρα η αξία του ίδιου του Διαγωνισμού όσο και άλλων ομάδων που αντιμετωπίσαμε κατά τη διάρκειά του (και που πιθανότατα να μας δυσκόλευαν ακριβώς όσο το Harvard, αν τυχόν είχαμε βρεθεί απέναντι σε αυτές στον τελικό). Αυτό προφανώς δεν λέγεται προκειμένου να πάρουμε περισσότερα εύσημα, αλλά για να μου επιτραπεί ίσως να αναδιαμορφώσω ελαφρώς την ερώτηση, προτού τελικά την απαντήσω σχεδόν μονολεκτικά: Πώς είναι να κερδίζει κανείς τη γνώμη της πλειοψηφίας ενός πάνελ εννέα κορυφαίων επιστημόνων, των οποίων τη δουλειά διάβαζε σχεδόν ασταμάτητα για οκτώ μήνες, στον τελικό ενός ιδιαίτερα σημαντικού παγκόσμιου διαγωνισμού απέναντι στο Harvard; Απλά ανεκτίμητο, εύκολα μέσα στις καλύτερες επαγγελματικές και όχι μόνο στιγμές της ζωής μου».

Προφανώς θα ήταν… Και μιας και δώσατε την ορθότερη διατύπωση στην ερώτηση… αυτονόητο να θέλουμε να μάθουμε αν η επιτυχία σας οφείλεται και στο επίπεδο παρεχόμενων γνώσεων από τη Νομική Αθηνών.

Παναγιώτης Κυριάκου: «Η επιτυχία της Νομικής Αθηνών, όχι μόνο φέτος στο WTO Moot Court Competition αλλά και σε άλλους διαγωνισμούς τα τελευταία 4-5 χρόνια, νομίζω πώς δείχνει ότι η ίδια η σχολή έχει διαδραματίσει κάποιο ρόλο. Η σχολή μας έχει πολλά οργανωτικά προβλήματα όπως και προβλήματα υποδομών, αυτό δεν το αρνείται κανείς, ισχύει άλλωστε για τους περισσότερους δημόσιους οργανισμούς στην Ελλάδα. Αλλά το επίπεδο σπουδών, δηλαδή οι γνώσεις και η μεταδοτικότητα των καθηγητών, η ποιότητα των συγγραμμάτων και της ύλης, λίγες φορές μας έχει απογοητεύσει. Από εκεί και πέρα, ο βασικός συντελεστής επιτυχίας δεν θα έλεγα πως είναι η «ποιότητα» της σχολής, αλλά το γεγονός ότι τώρα περισσότερο από ποτέ, λόγω οικονομικής κρίσης, παρουσιάζεται στους φοιτητές νομικής η ανάγκη να δουλέψουν σκληρά ώστε να ανοίξουν γι’ αυτούς οι πόρτες του εξωτερικού, και ίσως ο μόνος τρόπος να γίνει κάτι τέτοιο είναι η συμμετοχή και διάκριση σε τέτοιου είδους διεθνείς δραστηριότητες…»

Περσεφόνη Βερνάδου: «Η καλή παρουσία της σχολής σε αρκετούς διεθνείς διαγωνισμούς δείχνει ακριβώς ότι το επίπεδο των παρεχόμενων σπουδών είναι τουλάχιστον αντάξιο του επιπέδου στο εξωτερικό. Υπάρχουν σαφώς προβλήματα ως προς τις υποδομές του πανεπιστημίου, τα οποία ωστόσο υπερκαλύπτει η διάθεση, η ικανότητα και η εργατικότητα του ανθρώπινου δυναμικού στη σχολή».

Χαίρομαι που το ακούω αυτό. Ξέρετε είναι και διαπίστωση πολλών φοιτητών που φεύγουν στο εξωτερικό για μεταπτυχιακά, πως οι σχολές μας τους εφοδιάζουν με πολύ υψηλό επίπεδο γνώσεων, καμιά φορά και αντάξιο μεταπτυχιακών σπουδών στο εξωτερικό. Παναγιώτη, δήλωσες σε αθηναϊκή εφημερίδα, που παρουσίασε την επιτυχία σας, πως «απαιτείται τεράστια προετοιμασία, προσήλωση στον στόχο, συνεργασία. Στο δικαστήριο μιλούσε ο ένας, αλλά σκεφτόμασταν και οι τέσσερις». Πόσο σημαντικό είναι κατά τη γνώμη σου το ομαδικό πνεύμα σε μια προσπάθεια;

Παναγιώτης Θεοδωρόπουλος: «Είναι το άλφα και το ωμέγα, και σίγουρα το πώς κόλλησε, συνυπήρξε και συνεργάστηκε μια ομάδα οκτώ αρκετά διαφορετικών μεταξύ τους ατόμων (με αρχικό κοινό μόνο τον στόχο και τελικά κοινό σχεδόν το καθετί στην καθημερινότητα τους για οκτώ μήνες τώρα) έπαιξε καταλυτικό ρόλο στην τελική επιτυχή έκβαση της μεγάλης αυτής προσπάθειας. Δεν ήταν καθόλου υπερβολή όταν, μιλώντας πάλι εκ μέρους και των οκτώ μας, είχα πει ότι μιλούσε ο ένας, αλλά σκεφτόμασταν και οι τέσσερις (που μεταξύ μας αλληλεπιδρούσαμε και αλληλοβοηθούμασταν και κατά τη διάρκεια του αγώνα), ενώ αυτά που λέγαμε είχαν περάσει από την κριτική έγκριση και των 8 μας, ήταν οι σκέψεις όλων μας, απλά από ένα στόμα. Και ξέραμε κάθε στιγμή ότι ο ένας μπορούσε να βασιστεί απόλυτα στον άλλο, ότι μόνο μαζί θα κερδίζαμε, και ότι ακόμα και αν χάναμε, θα χάναμε μαζί, χωρίς εγωισμούς, μικρότητες και κατηγορίες. Γιατί τελικά το να εκτίθεται κανείς σε ένα μεγάλο και ιδιαίτερα απαιτητικό ακροατήριο μοιάζει σε αρκετά σημεία με την ουσία όλων αυτών των ασκήσεων εμπιστοσύνης που βλέπουμε στις ταινίες να γίνονται στο εξωτερικό, όπου ένας πέφτει προς τα πίσω, στα χέρια της ομάδας του, ξέροντας πως οι άλλοι θα τον πιάσουν».

Μπράβο σας… Η στάση αυτή ξεχωρίζει στην εποχή του ατομισμού και του εγωκεντρισμού. Και φοβερή η εικόνα που μας έδωσες, Παναγιώτη. Προσπαθώ από τις φωτογραφίες σας να σας φανταστώ να εργάζεστε ομαδικά και μεθοδικά. Μια άλλη δήλωση που διάβασα είναι αυτή της Άννας, πως «υπάρχουν φοιτητές που δουλεύουν συστηματικά, με αφοσίωση πάνω στις σπουδές τους, ακόμη κι όταν το πανεπιστήμιο είναι κλειστό». Δεν γίνεται να μη σας ρωτήσω Πόσο σας δυσκολεύει η διοικητική και άλλες δυσχέρειες που αντιμετωπίζουν σήμερα τα ελληνικά Πανεπιστήμια;

Άννα Βεντουράτου: «Είναι φυσικό να δυσκολευόμαστε στις παράλληλες ακαδημαϊκές μας δράσεις και στην επιδίωξη τέτοιων δραστηριοτήτων όταν το πανεπιστήμιο υπολειτουργεί ή δε λειτουργεί καθόλου, μαζί με το βασικό του πρόγραμμα σπουδών. Δυσχεραίνει τον προγραμματισμό μας και συνεπώς και την προετοιμασία μας. Αλλά το σημαντικό είναι ότι ανεξάρτητα από τις δυσκολίες και τις συνθήκες, υπάρχουν πάντα φωτεινά παραδείγματα ανθρώπων που εργάζονται σκληρά και προσφέρουν – και δεν αναφέρομαι στους εαυτούς μας αλλά στους ακαδημαϊκούς και εργαζόμενους του πανεπιστημίου, όπως ο επιβλέπων μας, κ. Αναστάσιος Γουργουρίνης• ανθρώπους που σε πείσμα των καιρών προσφέρουν ακαδημαϊκό και εκπαιδευτικό έργο θυσιάζοντας τον προσωπικό τους χρόνο και βάζοντας τη δική μας εκπαιδευτική εμπειρία, τα δικά μας μαθησιακά οφέλη και τη διαμόρφωση της δικής μας προσωπικότητας πάνω από τη δική τους ευκολία. Και φυσικά, όπως ανέφερα και στην «Καθημερινή», υπάρχουν πάντα φοιτητές που δουλεύουν συστηματικά, με αφοσίωση πάνω στις σπουδές τους, ακόμη κι όταν το πανεπιστήμιο είναι κλειστό. Με άλλα λόγια όποιος θέλει, μπορεί και όποιος ψάχνει τρόπους, βρίσκει».

Αξιέπαινη και συγκινητική η προσπάθεια του καθηγητή σας, πραγματικά! Πολλά υποσχόμενη και η θέλησή σας για πρόοδο… Ας γυρίσουμε και πάλι στο «δικαστικό σας αγώνα». Ποιο είναι το έπαθλο για τη νίκη σας; Διαβάσαμε πως σας έχουν γίνει και προτάσεις για συνεργασία! Πείτε μας περισσότερα για τις προοπτικές που σας ανοίγονται.

Παναγιώτης Κυριάκου: «Το έπαθλο είναι μία υποτροφία σε όλα τα μέλη της ομάδας για την παρακολούθηση καλοκαιρινών μαθημάτων στο Παγκόσμιο Ινστιτούτο Εμπορίου του Πανεπιστημίου της Βέρνης, ενδεχομένως το καλύτερο summer school διεθνούς οικονομικού δικαίου. Αυτό το έπαθλο μπορεί να μετατραπεί σε υποτροφία περίπου 6.000 ευρώ για το μεταπτυχιακό πρόγραμμα διεθνούς οικονομικού δικαίου του ιδίου πανεπιστημίου. Όσον αφορά τις προτάσεις, αυτές προέκυψαν απ’ το γεγονός ότι πολλοί απ’ τους δικαστές στον παγκόσμιο γύρο του διαγωνισμού εργάζονται σε διεθνείς δικηγορικές εταιρίες. Σε πολλούς από αυτούς άρεσαν πάρα πολύ οι αγορεύσεις μας. Θεώρησαν δηλαδή πως ο τρόπος που αναπτύσσαμε τα επιχειρήματα, ο τρόπος που ξεφεύγαμε από δύσκολες ερωτήσεις, η ουσία των επιχειρημάτων ή το ύφος μας απεικονίζουν κάποια χαρακτηριστικά που ταιριάζουν με το προφίλ και τη μεθοδολογία των εταιριών αυτών. Βέβαια είμαστε προπτυχιακοί φοιτητές και η άμεση πρόσληψη σε τέτοιες εταιρίες δεν είναι εφικτή παρά μόνο με τη μορφή internship. Έχουμε ωστόσο κρατήσει σημαντικές επαφές με αυτούς τους ανθρώπους και στο εγγύς μέλλον είναι πιθανό κάποιοι από εμάς να συνεργαστούμε μαζί τους. Ενημερωτικά πρόκειται για εταιρίες όπως King & Spalding και Sidley Austin. Πέρα απ’ όλα αυτά, το σημαντικότερο είναι πως αυτή η επιτυχία εκτοξεύει το βιογραφικό μας και μας κάνει πολύ πιο «ελκυστικούς» σε πανεπιστήμια και εταιρίες. Όλα αυτά βέβαια μένει να τα δούμε στην πράξη!»

Δεν νομίζω να διαψευστείτε σε κάθε περίπτωση! Πώς βιώσατε τη διαδικασία πριν και μετά τον τελικό; Πώς νιώθετε σήμερα, μερικές μέρες μετά από την επιτυχία σας;

Άννα Βεντουράτου: «Νομίζω πως τα συναισθήματα όλων μας ήταν ανάμεικτα πριν τον μεγάλο τελικό – ανάμεικτα συναισθήματα ενθουσιασμού, χαράς, άγχους – ακριβώς το συναίσθημα ότι «καταφέραμε να διανύσουμε τόση απόσταση, μένουν τα τελευταία χιλιόμετρα πριν το τέρμα». Όλοι μας αισθανόμασταν ήδη νικητές όταν καθίσαμε στο τραπέζι του τελικού. Ειδικά όταν είδαμε το εννεαμελές πάνελ των κριτών μας που απαρτιζόταν, μεταξύ άλλων, από τους Peter Van Den Bossche (μέλος του Δευτεροβάθμιου Οργάνου Επίλυσης Διαφορών του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου), Valerie Hughes (διευθύντρια της Νομικής Υπηρεσίας του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου) και τους εγνωσμένης φήμης καθηγητές διεθνούς οικονομικού δικαίου Thomas Cottier, Joost Pauwelyn και Marcus Krajewski! Τα ονόματα αυτά έχουν κεντρική θέση στις παραπομπές των γραπτών μας. Τα άρθρα και τα βιβλία τους είναι στην αρχική οθόνη του υπολογιστή μας τους τελευταίους οκτώ μήνες! Δέος – αποφασιστικότητα – ενθουσιασμός. Σίγουρα από τις πιο δυνατές και έντονες ώρες της ζωής μου.

Μετά τον τελικό μια μεταβατική περίοδος αόριστης χαράς. Κανένας μας δεν είχε συνειδητοποιήσει για αρκετό καιρό τι ακριβώς συνέβη.

Σήμερα, μερικές μέρες μετά, νιώθω – κατ’ αρχάς – το καθημερινό μου πρόγραμμα απροσδόκητα άδειο. Νιώθω χαρά και περηφάνια για την ομάδα μου και επισκέπτομαι ξανά τους έντονους οκτώ μήνες προετοιμασίας μας με όλες τις όμορφες και τις –αναπόφευκτα- δύσκολες στιγμές τους».

Περσεφόνη Βερνάδου: «Η προετοιμασία τους τελευταίους μήνες ήταν σε έντονους ρυθμούς και εξελιχθήκαμε αρκετά, σε «επαγγελματικό» αλλά και προσωπικό επίπεδο. Χρειάστηκαν θυσίες, αφοσίωση και συγκέντρωση και μία από τις σημαντικότερες εμπειρίες στα πλαίσια του διαγωνισμού ήταν ο ρυθμός της εργασίας παράλληλα με την επεξεργασία μίας υπόθεσης στην πράξη, έστω και αν επρόκειτο για προσομοίωση. Ήταν εμπειρία ζωής, τόσο οι αγώνες στην Πράγα και τη Γενεύη, όσο και η διαδικασία της προετοιμασίας που προηγήθηκε και οι σχέσεις που δημιουργήσαμε μεταξύ μας. Στον τελικό κυριαρχούσε ο ενθουσιασμός και το δέος, καθώς όλοι μας ζούσαμε την ένταση της στιγμής. Προσωπικά απόλαυσα το κάθε λεπτό τόσο κατά τη διάρκεια όσο και πριν το διαγωνισμό. Τώρα που πλέον έχει τελειώσει αισίως ο διαγωνισμός, τα αισθήματα είναι ανάμικτα. Αφενός, υπάρχει χαρά και ενθουσιασμός που ο διαγωνισμός κατέληξε με το ευτυχέστερο αποτέλεσμα και ανταμείφθηκαν οι κόποι μας και αφετέρου, υπάρχει μια μικρή μελαγχολία- νοσταλγία που τελείωσε η όλη διαδικασία».

Τελικά, η πρόοδος στη χώρα μας, είναι ζήτημα μόνο προσωπικής πρωτοβουλίας;

Παναγιώτης Κυριάκου: «Η πρόοδος στην Ελλάδα, όπως και οπουδήποτε αλλού είναι μία κοινή συνισταμένη δουλειάς, τύχης και ικανότητας. Νομίζω πως αυτό είναι κάτι πάνω κάτω γνωστό, απλώς ενέχει τρία προβλήματα: είναι δύσκολο κάποιος να εντοπίσει την έμφυτη τάση του (το ταλέντο, και ναι όλοι έχουν κάποιο), η τύχη είναι ο πλέον αστάθμητος παράγοντας, ενώ η δουλειά στο μέτρο που μπορεί να σε καλέσει να ξεπεράσεις τα όριά σου είναι κάτι που ξενίζει τη γενιά μας. Για να το φέρω όμως στα πλαίσια της τρέχουσας συζήτησης, θα ήθελα να πω τα εξής: τόσο εγώ όσο και τα υπόλοιπα παιδιά έχουμε εντοπίσει τις κλίσεις και τα ενδιαφέροντά μας. Δουλέψαμε πάρα πολύ και τεστάραμε τα όριά μας αμέτρητες φορές, πάντοτε σκεπτόμενοι «τί παραπάνω έχουν όλοι αυτοί από εμάς, γιατί να μην μπορούμε να τους παίξουμε στα ίσα;».

Παναγιώτης Θεοδωρόπουλος: «Συνεχίζοντας στη ανωτέρω λογική του Παναγιώτη, πιστεύω ότι δεν μπορώ να προσθέσω τίποτα άλλο, μόνον ίσως έναν τέταρτο παράγοντα για την εξαγωγή της συνισταμένης της προόδου, αυτόν της αναγκαία διαρκούς πνευματικής εγρήγορσης, πολύτιμης ιδίως σε ένα περιβάλλον όπως το Ελληνικό Πανεπιστήμιο, όπου σπάνια κάποιος θα σε πάρει από το χέρι για να σου δείξει το δρόμο προς την πρόοδο. Η τύχη θα συμβάλλει ώστε η κατάλληλη ευκαιρία να φανεί πως θα περάσει στον ορίζοντα από μπροστά σου, αλλά πολύ μακριά από εκεί που στέκεσαι όταν αντιλαμβάνεσαι ότι θα περάσει. Ο δρόμος που χωρίζει τη θέση που τότε βρίσκεσαι από εκεί που πρέπει να βρεθείς για να πέσεις πάνω στην ευκαιρία είναι συνήθως ανάλογα μεγάλος με την καταλληλότητα και τη σπανιότητα της ευκαιρίας που θα περάσει και αναπαριστά τη δουλεία που πρέπει να παρεμβληθεί ώστε να φτάσεις μέχρι το σωστό σημείο, τη σωστή στιγμή, με τη συνιστώσα της ικανότητας να επιταχύνει –ιδανικά- την πορεία προς το σωστό σημείο. Η ανάγκη για πνευματική εγρήγορση εντοπίζεται στο να κρατάει κανείς τα μάτια και τα αυτιά του διαρκώς ανοιχτά, ώστε να αντιληφθεί πότε η κατάλληλη ευκαιρία θα περάσει από κάπου στον ορίζοντά του, και στο να καταφέρει τότε να βρεθεί άμεσα στην πλήρη ετοιμότητα ενός αθλητή κατά τη στιγμή της εκπυρσοκρότησης πριν την εκκίνηση σε έναν αγώνα δρόμου. Από αυτή την άποψη, σαφώς προστίθεται και η προσωπική πρωτοβουλία στον κατάλογο με τις συνιστώσες της προόδου και μένει μόνον κρίσιμο να αναγνωρίσει το άτομο την κατάλληλη στιγμή, ώστε να παραμερίσει τελικά κάθε τι το ατομικό και να ενσωματωθεί –αν είναι αυτό που απαιτείται- σε μια πρωτοβουλία συνολικότερη».

Πόσο φιλοσοφημένη απάντηση. Με αυτό θα κλείσουμε τη συνέντευξη κρατώντας τα τελευταία λόγια του Παναγιώτη τα οποία προσπαθώ να παραφράσω σε απλούστερη διατύπωση, πως η πρόοδος επέρχεται όταν το άτομο κατορθώσει να ενσωματώσει την ατομικότητά του που είναι άγρυπνη για ευκαιρίες μέσα σε μια συνολικότερη πρωτοβουλία. Σας ευχαριστώ θερμά και τους τέσσερις για τη συνομιλία που είχαμε και να ευχηθώ σε εσάς και τον καθηγητή σας κάθε πρόοδο!

Η Άννα Βεντουράτου είναι επί πτυχίω φοιτήτρια και ευελπιστεί να αποφοιτήσει μέχρι το Σεπτέμβριο. Εφόσον αυτό το πρώτο στάδιο – πιθανώς – ολοκληρωθεί, θα ήθελε να παρακολουθήσει αρχικά το μεταπτυχιακό πρόγραμμα του Τομέα Διεθνών Σπουδών της Νομικής Αθηνών πάνω στο Δημόσιο Διεθνές Δίκαιο και παράλληλα ελπίζει να ξεκινήσει την απαραίτητη δικηγορική της άσκηση. Στη συνέχεια θα ήθελε να συνεχίσει τις σπουδές της στο εξωτερικό ώστε να αποκτήσει την εκπαιδευτική εμπειρία ενός διαφορετικού εκπαιδευτικού συστήματος και να διευρύνει τις γνώσεις της σε κάποιο πιο εξειδικευμένο αντικείμενο όπως το Διεθνές Οικονομικό Δίκαιο ή το Διεθνές Ανθρωπιστικό.

Η Περσεφόνη Βερνάδου βρίσκεται στο 3ο έτος των σπουδών της. Σκοπεύει να τελειώσει σε 1 χρόνο, συνεχίζοντας σε ένα από τα μεταπτυχιακά της σχολής παράλληλα με άσκηση. Σκέφτεται την πιθανότητα να συνεχίσει έπειτα στο εξωτερικό για περαιτέρω εξειδίκευση. Προσανατολίζεται προς το διεθνές οικονομικό δίκαιο, το οποίο ήταν το αντικείμενο του διαγωνισμού και το εμπορικό δίκαιο. Θα προτιμούσε να δουλέψει στην Ελλάδα, αλλά αυτό εξαρτάται και από τις ευκαιρίες που θα έχει σε σύγκριση με το εξωτερικό.

Ο Παναγιώτης Θεοδωρόπουλος είναι επί πτυχίω, τελειώνοντας με τα της Σχολής μάλλον λίγο αργότερα από αυτόν τον Σεπτέμβριο, ξεμπερδεύοντας παράλληλα και με τις στρατιωτικές του υποχρεώσεις. Κατόπιν αυτού, σχεδιάζει να ολοκληρώσει την πρακτική του άσκηση, προσβλέποντας στο ότι η επαφή με την εγχώρια αγορά εργασίας ενδεχομένως να τον βοηθήσει ώστε να καταλήξει με μια σχετικά μεγαλύτερη βεβαιότητα στο τελικά επικρατέστερο αντικείμενο για τον πρώτο κύκλο των μεταπτυχιακών του σπουδών στο εξωτερικό, καθώς αυτή τη στιγμή βρίσκεται αμφιταλαντευόμενος μεταξύ σχετικά ετερόκλιτων κλάδων, όπως το Περιβαλλοντικό/Ενεργειακό Δίκαιο ή το Ναυτικό, το Εταιρικό και το ευρύτερο Εμπορικό Δίκαιο. Είναι σαφές ότι για πολλούς λόγους θα ήθελε να απασχοληθεί επαγγελματικά πρωτίστως στην εγχώρια αγορά, αλλά την ίδια στιγμή υπάρχουν εξίσου πολλοί λόγοι επαγγελματικής φυγής, αν το πρώτο και προτιμότερο σενάριο (της εγχώριας απασχόλησης) παραμείνει τόσο αποθαρρυντικό όσο δυστυχώς είναι.

Ο Παναγιώτης Κυριάκου είναι επί πτυχίω, τελειώνει τον Σεπτέμβριο και σχεδιάζει να παρακολουθήσει κάποιο απ’ τα μεταπτυχιακά προγράμματα της σχολής του κάνοντας παράλληλα άσκηση. Έπειτα θα συνεχίσει στο εξωτερικό σε κατεύθυνση international law and finance ή international business law με σκοπό να δουλέψει σε κάποια διεθνή δικηγορική εταιρία ή σε διεθνείς οργανισμούς.

Η συνέντευξη δόθηκε στον Κωνσταντίνο Πολέμη, εκπρόσωπο της ομάδας του citycampus.gr και αποτελεί πνευματική ιδιοκτησία του citycampus.gr. Δεν επιτρέπεται η αναδημοσίευση ολόκληρης ή τμήματος χωρίς τη συναίνεση του citycampus.gr.