Franchising: Όλα όσα πρέπει να γνωρίζεις 

Franchising: Όλα όσα πρέπει να γνωρίζεις 

του Αλέξανδρου Λαβιδά-Μωϋσίδη

To Franchising ή Δικαιόχρηση πρωτοεμφανίστηκε το 1863 στις ΗΠΑ από την εταιρία Singer και γύρω στο 1950 και στην Ευρώπη (Γαλλία). Στην Ελλάδα ήρθε το 1970 με τα Goody’s και τα Studio Kosta Boda Illum. Η Διεθνής Ένωση Franchise (ΙFE) είναι ο αρμόδιος φορέας για όσους συνάπτουν τέτοιες συμβάσεις.

Τι είναι το franchising;

Είναι η άδεια που χορηγεί ένα πρόσωπο (ο Franchisor ή Δότης ή Δικαιοπάροχος) σε ένα άλλο, (στον Franchisee ή Λήπτη ή Δικαιοδόχο). Χάρη σε αυτήν, ο Λήπτης ασκεί επιχειρηματική δραστηριότητα για ένα χρονικό διάστημα που ορίζεται με τη σύμβαση franchising. Έτσι, χρησιμοποιείται μία καταξιωμένη εταιρική/εμπορική επωνυμία, που συνδέεται με το Δότη ή ανήκει σ’ αυτόν.

Ο Δότης έχει το δικαίωμα να ασκεί διαρκή έλεγχο στο Λήπτη, για τον τρόπο με τον οποίο ασκεί την επιχειρηματική του δραστηριότητα. Επιπρόσθετα, έχει την υποχρέωση να του παρέχει βοήθεια και υποστήριξη, ακόμη και πριν την διεξαγωγή της δραστηριότητας. Η αρωγή αυτή σχετίζεται με την οργάνωση και διοίκηση της επιχείρησής του, την εκπαίδευση του προσωπικού του, τη διαχείριση των εμπορευμάτων του, και γενικά τεχνογνωσία.

Ο Λήπτης είναι ένας ανεξάρτητος επιχειρηματίας που πρέπει να έχει καταβάλει πριν την έναρξη της δραστηριότητας (ή να καταβάλει στη συνέχεια) δικό του κεφάλαιο, το λεγόμενο δικαίωμα εισόδου (entry fee). Επίσης, έχει την υποχρέωση -όσο διαρκεί το franchising- να καταβάλλει στο Δότη χρηματικά ποσά, σαν διαρκή δικαιώματα (royalties) κατά ορισμένα στη σύμβαση χρονικά διαστήματα. Ακόμη, συμμετέχει στη διαφημιστική δαπάνη του Δότη (advertising contribution).

Οι τύποι Franchising διαφέρουν ανάλογα με:

1. Την ασκούμενη δραστηριότητα σε: διανομή προϊόντων, υπηρεσιών, παραγωγής ή βιομηχανικό και μεικτό.
2. Toν τρόπο συνεργασίας Δότη-Λήπτη σε: χρηματοδοτικό ή διαχειριστικό, μερικό ή corner, συνεταιριστικό, συνδυασμού, μετατροπής, πολλαπλό, περισσότερων σημάτων.
3. Τον βαθμό ελέγχου που ασκεί ο Δότης στους Λήπτες (το μέγεθος εξάρτησης των Ληπτών από το Δότη) σε: υπαγωγής και σε ισότιμης συνεργασίας.

Μειονεκτήματα για τον Δότη

• Ο Δότης είναι υποχρεωμένος να επιλύει καθημερινά πλήθος προβλημάτων διαφορετικής φύσης, από Λήπτες με διαφορετική νοοτροπία.
• Η τάση των Ληπτών για ανεξαρτητοποίησή τους απέναντι στο Δότη, αυξάνεται με την πάροδο του χρόνου.
• Η βιαστική επιλογή Ληπτών δημιουργεί προβλήματα στη λειτουργία του δικτύου.
• Η επιλογή Ληπτών είναι δύσκολη και χρονοβόρα για τον Δότη. Επιπλέον, υπάρχει σοβαρό ενδεχόμενο κάποιοι λήπτες να εξελιχθούν σε ανταγωνιστές του Δότη.
• Τα κέρδη του Δότη είναι λιγότερα από τη λειτουργία των καταστημάτων των Ληπτών.

Μειονεκτήματα για τον Λήπτη

• Η όποια λανθασμένη επιλογή του Δότη έχει αντίκτυπο στην πορεία της επιχείρησης του Λήπτη.
• Η ένταξη του Λήπτη σε ένα σύστημα franchising συνεπάγεται σημαντικό περιορισμό της επιχειρηματικής του ελευθερίας.
• Όταν το ποσό των δικαιωμάτων που καταβάλει ο Λήπτης, συνίσταται σε ποσοστό επί του κύκλου εργασιών του Λήπτη, είναι ριψοκίνδυνο. Τότε είναι φυσικό ο Δότης να επιδιώκει υψηλούς τζίρους, ο Λήπτης, ωστόσο, μπορεί να επηρεάσει αρνητικά τα κέρδη του τελευταίου.
• Υπάρχει η ρήτρα μη ανταγωνισμού στη σύμβαση, για ένα διάστημα μετά τη λήξη της. Αυτή αναγκάζει το Λήπτη, να απέχει από την άσκηση παρόμοιας δραστηριότητας με αυτή του Δότη μέσα από το κατάστημα όπου (ο Λήπτης) ασκούσε την επιχείρησή του.
• Η ύπαρξη της ρήτρας μη μεταβίβασης της επιχείρησης χωρίς τη συναίνεση του Δότη.

Θέλεις να σπουδάσεις στο εξωτερικό και δεν έχεις σε ποιον να απευθυνθείς; Μπες στο studybuddy.gr, κάνε εγγραφή και λύσε όλες σου τις απορίες σήμερα!

Αν επιθυμείς να διεκδικήσεις υποτροφίες στην Ελλάδα ή το εξωτερικό, ο Οδηγός Υποτροφιών του Citycampus που μόλις κυκλοφόρησε σου προσφέρει ό,τι χρειάζεσαι!