Φωτογραφία και selfie: Ένας κόσμος μαγικός και παράλληλα αληθινός
Φωτογραφία, μία εικόνα, χίλιες λέξεις. Έτσι δεν λένε; Πλέον, κάθε άνθρωπος μπορεί να βγάλει ανά πάσα στιγμή μία φωτογραφία. Ένα τοπίο, τον εαυτό του, ακόμα και ένα έργο τέχνης. Από την πρώτη στιγμή που εμφανίστηκε η φωτογραφία χαρακτηρίστηκε ως ένα είδος τέχνης. Μόνο που είναι συνάμα και τεχνολογία, η οποία μάλιστα συνδέεται και με άλλα είδη τεχνολογίας, όπως αυτό της τυπογραφίας,. Αυτό έχει ως συνέπεια τη σταδιακή αλλαγή, είτε της ίδιας, είτε της αισθητικής της. Μία αλληλοεξαρτώμενη και αλληλεπιδρασιακή σχέση, η οποία έχει δημιουργήσει ανεκτίμητα δημιουργήματα, όπως αυτό των φωτογραφικών λευκωμάτων.
Στη σημερινή εποχή, είναι χαρακτηριστική η εμπλοκή της, τόσο με την τεχνολογία της ψηφιακής εικόνας, όσο και με του διαδικτύου και της κινητής τηλεφωνίας. Εφόσον, μάλιστα, ο 21ος αιώνας χαρακτηρίζεται ως εποχή της πληροφορίας και της ψηφιακής επανάστασης, μια τέτοια σύνδεση δεν θα μπορούσε να αποτραπεί. Κάθε κινητό και υπολογιστής είναι γεμάτα φωτογραφίες. Πόσο μάλλον το διαδίκτυο, με το γνωστό, μάλιστα, σε όλους «instagram»,το οποίο έχει ως μοναδικό στόχο του την ανάρτηση φωτογραφιών.
Με το διαδίκτυο αλλάζει ο τρόπος με τον οποίο βλέπουμε την εικόνα και διαφοροποιείται ο ορισμός της φωτογραφικής τέχνης. Σήμερα, έχει εκφραστεί η άποψη ότι η φωτογραφία δεν αποτελεί πλέον τέχνη, ή τουλάχιστον έτσι όπως την είχαμε συνηθίσει. Το πλήθος των ψηφιακών εικόνων και η ευκολία πρόσβασης και λήψης τους καθιστά τη φωτογραφία τόσο οικεία και προσιτή, γεγονός που αναμφίβολα την μετατρέπει σε ένα καθημερινό έργο, μία καθημερινή συνήθεια, παρά μία μοναδική και ιδιαίτερη καλλιτεχνική έκφραση.
Καθημερινά, εκατομμύρια χρήστες του διαδικτύου αναρτούν έστω από μία φωτογραφία σε διάφορες ιστοσελίδες. Η ύπαρξη των διάφορων φωτογραφιών στο διαδίκτυο οφείλεται είτε σε ενημερωτικούς είτε σε προσωπικούς σκοπούς. Τα μουσεία, για παράδειγμα, έχουν αντιληφθεί αυτή την ανάγκη παρουσίας τους στο διαδίκτυο και έτσι, μέσα από τις διαδικτυακές εκθέσεις, δύναται ο καθένας να δει αν τον ενδιαφέρει και εν συνεχεία να αντλήσει πληροφορίες σχετικά με τη συγκεκριμένη έκθεση που του κέντρισε το ενδιαφέρον. Μέσω της ψηφιακής εφαρμογής που έχουν πλέον τα περισσότερα μουσεία, ο κόσμος αντλεί γνώση από το μουσείο, χωρίς να απαιτείται η φυσική του παρουσία.
Από πολύ παλιά οι άνθρωποι είχαν την τάση να βγάζουν αυτοπορτραίτα. Όταν πρωτοεμφανίστηκε η τέχνη της φωτογράφισης, όσοι ανήκαν στην υψηλή κοινωνία φωτογράφιζαν τον εαυτό τους γιατί ήθελαν να τον βλέπουν σε εικόνα. Κάποια στιγμή, άρχισαν και οι καλλιτέχνες να φωτογραφίζονται. Κατά έναν τρόπο, όλες οι φωτογραφίες, θα μπορούσαμε να πούμε, ότι είναι αυτοπορτραίτα. Ακόμα και ένα μέρος ή ένας πίνακας μπορεί να δείξει τον πραγματικό μας εαυτό.
Ένα είδος αυτοπορτραίτου είναι και η selfie. Η νέα αυτή τάση που από τις αρχές του 21ου αιώνα έχει κάνει την εμφάνιση της, ενώ τα τελευταία χρόνια έχει μπει στην καθημερινότητα των ανθρώπων και κυρίως των εφήβων. Οι άνθρωποι βρήκαν τον τρόπο να φωτογραφίζουν τον εαυτό τους μόνοι τους, χωρίς τη βοήθεια κάποιου άλλου. Χαρακτηρίστηκε από πολλούς ως τεκμήριο ναρκισσισμού, αν και σε πολλές περιπτώσεις θα λέγαμε ότι θέλουν να περάσουν ένα μήνυμα. Δεν είναι πάντα μία αργόσχολη στιγμή, ένα στήσιμο μπροστά στο φακό του κινητού ή της φωτογραφικής μηχανής. Μπορεί κανείς πίσω από αυτό να διακρίνει πολλές πτυχές μίας διαδραματιζόμενης πραγματικότητας.
Στη σημερινή εποχή selfie μπορεί να βγάλει ο οποιοσδήποτε, αλλά τη συγκεκριμένη τάση την ακολουθούν κυρίως οι νέοι. Οι selfies συνδέονται στενά με το διαδίκτυο, καθώς διαδίδονται αποκλειστικά από αυτό. Το «facebook» και το «instagram» είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα ιστοσελίδων, στις οποίες αναρτώνται φωτογραφίες και κυρίως τέτοιου είδους. Οι selfie θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν ως πολύ σημαντικές, κυρίως γιατί οι άνθρωποι φωτογραφίζουν τον ίδιο τους τον εαυτό και όχι τους υπόλοιπους. Επιπροσθέτως, όπως προαναφέρθηκε, μπορούν να τραβηχτούν σε οποιαδήποτε στιγμή, ακόμα και θλίψης. Τέλος, επιβεβαιώνουν το ντοκουμέντο της φωτογραφίας. Όπως σε κάθε φωτογραφία, έτσι και στη selfie αν την παρατηρήσεις καλά είναι σαν να σου λέει: «τη συγκεκριμένη στιγμή, στο συγκεκριμένο χώρο ήσουν εδώ, έκανες αυτό». Πάντα υπάρχει και θα υπάρχει η ανάγκη της υπενθύμισης, της ανάμνησης.
Ένας κόσμος χωρίς φωτογραφίες και γιατί όχι, τη σημερινή εποχή, χωρίς τις selfie, είναι σαν έναν άνθρωπο αμνήμων, σαν έναν πολιτισμό, έναν λαό χωρίς την ιστορία του. Οι φωτογραφίες ήταν, είναι και θα συνεχίσουν να είναι αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητας όλων.
