“Με την τηλεκπαίδευση καλύπτεις την ύλη, αλλά δεν επιτυγχάνεις ουσιαστική εκπαίδευση. Η σχέση ανάμεσα στο δάσκαλο και το μαθητή μπορεί να αναπτυχθεί και να ανθίσει μόνο με τη φυσική παρουσία.”
Η κ. Αρετή Τσόγκα είναι Επίκουρη Καθηγήτρια στο Τμήμα Πολιτικών Δημόσιας Υγείας του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής. Τα διδακτικά της ενδιαφέροντα περιλαμβάνουν τις θεματικές: Καινοτόμες Πολιτικές στα Τρόφιμα, Περιβάλλον και Τρόφιμα και Τρόφιμα και Δημόσια Υγεία.
Η συνέντευξη πραγματοποιήθηκε με τον C.E.O. του citycampus.gr Κωνσταντίνο Πολέμη στα πλαίσια της έρευνας του citycampus.gr για την τηλεκπαίδευση.
Κ. Τσόγκα, σας ευχαριστούμε θερμά για τη συμμετοχή σας στην έρευνα! Πιστεύετε ότι η τηλεκπαίδευση, όπως προέκυψε και εφαρμόστηκε από την έναρξη της πανδημίας CoVid19 είναι μια αναγκαιότητα ή μια ευκαιρία και γιατί;
Η τηλεκπαίδευση προέκυψε ως μια αναγκαιότητα στην προσπάθειά μας να συνεχίσουμε την εκπαιδευτική διαδικασία και να υπάρξει μία κάποια κανονικότητα στη ζωή μας που τόσο απότομα άλλαξε το Μάρτιο του 2020. Πλέον όμως, πιστεύω ότι αποτελεί μια μοναδική ευκαιρία για τα Πανεπιστήμια, τα οποία μπορούν να διευρύνουν τα εκπαιδευτικά τους προγράμματα και να εφαρμόσουν τεχνικές που, στο εξωτερικό, χρησιμοποιούνται εδώ και χρόνια.
Πόσο εξοικειωμένη ήσασταν στην έναρξη της τηλεκπαίδευσης με τη συγκεκριμένη πρακτική;
Την άνοιξη του 2020 ο χώρος της τηλεκπαίδευσης μου ήταν εντελώς άγνωστος από τη θέση του εκπαιδευτή, όχι όμως, και από τη θέση του εκπαιδευόμενου. Παρόλα αυτά εκπαιδευτήκαμε ταχύτατα από το πανεπιστήμιο και μπορέσαμε εντός μίας εβδομάδας να ξεκινήσουμε τα εξ αποστάσεως μαθήματα.
Ποια πιστεύετε ότι ήταν η μεγαλύτερη δυσκολία που αντιμετώπισαν οι φοιτητές σας κατά την εφαρμογή της τηλεκπαίδευσης;
Το Μάρτιο του 2020 η πλειονότητα των φοιτητών μου ήταν γιατροί και πολλές φορές έπρεπε να παρακολουθούν το μάθημα ενώ εφημέρευαν, όσο βέβαια τους το επέτρεπαν οι υποχρεώσεις τους στο νοσοκομείο. Για αυτούς η μεγαλύτερη δυσκολία ήταν να παρακολουθούν μέσα από ένα κινητό και να προσπαθούν να είναι συνεπείς τόσο απέναντι στους ασθενείς τους όσο και στις υποχρεώσεις τους με το μεταπτυχιακό τους. Πολλές φορές με ευχαρίστησαν που συνεχίζω, όπως και οι υπόλοιποι συνάδελφοί μου, να τους διδάσκουμε. “Τα μαθήματα είναι μια όαση σε αυτό που ζούμε”, μου είπε ένας φοιτητής, αλλά ειλικρινά τη δύναμη μας την έδιναν αυτοί. Όσον αφορά στους υπόλοιπους φοιτητές οι δυσκολίες που αντιμετώπισαν ήταν παρόμιες με τις δικές μας: χάσαμε την φυσική επαφή και κληθήκαμε να επικοινωνούμε μόνο μέσα από έναν υπολογιστή.
Πόσο επηρεάστηκε η διδασκαλία του αντικειμένου σας (Περιβάλλον και Τρόφιμα, Καινοτόμες Πολιτικές στα τρόφιμα κλπ) από την απότομη μεταφορά της διδασκαλίας από τα εργαστήρια στην οθόνη ενός υπολογιστή;
Στα πλαίσια της τηλεκπαίδευσης κλήθηκα να διδάξω το ¨Περιβάλλον και Τρόφιμα” που είναι μάθημα του εαρινού εξαμήνου, και το ‘Τρόφιμα και Δημόσια Υγεία 1”, η διδασκαλία του οποίου μόλις ολοκληρώθηκε. Το μάθημα “Καινοτόμες Πολιτικές στα Τρόφιμα” θα διδαχθεί για πρώτη φορά στο εαρινό εξάμηνο του 2021, καθώς αποτελεί νέο μάθημα του νέου ΠΜΣ Δημόσιας Υγείας.
Και τα δύο πρώτα μαθήματα όμως, ουσιαστικά έπρεπε να στηθούν από την αρχή, για δύο σημαντικούς λόγους: πρώτον, έπρεπε να κρατώ το ενδιαφέρον τους και να μαντεύω τις αντιδράσεις τους (οι κάμερες των φοιτητών είναι κλειστές την ώρα του μαθήματος), αφού δεν μπορούσα να δω την έκφρασή τους ή το σχολιασμό που έκαναν με το διπλανό τους την ώρα της διδασκαλίας, και δεύτερον οι ασκήσεις που κάναμε μέσα στην τάξη έπρεπε να μεταφερθούν σε μία οθόνη, το οποίο είναι εξαιρετικά δύσκολο.
Η αλληλεπίδρασή σας με τους φοιτητές μέχρι ποιο βαθμό επηρεάστηκε;
Δεδομένου ότι το Μάρτιο του 2020 το μάθημα “Περιβάλλον και Τρόφιμα” είχε ξεκινήσει με δια ζώσης μαθήματα και πολλούς από τους φοιτητές μου τους είχα και το χειμερινό εξάμηνο του 2019-2020, η μετάβαση στην τηλεκπαίδευση δε μας επηρέασε ιδιαίτερα. Μεταξύ μας είχε προλαβει να αναπτυχθεί μια όμορφη σχέση με χιούμορ, οπότε είχαμε να αντιμετωπίσουμε μόνο το κομμάτι του εγκλεισμού και της τεχνολογίας.
Στον αντίποδα βρέθηκα στο χειμερινό εξάμηνο του 2020-2021 που μόλις ολοκληρώθηκε, όπου οι φοιτητές που παρακολούθησαν το “Τρόφιμα και Δημόσια Υγεία 1” ήταν απλώς μια εικόνα στην οθόνη του υπολογιστή και η αλληλεπίδραση μαζί τους ήταν δύσκολη.
Ποια πιστεύετε ότι ήταν η πιο αρνητική πτυχή ή επίπτωση της τηλεκπαίδευσης; Ποια θεωρείτε ότι ήταν η πιο θετική πλευρά ή επίπτωση της τηλεκπαίδευσης;
Το αρνητικότερο σημείο της τηλεκπαίδευσης ήταν η δυσκολία στην επικοινωνία και στην αλληλεπίδραση με τους φοιτητές. Με την τηλεκπαίδευση καλύπτεις την ύλη, αλλά δεν επιτυγχάνεις ουσιαστική εκπαίδευση. Η σχέση ανάμεσα στο δάσκαλο και το μαθητή μπορεί να αναπτυχθεί και να ανθίσει μόνο με τη φυσική παρουσία.
Η πιο θετική πλευρά της τηλεκπαίδευσης ήταν οι ζωές και τα όνειρα όλων δεν μπήκαν στον πάγο. Εμείς συνεχίσαμε τη δουλειά μας και διευρύνθηκε ο ορίζοντας και τα πλαίσια δράσης μας, και οι φοιτητές είχαν τη δυνατότητα να συνεχίσουν να κυνηγούν το όνειρό τους και να χτίζουν το μέλλον τους.
Πιστεύετε ότι η τηλεκπαίδευση αποτελεί μια ευκαιρία για εξοικονόμηση οικονομικών πόρων στο Ελληνικό Πανεπιστήμιο; Ποια είναι η άποψή σας για την οικονομική παράμετρο της τηλεκπαίδευσης;
Η τηλεκπαίδευση μπορεί να προσφέρει στο Ελληνικό Πανεπιστήμιο τη δυνατότητα να οργανώσει σεμινάρια ή και μεταπτυχιακά προγράμματα σπουδών και να ανοίξει τους ορίζοντές του προσελκύοντας φοιτητές όχι μόνο από την Ελληνική επικράτεια, αλλά και εκτός αυτής. Σε καμία περίπτωση όμως, δεν μπορεί να αντικαταστήσει τη δια ζώσης εκπαίδευση επειδή έτσι εξοικονομούνται πόροι.
Προσωπικά προτιμάτε τηλεκπαίδευση ή δια ζώσης εκπαίδευση και γιατί;
Σαφώς προτιμώ τη δια ζώσης εκπαίδευση, γιατί πιστεύω στη σχέση που αναπτύσσεται ανάμεσα στο δάσκαλο και το μαθητή προκειμένου να τον παρασύρει στο ταξίδι της γνώσης.
Πιστεύετε ότι η τηλεκπαίδευση είναι ένας θεσμός που ήρθε για να μείνει μόνιμα έστω σε κάποια έκταση αν όχι συνολικά; Ποια είναι η άποψή σας στο ζήτημα;
Η τηλεκπαίδευση ήρθε για να μείνει, αλλά θέλω να πιστεύω ότι θα αφορά συγκεκριμένα εκπαιδευτικά προγράμματα των πανεπιστημίων, για παράδειγμα σεμινάρια και σύντομα προγράμματα επιμόρφωσης και όχι συνολικά, όλα τα προγράμματα σπουδών μας.
Κ. Τσόγκα, σας ευχαριστούμε για την συνέντευξη!
Και εγώ σας ευχαριστώ!
