“Στην εκπαίδευση θεωρώ ότι η κοινότητα ακαδημαϊκών και φοιτητών είναι πολύτιμη. … Αλλά γενικά δεν θα ήθελα να μπει το οικονομικό στοιχείο στη ζυγαριά. Είναι το τελευταίο που θα πρέπει να σκεφτούμε και το τελευταίο που θα πρέπει να βάλουμε ως παράγοντα. Προηγείται μια σειρά από άλλα πράγματα.”
Η κ. Ευθυμία Σαραντάκου είναι Επίκουρη Καθηγήτρια στο Τμήμα Διοίκησης Τουρισμού στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής. Διδάσκει χωρικές πολιτικές για τουριστικούς προορισμούς, τουριστικές υποδομές και επιχειρήσεις.
Η συνέντευξη δόθηκε στον C.E.O. του citycampus.gr, Κωνσταντίνο Πολέμη, και αποτελεί τμήμα της έρευνας του citycampus.gr για την τηλεκπαίδευση στα Πανεπιστήμια.
Κ. Σαραντάκου, σας καλωσορίζουμε στο citycampus.gr. Πιστεύετε ότι η τηλεκπαίδευση, όπως προέκυψε και εφαρμόστηκε από την έναρξη της πανδημίας CoVid19 είναι μια αναγκαιότητα ή μια ευκαιρία και γιατί;
Θεωρώ ότι προφανώς λόγω αναγκαιότητας την εφαρμόσαμε καθολικά. Είναι όμως και μια ευκαιρία. Γιατί δεν θα κάναμε κάποια βήματα τόσο γρήγορα, όσο μας επέβαλε η πανδημία να τα υιοθετήσουμε. Υπήρχαν νοοτροπίες αρνητικές για την τηλεκπαίδευση και δεν θα προχωρούσαμε χωρίς αυτή τη συγκυρία. Άρα ήταν και τα δύο.
Πόσο εξοικειωμένη ήσασταν στην έναρξη της τηλεκπαίδευσης με τη συγκεκριμένη πρακτική; Πώς ανταποκρίθηκαν το τμήμα σας και οι φοιτητές σας;
Ήμουν αρκετά εξοικειωμένη με τη σύγχρονη, όπως και αρκετοί στο τμήμα μου και αυτό βοήθησε. Ήμουν αρκετά χρόνια σε Ανοικτά Πανεπιστήμια στην Ελλάδα και το εξωτερικό, όπου είχαν τέτοιες πρακτικές. Δεν ήταν κάτι άγνωστο για εμάς. Ήμασταν συνολικά αρκετά προετοιμασμένοι. Παρόλα αυτά δεν είσαι ποτέ προετοιμασμένος να αντιμετωπίσεις τόσο μεγάλο όγκο φοιτητών. Η εμπειρία που είχαμε ήταν στο μεταπτυχιακό επίπεδο, όπου οι φοιτητές ήταν λιγότεροι. Είναι άλλο να έχεις τριάντα φοιτητές σε μια τηλετάξη και άλλο διακόσιους. Υποθέτω, λοιπόν, πως αν υιοθετήσουμε ένα υβριδικό μοντέλο στο μέλλον, θα πρέπει να είναι και διαφορετική η κατανομή.
Τα παιδιά ανταποκρίθηκαν πάρα πολύ καλά, αν αναλογιστούμε τη μαζικότητα που έχει το δικό μας το τμήμα και το πώς έγινε, που δεν έγινε στην πρώτη φάση οργανωμένα. Ανταποκρίθηκαν πολύ γρήγορα και οι καθηγητές και μου έκανε πολύ θετική εντύπωση καθώς έχω πρόσφατα διορισθεί στο συγκεκριμένο τμήμα.
Ποια πιστεύετε ότι ήταν η μεγαλύτερη δυσκολία που αντιμετώπισαν οι φοιτητές σας κατά την εφαρμογή της τηλεκπαίδευσης;
Το βασικότερο πρόβλημα ήταν η έλλειψη δικτύωσης, κοινωνικοποίησης και φοιτητικής ζωής. Προσπαθούσαμε να τους ομαδοποιήσουμε στα πλαίσια πχ φοιτητιών εργασιών, ώστε να δημιουργήσουμε κοινότητες. Υπάρχει και το πρόβλημα της έλλειψης διαδραστικότητας με τον καθηγητή. Αν σκεφτεί, όμως, κανείς ότι βρισκόμαστε σε μια έκτακτη κατάσταση, άρα όλοι μαζί προσπαθούμε να κάνουμε το καλύτερο, νομίζω ότι λύνεται. Επίσης, δεν θα είναι κάτι μόνιμο. Το άλλο όμως; Ας σκεφτούμε ότι κάποιοι φοιτητές χάσανε τα δύο από τα τέσσερα ή πέντε χρόνια φοιτητικής ζωής. Είναι κρίμα. Δεν το εντοπίζω λοιπόν τόσο στο γνωστικό κομμάτι, όσο στο κοινωνικό: άνθρωποι με κοινά ενδιαφέροντα δεν μπόρεσαν να φτιάξουν κοινότητες.
Η αλληλεπίδρασή σας με τους φοιτητές μέχρι ποιο βαθμό επηρεάστηκε;
Αυτό έχει να κάνει πιο πολύ με εμάς. Επηρεάστηκε, αλλά μπορούσαμε, πιστεύω, να το χειριστούμε. Όσο πιο μεγάλα ήταν τα τμήματα, τόσο πιο δύσκολο. Στα περιφερειακά πανεπιστήμια, που τα τμήματα είναι πιο μικρά, πιστεύω είναι πιο εύκολο. Στα μαθήματα επιλογής, που έχουν συνήθως μικρότερο αριθμό φοιτητών, επίσης πιο εύκολο. Στα μαθήματα κορμού, θεωρώ πως αν είχαμε το χρόνο και μπορούσαμε να προετοιμαστούμε με περισσότερους π.χ. διδάσκοντες, θα ήταν καλύτερα. Όσο προχωράει η κατάσταση βελτιώνουμε τυχόν αστοχίες. Όπως όλα, αν κάτι το έχεις σχεδιάσει, μπορεί να γίνει πολύ καλύτερα.
Το δικό σας γνωστικό αντικείμενο, ο χωρικός σχεδιασμός στον τουρισμό, έχει να κάνει με εργαστήρια και αυτοψία σε συγκεκριμένους χώρους. Πόσο επηρεάστηκε συνολικά;
Το δικό μου το μάθημα δεν έχει εργαστήρια, αλλά έχει, ή καλύτερα, θα είχε επισκέψεις. Αυτό το χάσαμε! Κερδίσαμε όμως τη δυνατότητα να χρησιμοποιήσουμε παραδείγματα από το διαδίκτυο. Και μάλιστα εύκολα. Τα παιδιά ψάξανε καλά παραδείγματα. Οι τουριστικοί προορισμοί οι ίδιοι δημιουργήσανε ψηφιακές εικόνες και εμπειρίες και εμείς μπορέσαμε και τις μελετήσαμε. Χάσαμε κάτι, κερδίσαμε κάτι.
Ποια εργαλεία χρησιμοποιήσατε;
Καταρχάς, χρησιμοποιήσαμε όλα τα εργαλεία του e-class το οποίο δεν είναι κάτι καινούργιο. Ψάχνοντας στο διαδίκτυο, βρήκαμε εργαλεία με τα οποία μπορείς να φτιάξεις πχ μια πολιτιστική ψηφιακή διαδρομή. Τα χρησιμοποιούμε και είμαστε στο βήμα να κάνουμε το μάθημα τώρα πιο διαδραστικό.
Πιστεύετε ότι η τηλεκπαίδευση αποτελεί μια ευκαιρία για εξοικονόμηση οικονομικών πόρων στο Ελληνικό Πανεπιστήμιο; Ποια είναι η άποψή σας για την οικονομική παράμετρο της τηλεκπαίδευσης;
Θα μπορούσε, αλλά δεν θα το ήθελα. Για την εργασία θα έλεγα ναι! Στην εκπαίδευση θεωρώ ότι η κοινότητα ακαδημαϊκών και φοιτητών είναι πολύτιμη. Αν με ρωτούσατε, ωστόσο, για ένα περιφερειακό πανεπιστήμιο που έχει πρόβλημα να συγκρατήσει φοιτητές, εκεί θα έλεγα ναι, προκειμένου να είναι βιώσιμο. Αλλά γενικά δεν θα ήθελα να μπει το οικονομικό στοιχείο στη ζυγαριά. Είναι το τελευταίο που θα πρέπει να σκεφτούμε και το τελευταίο που θα πρέπει να βάλουμε ως παράγοντα. Προηγείται μια σειρά από άλλα πράγματα.
Προσωπικά προτιμάτε τηλεκπαίδευση ή δια ζώσης εκπαίδευση και γιατί;
Δεν νομίζω ότι ένας εκπαιδευτικός θα προτιμήσει την τηλεκπαίδευση. Προσωπικά προτιμάω ένα υβριδικό σχήμα, στο οποίο να υπάρχει σε ένα μικρό βαθμό η τηλεκπαίδευση ενισχυτικά στο παραδοσιακό σχήμα εκπαίδευσης. Να μπορώ π.χ. να προσκαλώ ένα Γάλλο συνάδελφο να κάνει εξ αποστάσεως μια διάλεξη που θα την κάνει με μεγαλύτερη ευκολία. Εκεί, ναι!
Πιστεύετε ότι η τηλεκπαίδευση είναι ένας θεσμός που ήρθε για να μείνει μόνιμα έστω σε κάποια έκταση αν όχι συνολικά; Ποια είναι η άποψή σας στο ζήτημα;
Πρέπει να μείνει ειδικά στο μεταπτυχιακό επίπεδο. Εκεί μπορεί και να καθιερωθεί σε πολλές περιπτώσεις. Στο προπτυχιακό επίπεδο μπορεί να αξιοποιηθεί σε ένα υβριδικό μοντέλο.
Κ. Σαραντάκου, σας ευχαριστούμε πολύ για τη συμμετοχή σας.
Και εγώ σας ευχαριστώ.
