“Στην ανώτατη εκπαίδευση, η αναστολή της δια ζώσης διδασκαλίας απομάκρυνε τους φοιτητές από τα ιδρύματα με αναπόφευκτες επιπτώσεις στο συνολικό εκπαιδευτικό βίωμά τους.”
Ο κ. Γεώργιος Μπάλτας είναι Καθηγητής του Τμήματος Μάρκετινγκ και Επικοινωνίας του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών. Τα ερευνητικά ενδιαφέροντα του περιλαμβάνουν συμπεριφορά καταναλωτή, ανάλυση ζήτησης, αναλυτική μάρκετινγκ, ποσοτικά υποδείγματα, και προηγμένες μεθόδους έρευνας αγοράς και ανάλυσης ατομικής συμπεριφοράς.
Η συνέντευξη πραγματοποιήθηκε με τον CEO του citycampus.gr Κωνσταντίνο Πολέμη και αποτελεί μέρος της δημοσιογραφικής έρευνας του citycampus.gr για την τηλεκπαίδευση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση.
Κ. Μπάλτα σας ευχαριστούμε θερμά για την αποδοχή της πρόσκλησής μας να μας μιλήσετε για την τηλεκπαίδευση στα Πανεπιστήμια. Πιστεύετε ότι η τηλεκπαίδευση, όπως προέκυψε και εφαρμόστηκε από την έναρξη της πανδημίας CoVid19 είναι μια αναγκαιότητα ή μια ευκαιρία και γιατί;
Η τηλεκπαίδευση ήταν μία αναγκαστική επιλογή για τον περιορισμό της πανδημίας, η οποία ταυτοχρόνως έδωσε την ευκαιρία σε εκπαιδευτές και εκπαιδευόμενους όλων των βαθμίδων να εξοικειωθούν με τη διαδικασία αυτή. Επίσης, η εφαρμογή της τηλεκπαίδευσης επιτάχυνε αποφασιστικά τον ψηφιακό μετασχηματισμό των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων και την απόκτηση από αυτά πρόσβασης σε σύγχρονα συστήματα τηλεκπαίδευσης.
Πόσο εξοικειωμένος/η ήσασταν στην έναρξη της τηλεκπαίδευσης με τη συγκεκριμένη πρακτική;
Είχα ήδη ασχοληθεί με την τηλεκπαίδευση στα πλαίσια της μονάδας e-learning του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, όπου έχω την επιστημονική ευθύνη ορισμένων προγραμμάτων επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης.
Τα προγράμματα της μονάδας e-learning του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών προσφέρονταν ήδη αποκλειστικά με ασύγχρονη τηλεκπαίδευση ώστε να μπορούν να τα παρακολουθούν οι εκπαιδευόμενοι χωρίς χωρικούς και χρονικούς περιορισμούς. Αυτό δίνει μεγάλη ευελιξία σε εργαζόμενους σπουδαστές και σε κατοίκους άλλων πόλεων που θέλουν να εκπαιδεύονται στον χώρο και στον χρόνο που μπορούν. Το Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών είχε ήδη δημιουργήσει μία πλατφόρμα ψηφιακής τηλεκπαίδευσης για τη διάθεση και παρακολούθηση τέτοιων προγραμμάτων, η οποία λειτουργεί με πολύ καλά αποτελέσματα. Τα e-learning προγράμματα του ΚΕΔΙΒΙΜ του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών παρέχουν τόσο βασικές όσο και εξειδικευμένες γνώσεις, σε θεωρητικά και πρακτικά θέματα και βρίσκονται όλα στη διεύθυνση: https://elearning.aueb.gr
Ποια πιστεύετε ότι ήταν η μεγαλύτερη δυσκολία που αντιμετώπισαν οι φοιτητές σας κατά την εφαρμογή της τηλεκπαίδευσης;
Έχω διαπιστώσει ότι η κύρια δυσκολία αφορούσε περιπτώσεις εμφάνισης τεχνικών προβλημάτων, όπως κακή σύνδεση στο διαδίκτυο. Σταδιακά αυτά τα προβλήματα μειώθηκαν και η όλη διαδικασία γίνεται πλέον ομαλά.
Η αλληλεπίδρασή σας με τους φοιτητές μέχρι ποιο βαθμό επηρεάστηκε;
Η δια ζώσης διδασκαλία έχει προφανή, ευνόητα και σημαντικά πλεονεκτήματα στον τομέα της αλληλεπίδρασης του καθηγητή με τους φοιτητές. Βέβαια, οι σύγχρονες πλατφόρμες τηλεκπαίδευσης παρέχουν αξιόλογες δυνατότητες αλληλεπίδρασης και επίσης κάνουν ευκολότερη την πρόσβαση στο μάθημα για περισσότερους φοιτητές, καθώς δεν χρειάζεται η φυσική προσέλευση τους στον χώρο του πανεπιστημίου.
Ποια πιστεύετε ότι ήταν η πιο αρνητική πτυχή ή επίπτωση της τηλεκπαίδευσης;
Στην ανώτατη εκπαίδευση, η αναστολή της δια ζώσης διδασκαλίας απομάκρυνε τους φοιτητές από τα ιδρύματα με αναπόφευκτες επιπτώσεις στο συνολικό εκπαιδευτικό βίωμά τους.
Ποια θεωρείτε ότι ήταν η πιο θετική πλευρά ή επίπτωση της τηλεκπαίδευσης;
Η τηλεκπαίδευση κατέστησε την παρακολούθηση των διαλέξεων πιο εύκολη, καθώς δεν χρειάζεται φυσική παρουσία και μετακινήσεις. Σε πολλές περιπτώσεις, ο αριθμός των φοιτητών που παρακολουθούν τα μαθήματα έχει αυξηθεί.
Πιστεύετε ότι η τηλεκπαίδευση αποτελεί μια ευκαιρία για εξοικονόμηση οικονομικών πόρων στο Ελληνικό Πανεπιστήμιο; Ποια είναι η άποψή σας για την οικονομική παράμετρο της τηλεκπαίδευσης;
Η τηλεκπαίδευση οδηγεί σε περιορισμό του κόστους τόσο για τα ιδρύματα όσο και για τους εκπαιδευόμενους. Βέβαια, η γενικευμένη εφαρμογή της έγινε εξαιτίας του κορωνοϊού και όχι με κριτήριο την εξοικονόμηση πόρων.
Ποια είναι η διαφορά ανάμεσα στα προγράμματα e-learning που προσφέρουν τα ελληνικά πανεπιστήμια και στην καθαυτό πανεπιστημιακή εκπαίδευση, ώστε αυτή να μην μπορεί να προσφέρεται αποκλειστικά και μόνο εξ αποστάσεως;
Τα προγράμματα e-learning που προσφέρουν τα ελληνικά πανεπιστήμια είναι συνήθως βραχείας ή μέσης διάρκειας και ο κύριος ρόλος τους είναι να προσφέρουν εφαρμοσμένες γνώσεις και να πιστοποιήσουν επαγγελματικά προσόντα και δεξιότητες.
Το κάθε πρόγραμμα e-learning εστιάζει σε ένα πολύ συγκεκριμένο αντικείμενο ή σε μία συγκεκριμένη δεξιότητα. Για παράδειγμα, το πρόγραμμα e-learning «Επαγγελματική Διοίκηση Μάρκετινγκ» που προσφέρεται στη διεύθυνση https://elearning.aueb.gr/courses/prof-marktg-mgmt.html είναι ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα, το οποίο αναπτύχθηκε με στόχο άτομα που δεν έχουν σπουδάσει στην επιστημονική περιοχή της διοίκησης μάρκετινγκ, ενδιαφέρονται για αυτήν για επαγγελματικούς λόγους και επιθυμούν να αποκτήσουν γνώσεις και δεξιότητες με πρακτική αξία. Το πρόγραμμα e-learning «Επαγγελματική Διοίκηση Μάρκετινγκ» διαρκεί 12 εβδομάδες, παρέχεται με ασύγχρονα εργαλεία τηλεκπαίδευσης, όπως βιντεοσκοπημένες διαλέξεις και online tests, και επομένως μπορείς να το παρακολουθείς χωρίς ωράρια και μετακινήσεις, σε χώρο και χρόνο που εξυπηρετεί καλύτερα.
Από την άλλη πλευρά, το πανεπιστημιακό τμήμα Μάρκετινγκ και Επικοινωνίας του ΟΠΑ έχει προπτυχιακές σπουδές διάρκειας τεσσάρων ετών, εισαγωγή των φοιτητών μετά από γενικές εξετάσεις, και ένα πρόγραμμα σπουδών με πολύ μεγαλύτερο επιστημονικό εύρος και βάθος. Οι προπτυχιακές πανεπιστημιακές σπουδές έχουν ως γνωστόν πολύ διαφορετική αποστολή και περιεχόμενο από τα προγράμματα επαγγελματικής κατάρτισης e-learning. Οι προπτυχιακές πανεπιστημιακές σπουδές επωφελούνται από την κλασσική, δια ζώσης διδασκαλία και βέβαια την παράλληλη ενσωμάτωση ψηφιακών τεχνολογιών. Υπό προϋποθέσεις θα μπορούσαν οι προπτυχιακές πανεπιστημιακές σπουδές να προσφέρονται εξ αποστάσεως, αλλά αυτό εξαρτάται από παράγοντες όπως το αντικείμενο σπουδών, η ανάγκη εργαστηριακής διδασκαλίας και αξιολόγησης, η σημασία της φυσικής παρουσίας του φοιτητή στο πανεπιστήμιο, η αξιοπιστία των εξετάσεων χωρίς φυσική παρουσία, τα χαρακτηριστικά των φοιτητών, κτλ.
Νομίζω εντέλει ότι το ερώτημα αυτό δεν έχει μόνο μία απάντηση. Οι συνθήκες αλλάζουν πολύ γρήγορα στον χώρο της εκπαίδευσης. Επιπλέον, εισερχόμαστε σταδιακά σε μία εποχή γενικευμένης δια βίου μάθησης όπου οι άνθρωποι επιστρέφουν στην εκπαίδευση σε μεγαλύτερη ηλικία και η τηλεκπαίδευση καθίσταται μία πολύ πρακτική επιλογή για άτομα με εργασιακές και οικογενειακές υποχρεώσεις.
Πιστεύετε ότι η τηλεκπαίδευση είναι ένας θεσμός που ήρθε για να μείνει μόνιμα έστω σε κάποια έκταση αν όχι συνολικά; Ποια είναι η άποψή σας στο ζήτημα;
Το πιθανότερο είναι ότι η τηλεκπαίδευση θα εδραιωθεί και η χρήση της θα αυξηθεί σημαντικά. Η διάδοσή της υποστηρίζεται από τις τεχνολογικές εξελίξεις, την αλλαγή στα χαρακτηριστικά των εκπαιδευομένων (εργαζόμενοι, μεγαλύτερες ηλικίες) και φυσικά από το γεγονός ότι εξοικονομεί οικονομικούς πόρους (χρήμα, χρόνο). Αυτό θα οδηγήσει σε αύξηση του αριθμού των τίτλων και των διαφόρων πιστοποιητικών σπουδών καθώς περισσότεροι άνθρωποι θα παρακολουθούν περισσότερα εκπαιδευτικά προγράμματα μέσω τηλεκπαίδευσης. Είναι επίσης πιθανό ότι σταδιακά θα δημιουργούν διεθνώς τίτλοι σπουδών διαφορετικού κύρους με κριτήριο όχι μόνο τη φήμη του ιδρύματος αλλά και το είδος και την αξιοπιστία της εκπαιδευτικής και εξεταστικής διαδικασίας που προηγήθηκε της απόκτησής τους.
Κ. Μπάλτα, σας ευχαριστούμε πολύ για τη συμβολή σας στην έρευνά μας!
Και εγώ σας ευχαριστώ!
