Συνέντευξη για πρακτική άσκηση: 10 Ερωτήσεις – Παγίδες και πώς να τις απαντήσεις!
της Όλγας Συμεωνίδου
Είναι κοινό μυστικό πως οι επαγγελματικές συνεντεύξεις δεν αποτελούν μια ευχάριστη εμπειρία – για τους περισσότερους ανθρώπους τουλάχιστον. Παρόλο που με τον καιρό μπορεί να βελτιωθείς στο να προβλέπεις και να απαντάς τις ερωτήσεις που θα σου τεθούν, ποτέ δεν μπορείς να γνωρίζεις με σιγουριά τι πρόκειται να αντιμετωπίσεις. Μάλιστα, με μερικές συνεντεύξεις να παίρνουν παράξενη τροπή, λόγω ερωτήσεων τύπου: «Γιατί τα καπάκια των φρεατίων είναι στρογγυλά;», ή «Πείτε μας ένα ανέκδοτο», είναι απολύτως λογικό να αγχωθείς με την όλη διαδικασία.
Η συντριπτική πλειοψηφία των συνεντεύξεων, παρ’ όλα αυτά δεν περιλαμβάνουν παράξενες και ασυνήθιστες ερωτήσεις. Αν όμως σε ρωτήσουν κάτι παράξενο, μην πανικοβληθείς! Πάρε το χρόνο σου και σκέψου ψύχραιμα! Το πιο πιθανόν είναι ότι αυτός που σου παίρνει συνέντευξη ενδιαφέρεται περισσότερο για την αντίδρασή σου σε αναπάντεχες ερωτήσεις, παρά για την ίδια την απάντηση που θα δώσεις. Να θυμάσαι, για να μην σε πιάσει απελπισία και άγχος, πως δεν μπορείς να προετοιμαστείς αποτελεσματικά για μια πραγματικά παράξενη ερώτηση, παρά μόνο να οπλιστείς με αυτοέλεγχο, ψυχραιμία, και αυτοπεποίθηση, ώστε να μπορέσεις να σκεφτείς μια καλή απάντηση εκείνη τη στιγμή. Αυτό για το οποίο αντίθετα μπορείς να προετοιμαστείς – και εδώ είναι που μπαίνουμε κι εμείς στο παιχνίδι με αυτό το άρθρο– είναι οι απαντήσεις σου στις συνήθεις ερωτήσεις – παγίδες. Πάρε λοιπόν μια ιδέα για αυτές τις περίφημες ερωτήσεις και πώς απαντώνται:
Ερώτηση 1η : Γιατί ενδιαφέρεστε γι’ αυτή τη θέση πρακτικής άσκησης;
Τα άτομα που σου παίρνουν συνέντευξη είναι άνθρωποι και θέλουν να ξέρουν ότι ενδιαφέρεσαι γι’ αυτούς και την επιχείρηση τους. Μπορεί να έχεις κάνει χιλιάδες αιτήσεις σε διαφορετικές εταιρείες, αλλά να είσαι προσεκτικός να μην δώσεις μια γενικόλογη, κοινή για όλες τις αιτήσεις σου απάντηση. Απάντησε ειδικά και συγκεκριμένα, εστιάζοντας στην συγκεκριμένη εταιρία και τα μοναδικά της χαρακτηριστικά. Ίσως να είναι διάσημη για την καινοτομία της, ή εξαιρετική στο κομμάτι της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης, ή να ηγείται της αγοράς στην οποία δραστηριοποιείται. Διάλεξε τους λόγους για τους οποίους θα ήσουν περήφανος να είσαι ασκούμενος/εργαζόμενος σε αυτή την εταιρία και μίλησε γι’ αυτούς.
Ερώτηση 2η : Τι γνωρίζεις για την εταιρία μας;
Η έρευνα είναι η απάντησή σου εδώ! Μπορείς να βρεις πολλά με μια απλή αναζήτηση στην ιστοσελίδα της εταιρίας, αλλά μην αρκεστείς σε μόνο μια πηγή για την έρευνά σου! Ψάξε επίσης στα νέα της βιομηχανίας, σε περιοδικά, ιστοσελίδες και blogs. Ακολούθησε τους ηγέτες της εταιρίας στο Twitter και διάβασε τα προσωπικά τους posts στο LinkedIn ή σε διάφορες άλλες σελίδες και blogs. Αναζήτησε επίσης τι ανταγωνισμό αντιμετωπίζει η συγκεκριμένη εταιρία στην αγορά που δραστηριοποιείται και τι την διαφοροποιεί από τις υπόλοιπες εταιρίες του κλάδου.
Ερώτηση 3η : Τι προκλήσεις και ευκαιρίες διαβλέπεις στην επιχείρησή μας;
Οι εργοδότες εκτιμούν τις καινούριες ιδέες και τη διορατικότητα που οι ασκούμενοι μπορούν να φέρουν στην εταιρία τους. Το γεγονός ότι έχεις μια διαφορετική, εκτός του χώρου οπτική για την εταιρία και τη βιομηχανία στην οποία εντάσσεται, χωρίς τους περιορισμούς που θέτουν η γνώση του πως λειτουργούν τα πράγματα μέσα στην εταιρία, μπορείς να προσφέρεις μια νέα αυθεντική ματιά στην επιχείρηση. Επικεντρώσου σε αυτό κατά την έρευνά σου για τη συγκεκριμένη εταιρία, και διεύρυνε την οπτική σου για τις πληροφορίες που ανακαλύπτεις, ώστε να εντοπίσεις τις πιθανές προκλήσεις που θα αντιμετωπίσει η εταιρία λόγω του ανταγωνισμού της αγοράς, αλλά και τι αλλαγές στο πολιτικό, οικονομικό, κοινωνικό, τεχνολογικό, νομικό και περιβαλλοντικό τοπίο (γνωστή ως ανάλυση PESTLE) που μπορεί να επηρεάσουν τη θέση της.
Ερώτηση 4η : Τι θα προσφέρεις στην εταιρία μας;
Αυτή είναι η ευκαιρία σου να «πουλήσεις» τον εαυτό και τις μοναδικές σου ικανότητες. Μην ντραπείς και μη δείξεις low-profile! Η εξάσκηση πριν τη συνέντευξη μπορεί να σε βοηθήσει πάρα πολύ σε αυτό, καθώς το να μιλάς για τα δυνατά σου σημεία και τις προσωπικές σου δεξιότητες μπορεί να σου περίεργο την πρώτη φορά. Βάλε άτομα που ξέρεις να σε αξιολογήσουν και χρησιμοποίησε τα αποτελέσματα αυτής της αξιολόγησης για τη συνέντευξη που θα δώσεις προσαρμόζοντας τις απαντήσεις σου στις δεξιότητες και τα χαρακτηριστικά που απαιτεί η θέση που διεκδικείς. Τα χαρακτηριστικά και οι δεξιότητες αυτές θα αναφέρονται συνήθως στην περιγραφή της θέσης εργασίας. Παρόλο που δεν πρέπει να εξωραΐσεις και να εξιδανικεύσεις υπερβολικά τον εαυτό σου (πίστεψέ με κάτι τέτοιο φαίνεται, οπότε βάσισε τις απαντήσεις σου στην πραγματικότητα), μπορείς ωστόσο να προσαρμόσεις τον τρόπο που θα παρουσιάσεις τον εαυτό σου προς τις αξίες και χαρακτηριστικά που αναζητά ο εργοδότης από τους ασκούμενούς του.
Ερώτηση 5η : Σε τι εργασιακό περιβάλλον σου αρέσει να δουλεύεις;
Οι εργοδότες αναζητούν κάποιον που ταιριάζει στην κουλτούρα της εταιρίας, καθώς και άτομα με ικανότητα διεκπεραίωσης των καθηκόντων της δοθείσας θέσης εργασίας. Θέλουν να ξέρουν ότι θα «κουμπώσεις» καλά με την επιχείρηση και τη δομή της ομάδας στην οποία θα ενταχθείς. Δεν υπάρχει κάποια «σωστή» απάντηση εδώ, ωστόσο το να έχεις κατανοήσει εκ των προτέρων τη δομή της εταιρίας βοηθά πολύ, γιατί στην τελική το να ενταχθείς σε ένα εργασιακό περιβάλλον που δεν σου αρέσει, δε θα έκανε την εμπειρία σου ευχάριστη. Οπότε σε αυτή την ερώτηση μην αρκεστείς σε μια απάντηση που θεωρείς πως καλύπτει τον εργοδότη, αλλά όχι εσένα. Εδώ πρέπει να είσαι όσο δυνατόν πιο ειλικρινής, ώστε να έχεις περισσότερες πιθανότητες να βρεθείς σε μια θέση και σε ένα περιβάλλον που σε εκφράζουν και όπου νιώθεις όμορφα και άνετα.
Ερώτηση 6η : Πώς σου αρέσει να σε διευθύνουν;
Για εταιρίες που προσφέρουν πολλές θέσεις πρακτικής άσκησης σε διαφορετικά τμήματα της επιχείρησής τους, αυτή η ερώτηση είναι πολύ σημαντική. Αν ταιριάζεις στην κουλτούρα της εταιρίας, τότε το προσωπικό που είναι υπεύθυνο για τη στρατολόγηση νέων μελών θα μπορεί να σε εντάξει στην ομάδα κάποιου εκ των διευθυντών που θα μπορεί να φέρει στην επιφάνεια τα καλύτερα στοιχεία σου. Αξίζει λοιπόν να σκεφτείς διεξοδικά, τι στοιχεία έχει ο ιδανικός διευθυντής κατά τι γνώμη σου και τι στοιχεία έχει η ορθή διοίκηση του προσωπικού. Για κάποιους αυτό σημαίνει να έχουν έναν διευθυντή που τους εμπνέει, αλλά δεν επεμβαίνει στη δουλειά τους, ενώ άλλοι επιθυμούν να δημιουργούν πιο στενές σχέσεις με τους συνεργάτες τους και προτιμούν έναν πιο παρεμβατικό διευθυντή. Αποφάσισε τι ταιριάζει καλύτερα στο δικό σου στιλ μάθησης και ανάπτυξης και μοιράσου αυτή την πληροφορία με τον άνθρωπο που σου παίρνει τη συνέντευξη.
Ερώτηση 7η : Τί επιχειρηματικές δεξιότητες και εμπειρίες έχεις αποκτήσει έως τώρα που θα σε βοηθήσουν σε αυτή τη θέση;
Αν αυτή είναι η πρώτη σου πρακτική άσκηση, τότε λογικά δε θα έχεις μεγάλη επαφή με τον κόσμο της εργασίας. Παρόλα αυτά, αυτό δεν σημαίνει ότι δεν έχεις επιχειρηματικές δεξιότητες. Σκέψου σφαιρικά τις δεξιότητες που έχεις αποκτήσει στην καθημερινότητά σου, ή κατά τη διάρκεια των σπουδών σου και εξήγησε πως μπορούν να χρησιμοποιηθούν στη θέση που διεκδικείς. Φυσικά αν έχεις ήδη κάνει κάποια πρακτική άσκηση στο παρελθόν ή είχες κάποια μερική επαγγελματική απασχόληση έχεις περισσότερα να πεις σε αυτή την ερώτηση – φρόντισε να αναφέρεις τα καθήκοντα που ανέλαβες σε αυτή τη θέση και τον αντίκτυπο που είχε η δουλειά σου στο περιβάλλον που δραστηριοποιήθηκες. Μίλησε δηλαδή για την επιτυχία στην οποία συνέβαλες βάσει στοιχείων/μετρήσεων στην προηγούμενη επιχείρηση της οποίας ήσουν μέλος και για τη σκληρή δουλειά που κατέβαλες.
Ερώτηση 8η : Πώς θα σε περιέγραφαν τρίτα πρόσωπα;
Αυτή η ερώτηση συχνά συνδυάζεται με μια άλλη που σου ζητά να περιγράψεις τα δυνατά και τα αδύνατα στοιχεία σου. Πρόκειται για μια απαιτητική ερώτηση, οπότε αν δυσκολεύεσαι να σκεφτείς μια αξιόλογη και αξιόπιστη απάντηση, τότε ζήτα από άτομα που σε γνωρίζουν να σε περιγράψουν. Πήγαινε στην οικογένεια, στους φίλους, στους καθηγητές σου από το πανεπιστήμιο ή το σχολείο και ζήτησέ τους να σου πουν μια σύντομη περίληψη των δυνατών σου στοιχείων (και αν νιώθεις θαρραλέος και των αδυναμιών σου). Με αυτόν τον τρόπο όχι μόνο θα καταφέρεις να απαντήσεις ικανοποιητικά αυτή την ερώτηση, αλλά θα λάβεις και μια ισχυρή ανατροφοδότηση/ feedback για την προσωπική σου εξέλιξη.
Ερώτηση 9η : Τι δραστηριότητες σου αρέσει να κάνεις εκτός εργασιακού ωραρίου;
Αν αυτή η ερώτηση τεθεί στην αρχή μιας συνέντευξης, τότε ίσως είναι ένας τρόπος για να σε κάνουν να νιώσεις άνετα και να χτίσουν μια αρμονική σχέση επικοινωνίας. Αν τεθεί προς το τέλος της συνέντευξης, τότε ίσως ο υπεύθυνος της συνέντευξης να προσπαθεί να καταλάβει αν ταιριάζεις με την κουλτούρα της εταιρίας. Δεν υπάρχει ούτε εδώ «σωστή» απάντηση, οπότε να είσαι ειλικρινής. Ωστόσο παρουσίασε τα ενδιαφέροντά σου με έναν τρόπο που είναι κατάλληλος για την περίσταση. Το να δώσεις απαντήσεις που κάθε υποψήφιος θα έδινε, όπως: «μου αρέσει να διαβάζω βιβλία, να πηγαίνω στον κινηματογράφο, να κοινωνικοποιούμαι…» κλπ δεν θα αφήσουν κάποιο ιδιαίτερο προσωπικό στίγμα, ώστε να σε θυμούνται. Αν έχεις κάποια ενδιαφέροντα, χόμπι, ή επιτεύγματα που θα τραβήξουν περισσότερο την προσοχή και θα εξάψουν το ενδιαφέρον, όπως π.χ. τρέξιμο μεγάλων αποστάσεων, ερασιτεχνική ενασχόληση με την παραγωγή βίντεο/ταινιών, ή φιλανθρωπικό έργο, τότε ανάφερέ τα σε αυτή την ερώτηση.
Ερώτηση 10η : Τι θα σου προσφέρει αυτή η πρακτική;
Όλες οι θέσεις εργασίας και πρακτικής άσκησης είναι αμφίδρομες σχέσεις. Σκοπός σου πρέπει να είναι να «κερδίσεις» περισσότερα πράγματα/στοιχεία μέσα από την θέση που διεκδικείς, απ’ ότι απλά ένα μισθό. Στην περίπτωση της πρακτικής άσκησης μάλιστα είναι πολύ σημαντικό να σκεφτείς τι εξέλιξη μπορείς να έχεις μέσα από αυτή. Θα μάθεις για τα εταιρικά καθήκοντα και συστήματα στην πράξη, όπως θα αποκτήσεις και επιπλέον επικοινωνιακές/ (δια)προσωπικές δεξιότητες (soft skills). Χωρίς αμφιβολία, εκείνες είναι που οι εργοδότες αναζητούν για τους υπαλλήλους τους. Είναι σημαντικό να έχεις ένα πλάνο για το ποιες περιοχές του χαρακτήρα σου θέλεις να αναπτύξεις. Επιπλέον, να γνωρίζεις πως μπορεί αυτό να επιτευχθεί μέσα από τη συγκεκριμένη θέση. Αυτό δείχνει, πως έχεις επίγνωση του εαυτού σου και προνοητικότητα, κάτι που ψάχνουν οι εργοδότες στους υποψηφίους συνεργάτες τους.
Να θυμάσαι: Το να πας καλά σε μια συνέντευξη είναι κάτι που το μαθαίνεις με τον καιρό, μια επίκτητη δεξιότητα. Μπορείς να προετοιμαστείς και να κάνεις εξάσκηση, αλλά τίποτε δε συγκρίνεται με το να βιώσεις την εμπειρία πραγματικά, για την ανάπτυξη αυτής της δεξιότητας. Στις πρώτες σου συνεντεύξεις αναμφισβήτητα θα είσαι αγχωμένος, αλλά μην ξεχνάς ότι είναι απολύτως φυσιολογικό. Προφανώς, αυτός που θα σου πάρει τη συνέντευξη θα το περιμένει. Οπότε, προετοιμάσου και πήγαινε με το κεφάλι ψηλά! Είσαι μοναδικός και ο σωστός εργοδότης θα το αντιληφθεί!
