Συμπληρώματα Διατροφής: Προσοχή…στις απομιμήσεις!

της Κωνσταντίνας Πετροπούλου

«Νιώθεις πεσμένος τώρα τελευταία; Ο εαυτός σου σε εγκαταλείπει; Αυτή είναι η σίγουρη λύση»… είναι μερικά από τα διαφημιστικά μηνύματα που παρελαύνουν σωρηδόν στην ελληνική τηλεόραση. Και φυσικά πρωταγωνιστές σε όλο αυτό το ντελίριο δεν είναι άλλοι από τα συμπληρώματα διατροφής. Άλλα υπόσχονται μυϊκή ενδυνάμωση, άλλα θεϊκή μνήμη και κάποια από αυτά την πολυπόθητη επιτυχία στην εξεταστική. Και σαν να μην έφτανε αυτό το μυαλό σου βομβαρδίζεται και με την Ελληνίδα μάνα που σου προωθεί κάτι «μαγικά» φύλλα που βρήκε σε μοναδική ευκαιρία στο μπακάλικο της γειτονιάς, με τη δικαιολογία ότι θα σε βοηθήσουν να γράψεις καλά, επειδή τα πρότεινε η γιαγιά σου που «ΞΕΡΕΙ» ή η κυρά Ελένη, η γειτόνισσα! Ας καθίσουμε να αναλογιστούμε. Πόσοι από εμάς γνωρίζουμε να επιλέγουμε σωστά ένα συμπλήρωμα διατροφής και το πιο σημαντικό: κατανοούμε σε ποιο σημείο της ζωής μας είναι αναγκαία η λήψη του;

Τι είναι τα συμπληρώματα διατροφής;

Τα συμπληρώματα διατροφής είναι βιταμίνες, ανόργανα στοιχεία όπως λιπαρά οξέα, φυτικά εκχυλίσματα, φυτικές ίνες και αμινοξέα τα οποία είναι κατάλληλα μορφοποιημένα σε δισκία, κάψουλες κλπ. Χορηγούνται συμπληρωματικά σε μία φυσιολογική δίαιτα με κύριο σκοπό τη διατήρηση της ομοιόστασης, δηλαδή της φυσιολογικής λειτουργίας του οργανισμού. Συνεπώς, δεν έχουν σκοπό να θεραπεύσουν αφού εξ ορισμού χορηγούνται για τη διαφύλαξη της υγείας. Αυτή άλλωστε είναι η ειδοποιός διαφορά με τα φαρμακευτικά σκευάσματα που χορηγούνται ως θεραπεία με σκοπό την ίαση και για την αντιμετώπιση των συνοδών συμπτωμάτων.

Πώς να επιλέξω σωστά ένα συμπλήρωμα; Συχνά γίνεται λόγος για σκευάσματα που κυκλοφορούν παράνομα στην αγορά. Αληθεύει αυτό; Πώς θα αποφύγω να πέσω στην παγίδα που τόσο καλά στήνεται μέσω των διαφημιστικών μηνυμάτων;

Η αλήθεια είναι ότι στην αγορά κυκλοφορεί πληθώρα συμπληρωμάτων διατροφής, γεγονός που καθιστά δύσκολο το διαρκή έλεγχό τους. Ωστόσο, μπορούμε να επισημάνουμε κάποια στοιχεία που αξίζει να λάβουμε υπόψη μας κατά την επιλογή τους. Αρχικά, πρέπει να γίνει ξεκάθαρο ότι τα συμπληρώματα διατροφής λαμβάνουν γνωστοποίηση από τον ΕΟΦ (Εθνικό Οργανισμό Φαρμάκων) και όχι έγκριση όπως τα φάρμακα. Με άλλα λόγια, αν υπάρξουν ανεπιθύμητες δράσεις ο καταναλωτής απευθύνεται στην εταιρεία παραγωγής και όχι στον ΕΟΦ. Πάνω στη συσκευασία του συμπληρώματος οφείλει να αναγράφεται ο Αριθμός Γνωστοποίησης από τον ΕΟΦ, ειδάλλως το σκεύασμα κυκλοφορεί παράνομα στην αγορά και δη στα φαρμακεία. Έπειτα, τα συμπληρώματα δε φέρουν ενδείξεις, αλλά ισχυρισμούς υγείας, μιας και στερούνται κλινικών μελετών. Για παράδειγμα, είναι παράνομη και αυθαίρετη η καταγραφή της λέξης «αντικαρκινικό» που θα μπορούσε να αντικατασταθεί από τον ισχυρισμό «καταστροφή καρκινικών κυττάρων», στην περίπτωση των συμπληρωμάτων. Τέλος, πάντα μία μικρή ματιά στα συστατικά και την περιεκτικότητα αυτών είναι αναγκαία.

«Επιλέγω φυτικά παρασκευάσματα διότι είναι ασφαλή αφού περιέχουν φυσικά προϊόντα». Αλήθεια ή Μύθος;

Μύθος. Σαφώς, ορισμένα συμπληρώματα που προέρχονται κατά βάση από βότανα μπορεί να ‘ναι χρήσιμα, αλλά μετά από σωστό χειρισμό. Γενικά, όμως δεν είναι όλα τα βότανα ή όλα τα μέρη των βοτάνων αθώα! Περιέχουν πληθώρα ουσιών που συνήθως δε γίνονται γνωστές και έτσι αυξάνεται ο κίνδυνος να προκληθεί κάποιο πρόβλημα ή κάποια αλληλεπίδραση με φάρμακο που μπορεί να λαμβάνει παράλληλα ο άνθρωπος. Άλλωστε πολλά ισχυρά δηλητήρια είναι φυτικής προέλευσης, όπως το κουράριο.

Μερικά μυστικά

Cranberry: Επικρατεί η γενική άποψη ότι προφυλάσσει από την εμφάνιση ουρολοίμωξης. Έχει λάβει αρνητική απόφανση για συμπλήρωμα διατροφής. Δηλαδή η λήψη του από ένα υγιές άτομο δεν αποκλείει την εμφάνιση ουρολοίμωξης. Ασκεί μηχανιστική δράση στην ουροδόχο κύστη, εμποδίζοντας τον αποικισμό του βακτηρίου E.Coli. Δεν έχει φαρμακολογική δράση. Στα σκευάσματα Cranberry που κυκλοφορούν αναζητήστε τη φράση «ιατροτεχνολογικός εξοπλισμός», (CE).

Εχινάτσια: Κάνει έντονη εμφάνιση κατά τους χειμερινούς μήνες ανακουφίζοντας από τα συμπτώματα του κρυολογήματος. Ωστόσο, διεγείρει το ανοσοποιητικό με αποτέλεσμα να μην πρέπει να λαμβάνεται από παιδιά κάτω των 12 ετών (μη καλά ανεπτυγμένο ανοσοποιητικό), καθώς και από άτομα με διαταραχές ανοσοποιητικού συστήματος, όπως ψωρίαση, φυματίωση κλπ.