Παγκόσμια Ημέρα Διαβήτη: Καταπολέμησέ τον με διατροφή και άσκηση!

της Ιουλίας Πρίγκου

Η Παγκόσμια Ημέρα για το Σακχαρώδη Διαβήτη (ΣΔ) καθιερώθηκε το 1991 από τη Διεθνή Ομοσπονδία του Διαβήτη και τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (WHO) και γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 14 Νοεμβρίου. Η ημερομηνία αυτή επιλέχθηκε καθώς αποτελεί ημερομηνία γενεθλίων του Frederick Banting που μαζί με τον Charles Best συνέλαβαν πρώτοι την ιδέα που οδήγησε στην ανακάλυψη της ινσουλίνης τον Οκτώβριο του 1921.

Το παρόν άρθρο γράφτηκε με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Διαβήτη και έχει στόχο να ευαισθητοποιήσει και να ενημερώσει τους αναγνώστες! Οποιαδήποτε οδηγία για τη θεραπεία της νόσου πρέπει να προέρχεται πάντα από ειδικούς! Έτσι, θα διασφαλιστεί η καλύτερη και πιο σωστή αντιμετώπιση της ασθένειας!

Τι είναι ο διαβήτης;

Ο διαβήτης είναι μια μεταβολική ασθένεια η οποία χαρακτηρίζεται από αύξηση της συγκέντρωσης του σακχάρου στο αίμα. Επίσης, συνοδεύεται από διαταραχή στο μεταβολισμό της γλυκόζης. Οι διαταραχές αυτές συμβαίνουν είτε λόγω μειωμένης έκκριση ινσουλίνης, είτε λόγω ελάττωσης της ευαισθησίας των κυττάρων του σώματος στην ινσουλίνη. Κύριοι τύποι σακχαρώδους διαβήτη είναι ο διαβήτης τύπου 1, ο διαβήτης τύπου 2 και ο διαβήτης κύησης. Πρόκειται για μια χρόνια ασθένεια και μπορεί να οδηγήσει σε επιπλοκές όπως καρδιαγγειακές παθήσεις, βλάβες στα μάτια, στα νεφρά, στα νεύρα και πρόωρο θάνατο. Περισσότεροι από 400 εκατομμύρια ενήλικες ζουν με διαβήτη ενώ μέσα στο 2015 οι θάνατοι που προκλήθηκαν οφειλόμενοι σ’ αυτόν ήταν 1,6 εκατομμύρια (WHO, 2018).

Σχετικά με τον τύπου 1 και 2…

Σακχαρώδης Διαβήτης τύπου 1

Λίγα λόγια για τα αίτια του: Είναι γνωστός και ως ινσουλινοεξαρτώμενος ή νεανικός διαβήτης. Χαρακτηρίζεται από καταστροφή των β-κυττάρων του παγκρέατος οπού είναι υπεύθυνα για την παραγωγή της ινσουλίνης. Σ’ αυτήν την περίπτωση, είτε εκκρίνεται ελάχιστη ινσουλίνη ή δεν εκκρίνεται καθόλου. Η ινσουλίνη είναι μια ορμόνη η οποία έχει  πρωτεύοντα ρόλο στο μεταβολισμό της γλυκόζης. Βοηθά ουσιαστικά στην πρόσληψη της γλυκόζης από τα κύτταρα. Τα άτομα με τύπου 1 είναι αναγκασμένα να κάνουν ενέσεις ινσουλίνης τακτικά. Το αίτιο για το ΣΔ1 πιστεύεται ότι εμπλέκει αυτοάνοσο μηχανισμό οπού ουσιαστικά καταστρέφει τα β-κύτταρα του παγκρέατος. Ωστόσο, η ακριβής γενετική φύση της νόσου δεν είναι γνωστή. Κλασικά συμπτώματα της νόσου είναι πολυουρία, πολυδιψία, πολυφαγία και απώλεια βάρους.

Άσκηση και διατροφή: Η άσκηση και η διατροφή όπως και στη ζωή των υγειών έτσι και στους διαβητικούς παίζουν σπουδαίο ρόλο! Σύμφωνα με το American College of Sport Medicine η άσκηση σε διαβητικούς τύπου 1 θα πρέπει να γίνεται με συχνότητα 3-4 ημέρες/ εβδομάδα και η διάρκειά της να είναι 20-60 λεπτά. Τα προγράμματα άσκησης που ενδείκνυνται, περιλαμβάνουν αερόβια άσκηση που ενεργοποιούν μεγάλες μυϊκές ομάδες (π.χ. περπάτημα, ποδηλασία). Συχνά, προτείνονται ασκήσεις ενδυνάμωσης και ασκήσεις ευλυγισίας. Τα προγράμματα άσκησης πρέπει να σχεδιάζονται με συνεργασία του θεράποντα ιατρού, του γυμναστή και του διαιτολόγου. Για το κομμάτι της διατροφής θα γίνει αναφορά στο εξής. Είναι σημαντικό να ρυθμίζεται η κατανάλωση γεύματος και η δόση της ινσουλίνης πριν την άσκηση για να προληφθεί η υπογλυκαιμία.

Σακχαρώδης Διαβήτης τύπου 2 

Λίγα λόγια για τα αίτια του: Ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2 φαίνεται ότι εμφανίζεται κυρίως σε άτομα μεγαλύτερης ηλικίας. Στον διαβήτη τύπου 2, οι ιστοί του σώματος παρουσιάζουν αντίσταση στην ινσουλίνη. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, η γλυκόζη δεν εισέρχεται στα κύτταρα. Παράλληλα, ο οργανισμός σε μια προσπάθεια να εξισορροπήσει τα επίπεδα της γλυκόζης στο αίμα παράγει επιπλέον ινσουλίνη. Το τελικό αποτέλεσμα αυτού είναι να παραμένουν τα επίπεδα της γλυκόζης στο αίμα αυξημένα.

Άσκηση και διατροφή: Η παχυσαρκία είναι μια κατάσταση η οποία μπορεί να οδηγήσει ή και να συνυπάρχει στο διαβήτη τύπου 2. Επομένως, εξέχοντα ρόλο τόσο στην πρόληψη όσο και στην αντιμετώπιση της νόσου παίζουν η διατροφή και η άσκηση! Σε γενικές γραμμές ένας διαβητικός τύπου 2 εκτός από την φαρμακευτική του αγωγή πρέπει να κάνει αλλαγές στον τρόπο ζωής. Η ένταξη σωματικής άσκησης και πιο συγκεκριμένα αερόβιας μορφής θα οδηγήσει σε μείωση των επίπεδων της γλυκόζης στο αίμα. Ταυτόχρονα, θα βοηθήσει το άτομο στην απώλεια βάρους. Επιπλέον, η διατροφή ενός διαβητικού σε γενικές γραμμές πρέπει να αποτελείται από τρόφιμα χαμηλού γλυκαιμκού δείκτη. Ενδείκνυνται φρούτα, λαχανικά, προϊόντα ολικής άλεσης αλλά και πρωτεΐνες που αργούν να απορροφηθούν και καθυστερούν την αύξηση του σακχάρου!

Σε μια πρόσφατη δημοσίευση που έγινε, μελετήθηκε σε τρεις περιπτώσεις ασθενών με τύπου 2 η επίδραση της διαλείπουσας νηστείας. Πράγματι η διαλείπουσα νηστεία είχε θετικές επιδράσεις στη μείωση των επιπέδων γλυκόζης και κατ’ επέκταση στην μείωση της δοσολογίας των φαρμάκων.

Για επιπλέον ενημέρωση σχετικά με το σακχαρώδη διαβήτη αρκεί ένα κλικ εδώ.