Οικονομική Κρίση και Φοιτητής – Σύγκρουση Δύο Κόσμων

Του Μάριου Κωστόπουλου

Κατά καιρούς, εμφανίζονται φαινόμενα που πλήττουν την καθημερινή ζωή του κοινωνικού συνόλου και την αρμονικότητά της. Η αρνητική επίδραση που προκαλούν τα φαινόμενα αυτά, επαναλαμβανόμενα και μη, τα κατατάσσει στο ευρύ φάσμα των κρίσεων. Μια τέτοια κρίση είναι και η οικονομική. Βέβαια ο διαχωρισμός ανάμεσα σε μια απλή οικονομική αναποδιά, που με σύνεση και σωστό προγραμματισμό μπορεί να εξομαλυνθεί, και στην είσοδο στον κόσμο της ήδη οξυμένης οικονομικής ύφεσης, όπου απαιτείται πολύπλευρη αυτοπειθαρχία για να αντιμετωπισθεί η ζοφερότητά της, έγκειται σε ποικιλία κριτηρίων, όπως η οικονομική δυνατότητα και η συνάφειά της με την οικονομική δραστηριότητα, η ηλικιακή ομάδα και οι αντίστοιχες υποχρεώσεις που την ακολουθούν, η επαγγελματική κατάσταση και οτιδήποτε άλλο συνδέεται άμεσα με τις πτυχές της ρουτίνας του εκάστοτε ατόμου. Σκοπός του συγκεκριμένου άρθρου είναι να μελετήσει τις ανακατατάξεις που έχει επιφέρει η παγκόσμια οικονομική κρίση στη ζωή του μέσου φοιτητή και η απόπειρα παρουσίασης προτάσεων για την ανατροπή των δυσμενών συνθηκών που τείνουν να αιχμαλωτίσουν την οικονομική και ψυχολογική άνεσή του.

Ο φοιτητής. Όταν αυτός ο τίτλος αρχίζει και ακολουθεί ένα άτομο, η ζωή του εισέρχεται σε ένα διάστημα όπου βρίσκεται «κάπου ενδιάμεσα». Ναι μεν δεν είναι πια έφηβος, αλλά δεν είναι και ακόμα πλήρως εκπαιδευμένος να λάβει μέρος στον εξουθενωτικό αγώνα εύρεσης εργασίας και να εξερευνήσει αυτόνομα τη ζούγκλα της σημερινής κοινωνικής πραγματικότητας. Είναι ακόμα ένας υπό διαμόρφωση ενήλικος. Στόχος είναι να μορφωθεί και να εξειδικευθεί ταυτόχρονα, ενώ παράλληλα να λάβει την κατάλληλη κατάρτιση για να προσανατολιστεί επαγγελματικά. Οι σημερινοί φοιτητές είναι οι αυριανοί γιατροί, δικηγόροι, μηχανολόγοι, τεχνικοί, φιλόλογοι, πληροφορικάριοι και πολλά άλλα, καθώς η λίστα επαγγελμάτων είναι μακροσκελής, δη εν έτει 2016, όπου η αγορά εργασίας διογκώνεται και οι ανάγκες αυξάνονται ραγδαία. Παρ’ όλα αυτά, μαζί συμβαδίζει και η οικονομική ύφεση ανά την υφήλιο, όπου η επίδρασή της στη φοιτητική κοινότητα και σε κάθε φοιτητή ξεχωριστά είναι εμφανής.

Όσον αφορά σε συλλογικό επίπεδο, εξασθενεί η χρηματοδότηση των δικαιωμάτων της φοιτητικής νεολαίας που στηρίζονται εξ ολοκλήρου από κρατικούς φορείς, ενώ σε μερικά διακόπτεται τελείως, με αποτέλεσμα σταδιακά να εξαλείφονται. Μερικά από τα δικαιώματα που σιγά-σιγά καθίστανται ως μη απαραίτητα είναι η μείωση των δωρεάν συγγραμμάτων που συνοδεύουν το αντίστοιχο μάθημα, καθώς και η ποικιλία επιλογής αυτών, περικοπές στα κονδύλια που αφορούν τη συντήρηση ή την ανανέωση των φοιτητικών εγκαταστάσεων με αποτέλεσμα να δημιουργείται συμφόρηση και όχι και τόσο βολικές συνθήκες παρακολούθησης, αλλά και σε χρηματικούς επαίνους για εξαιρετικές μαθησιακές επιδόσεις, καθώς και αύξηση της αυστηρότητας των κριτηρίων για οικονομική διευκόλυνση σε φοιτητές που ανήκουν σε ομάδες κοινωνικής-οικονομικής πίεσης.

Σε ατομικό επίπεδο τώρα, τα προαναφερθέντα προκαλούν αλυσιδωτές αντιδράσεις σε κάθε φοιτητή ξεχωριστά. Οι δυσμενείς συνθήκες στο μαθησιακό περιβάλλον προκαλούν μεταπτώσεις στην διάθεση του ατόμου να είναι αποδοτικό στη μελέτη του και στις φοιτητικές του υποχρεώσεις γενικότερα. Η ψυχολογική διαύγεια και η ευχάριστη αντίληψη των περιστάσεων αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο στην αποδοτικότητα του φοιτητή. Με αφορμή αυτόν τον αστάθμητο παράγοντα, την ψυχολογική κατάσταση του φοιτητή, τη δυσχεραίνει και η αδυναμία κοινωνικοποίησης του εκτός σχολής, ιδίως αυτών ερχόμενων από την επαρχία στην πόλη ή το αντίστροφο. Βρίσκεται σε ένα ηλικιακό σταυροδρόμι, όπου θέλει να διευρύνει τους αισθητικούς του ορίζοντες, να αλληλεπιδράσει και να ανοίξει νέους κύκλους γνωριμιών. Κακά τα ψέματα, τη σήμερον ημέρα η συντριπτική πλειοψηφία των μορφών διασκέδασης, ακόμα και των πιο απλοϊκών, απαιτεί χρήματα. Αν, λοιπόν, η οικονομική κατάσταση κάποιου δεν του επιτρέπει αυτό που λέμε «έναν καφέ μια φορά τη βδομάδα» έστω, δεν αποφορτίζεται από το βάρος των ενδοσχολικών υποχρεώσεων, με αποτέλεσμα να υφίσταται μια σταδιακή ψυχολογική εξουθένωση, που τείνει να πάρει τη μορφή φαύλου κύκλου, η οποία στο συγκεκριμένο διάστημα είναι πιθανόν να έχει διπλάσια αρνητικά αποτελέσματα.

Προφανώς, όμως, καμία κατάσταση δεν είναι μη αναστρέψιμη. Όπου υπάρχουν προβλήματα, υπάρχουν και λύσεις. Η φοιτητική νεολαία, μπορεί να αποκτήσει ομοιογένεια και να πορευθεί με κοινό στόχο τη διατήρηση της φοίτησης ως ένα πολύτιμο μορφωτικό μέσο. Η ενδελεχής έρευνα για την πηγή των προβλημάτων και το πώς μπορούν να ανατραπούν με σκοπό την διατήρηση των φοιτητικών κεκτημένων, ενημέρωση και αλληλεπίδραση περί του θέματος σε όλα τα μέλη της κοινότητας, με τη βοήθεια της πληθώρας των μέσων επικοινωνίας, και οι οργανωμένες κινήσεις σε πολιτισμένα πλαίσια με θεμέλιο την ουσιαστική συζήτηση για την αντιμετώπιση της πολυσχιδούς δυσμένειας, είναι μερικές προτάσεις που μπορούν να ληφθούν υπ όψιν, σε συλλογικό επίπεδο. Επίσης, ο φοιτητής ως μονάδα, οφείλει να μην καταβάλλεται από το βάρος της οικονομικής κρίσης που θα τον αποπροσανατολίσει από τα κίνητρά του. Να υπενθυμίζει στον εαυτό του πως η φοίτηση του αυτή καθεαυτή αποτελεί το λίπασμα για ένα προσοδοφόρο επαγγελματικό μέλλον που συμβαδίζει άμεσα με τη βελτιστοποίηση της χρηματικής του ευελιξίας. Το εισιτήριο διαφυγής του από το ζοφερό μέρος της ύφεσης, με άλλα λόγια. Και στα πλαίσια της κοινωνικοποίησής του, κάλλιστα, μπορεί να βρει εναλλακτικούς οικονομικούς τρόπους ψυχαγωγίας που προσφέρονται ακόμα και δωρεάν, και να θυμάται πως η ίδια η σχολή του μπορεί να αποτελέσει μέσο για την διαμόρφωση γνωριμιών, φιλικών σχέσεων και νέων κύκλων. Οτιδήποτε περνάει από το χέρι του για να διατηρεί την ψυχολογική διαύγεια, είναι απαραίτητο να επιχειρείται.

Κλείνοντας, φυσικό είναι να μην αντιλαμβάνονται την οικονομική κρίση και την αντιμετώπιση της όλοι με τον ίδιο τρόπο. Έγκειται στις ανάγκες και στις δυνατότητες του καθενός αν επηρεάζεται και πόσο από αυτή, και στην ιδιοσυγκρασία του εκάστοτε ατόμου αν θα αναμειχθεί και συλλογικά, εκτός από την ατομική προσπάθεια που κάνει. Σκοπός του άρθρου είναι να καταλάβει το πώς ασκείται η επιρροή της και όχι γιατί υπάρχει εξ αρχής, αν και αυτό αποτελεί κοινό μυστικό, και να δηλωθεί διακριτικά η πεποίθηση ότι κάτι μπορεί να γίνει τελικά. Όπου υπάρχει μαύρο, υπάρχει και άσπρο. Άλλωστε, είναι μια φάση της ζωής όπου ξετυλίγεται ένας νέος κόσμος, γεμάτος μυστήρια και ευκαιρίες που περιμένουν να εκμεταλλευτούν, μια περίοδος ευχάριστη και δημιουργική, που δεν μπορεί να τη χαλάσει οποιαδήποτε κρίση όταν αντιμετωπίζεται ψύχραιμα.

Αν επιθυμείς να διεκδικήσεις υποτροφίες στην Ελλάδα ή το εξωτερικό, ο Οδηγός Υποτροφιών του citycampus που μόλις κυκλοφόρησε σου προσφέρει ό,τι χρειάζεσαι!

Θέλεις να ενημερώνεσαι έγκυρα και κυρίως έγκαιρα με το πάτημα ενός κουμπιού; Κατέβασε την εφαρμογή μας από το Playstore (citycampus.gr) και διάβασε όλα τα νέα άρθρα εύκολα και γρήγορα!