Εξειδίκευση και μόρφωση: Τι αποκτά τελικά ο σύγχρονος φοιτητής;

Του Μάριου Κωστόπουλου

Σήμερα, οποιοσδήποτε νέος περάσει σε κάποια σχολή, σκέφτεται πώς θα μετατρέψει τις φιλοδοξίες του σε ένα λαμπρό μέλλον. Καθώς περνάει ο καιρός, η φοίτηση γίνεται πιο απαιτητική, η ζωή κινείται με γρηγορότερους ρυθμούς και ο ελεύθερος χρόνος λιγοστεύει. Παράλληλα, ο νέος ωριμάζει και αυξάνεται η ανάγκη του για πολύπλευρη μόρφωση, όπως και η επιθυμία του να αποκτάει καθημερινώς καινούργιες γνώσεις. Σκοπός του άρθρου αυτού είναι να μελετήσει αν η ανάγκη αυτή ικανοποιείται ή έχει παραγκωνιστεί λόγω της υπέρμετρης προσπάθειας για πλήρη εξειδίκευση μέσω της φοίτησης.

Η εξειδίκευση

Η εξειδίκευση αποτελεί κομμάτι του παζλ, αλλά δεν είναι το παν.

Ένα εργαλείο που αποκτάται από τον εκάστοτε φοιτητή, ο οποίος έχει ασχοληθεί σοβαρά με το αντικείμενο της σχολής του, ολοκλήρωσε τις σπουδές του με τίμιο τρόπο και είχε σταθερό πρόγραμμα μελέτης, συνοδευόμενο από έναν πρωταρχικό στόχο προς επίτευξη καθ’ όλη τη διαδικασία αυτή. Αφορά το περιεχόμενο των σπουδών αλλά και την προσωπική αναζήτηση του κάθε ατόμου για την περαιτέρω απόκτηση γνώσεων και δεξιοτήτων πάνω στο αντικείμενο του. Είναι λάθος να συγχέεται η εξειδίκευση, ειδικά αν είναι πολυσχιδής, με την στυγνή απομίμηση των αποκτηθέντων γνώσεων. Η εξειδίκευση δεν είναι «παπαγαλία». Απλά τα πράγματα. Επίσης, είναι ψέμα ότι μερικές σχολές στην Ελλάδα είναι αχρείαστες. Κάθε σχολή, αν αντιμετωπισθεί με τη σοβαρότητα και το χρόνο που απαιτεί, μπορεί να σε προετοιμάσει για την μάχη της αγοράς εργασίας. Μπορεί να φταίνε πολλά, που ορισμένα τμήματα είναι υποτιμημένα, αλλά σίγουρα δε φταίει το αντικείμενο που πραγματεύονται. Εντάξει, ωραία όλα αυτά, με την μόρφωση, όμως, τι γίνεται;

Η μόρφωση

Η μόρφωση δίνει τροφή για σκέψη.

Μια ανανεώσιμη πηγή ενέργειας του μυαλού, προσφερόμενη απολύτως δωρεάν. Δεν κάνει διακρίσεις και κάνει τον καθένα καλύτερο άνθρωπο. Βρίσκεται παντού. Στα βιβλία, στις επιστήμες, στη μουσική, στις ταινίες, στην τέχνη, ακόμα και στο δρόμο. Προπάντων, βρίσκεται στην πηγαία θέληση του ατόμου να μάθει κάτι καινούργιο. Ανοίγει νέες πόρτες για την αντίληψη της πραγματικότητας, οξύνει την κριτική σκέψη για τη de facto σύγχρονη κοινωνία, εξαλείφει την εγωπάθεια και προάγει τον αλτρουισμό. Σε κάνει να βλέπεις τα πράγματα σφαιρικά, και να αποβάλεις κάθε μορφή φανατισμού από τη ζωή σου. Δεν είναι τυχαίο που αμέτρητοι στοχαστές και διανοούμενοι έπλεξαν το εγκώμιο της αέναης μόρφωσης καθ’ όλη τη διάρκεια της ανθρώπινης ιστορίας. Υπάρχουν βιβλία «θησαυροί» όπως το 1984 του Orwell, η Δίκη του Κάφκα, με μηνύματα ζωτικής σημασίας για διάφορες πτυχές της ανθρώπινης ύπαρξης, εμπειρίες και διδάγματα ανεκτίμητης αξίας που η εξειδίκευση δεν μπορεί να προσφέρει.

Σε ιδανικές συνθήκες, η μόρφωση και η εξειδίκευση θα συνδυάζονταν για το μέγιστο δυνατό αποτέλεσμα στην προσωπικότητα αλλά και στην αποδοτικότητα του ατόμου. Με τα σύγχρονα φοιτητικά και επαγγελματικά δεδομένα, όμως, τείνουν να γίνουν μεγέθη αντιστρόφως ανάλογα. Η διεκπεραίωση των σπουδών καταλαμβάνει την καθημερινότητα και αγγίζει τα όρια της εμμονής, ενώ η παγκόσμια αγορά διογκώνεται και ζητά ασταμάτητα νέα μέλη, με τον πήχη της εξειδίκευσης να ανεβαίνει με ρυθμούς γεωμετρικής προόδου. Κατά συνέπεια, η μόρφωση παραμερίζεται «για αργότερα». Με απλά λόγια, οι εξειδικευμένα εκπαιδευμένοι αυξάνονται ραγδαία και οι μορφωμένοι  γίνονται είδος προς εξαφάνιση.

Συνοψίζοντας, όσο οι οικονομικές συνθήκες γίνονται πιο δυσμενείς, η ανάγκη της επαγγελματικής αποκατάστασης αυξάνει, η εξειδίκευση με οποιοδήποτε κόστος πρωταγωνιστεί και η μόρφωση παραμερίζεται. Η κατάσταση όπου αυτά τα δύο εργαλεία λειτουργούν συνδυαστικά με σκοπό την πνευματική πραγμάτωση και την προσωπική επιτυχία στη ζωή δεν είναι ουτοπία. Εναπόκειται στον καθένα μας ξεχωριστά να γίνει πραγματικότητα. Σε μια παγκόσμια κοινωνία όπου το χρήμα τείνει να γίνει το απόλυτο μέσο χειρισμού των νημάτων, ο σκοπός που αγιάζει τα μέσα της ανθρωπότητας και το μέσο προς την «απόλυτη ευτυχία», τα νέα μυαλά πρέπει να βάλουν τα «γυαλιά» στα μεγάλα κεφάλια, εκμεταλλευόμενα το πολύτιμο αγαθό της πολύπλευρης μόρφωσης. Και να θυμάστε: η γνώση είναι δύναμη και η μόρφωση δεν σταματάει ποτέ.

Αν επιθυμείς να διεκδικήσεις υποτροφίες στην Ελλάδα ή το εξωτερικό, ο Οδηγός Υποτροφιών του citycampus που μόλις κυκλοφόρησε σου προσφέρει ό,τι χρειάζεσαι!

Θέλεις να ενημερώνεσαι έγκυρα και κυρίως έγκαιρα με το πάτημα ενός κουμπιού; Κατέβασε την εφαρμογή μας από το Playstore (citycampus.gr) και διάβασε όλα τα νέα άρθρα εύκολα και γρήγορα!