Στην Ελλάδα η Τριτοβάθμια Εκπαίδευση χωρίζεται στην Ανώτατη Πανεπιστημιακή Εκπαίδευση, η οποία παρέχεται από τα Πανεπιστήμια και τα Πολυτεχνεία (ΑΕΙ), και στην Ανώτατη Τεχνολογική Εκπαίδευση, η οποία παρέχεται στα Τεχνολογικά Εκπαιδευτικά Ιδρύματα (ΑΤΕΙ). Επιπλέον, το ακαδημαϊκό έτος 1997 – 98 θεσμοθετήθηκε το Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο (ΕΑΠ). Επίσης, από το 2005 λειτουργεί το Διεθνές Πανεπιστήμιο της Ελλάδας με έδρα τη Θεσσαλονίκη, που θα παρουσιάσουμε σε μελλοντικό μας άρθρο. Με διάταξη του Συντάγματος, η επαγγελματική και η ειδική εκπαίδευση παρέχονται επίσης και στις σχολές της Ανώτερης Βαθμίδας Εκπαίδευσης. Τα παραπάνω αποτελούν ουσιαστικά τους εκπαιδευτικούς οργανισμούς τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στην Ελλάδα. Πιο συγκεκριμένα, η δομή της Ελληνικής Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης έχει ως εξής (δεν αναφερόμαστε στις ανώτατες ή ανώτερες στρατιωτικές σχολές που ακολουθούν άλλους νόμους με άλλη δομή):
Ανώτατη Πανεπιστημιακή Εκπαίδευση: Η Ανώτατη Πανεπιστημιακή Εκπαίδευση έχει ως αποστολή την υψηλή επιστημονική κατάρτιση του μελλοντικού επιστημονικού δυναμικού της χώρας. Στην Ανώτατη Πανεπιστημιακή Εκπαίδευση ανήκουν τα πανεπιστήμια, τα Πολυτεχνεία, η Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών και το Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο και το Διεθνές Πανεπιστήμιο της Ελλάδας. Τα ΑΕΙ της χώρας προσφέρουν εκτός από τα προπτυχιακά προγράμματα και μεταπτυχιακές και διδακτορικές σπουδές.
Η φοίτηση στα πανεπιστήμια διαρκεί τέσσερα έτη, εκτός από ορισμένες σχολές όπου η φοίτηση μπορεί να διαρκέσει πέντε (όπως συμβαίνει στα πολυτεχνεία) ή και έξι έτη (όπως συμβαίνει στην ιατρική). Το ακαδημαϊκό έτος στα ελληνικά πανεπιστήμια διαιρείται σε δύο εξάμηνα των δεκατριών (13) πλήρων εβδομάδων διδασκαλίας και τριών εβδομάδων (3) εξετάσεων. Οι φοιτητές οφείλουν να περατώσουν τις σπουδές τους σε διάστημα ίσο προς τον αριθμό των προβλεπόμενων ετών συν το μισό από αυτά, δηλαδή για τετραετείς σπουδές σε έξι χρόνια. Ισχύουν βέβαια αρκετές διευκολύνσεις για διακοπή σπουδών κλπ.
Δείτε εδώ για τις διευκολύνσεις που ισχύουν, καθώς και για το θέμα της διαγραφής των φοιτητών μετά από κάποια χρόνια φοίτησης.
Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο: Το Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο (ΕΑΠ) αποτελεί τη βάση της ανοικτής και εξ αποστάσεως παρεχόμενης εκπαίδευσης. Ο βασικός στόχος του ΕΑΠ είναι να προσφέρει περισσότερες εκπαιδευτικές ευκαιρίες σε ένα ευρύ φάσμα ενδιαφερομένων και ηλικιακών ομάδων με βάση την αντίληψη ότι η μόρφωση είναι δικαίωμα όλων σε όλη τη διάρκεια της ζωής τους. Το ΕΑΠ εδρεύει στην Πάτρα.
Το πρόγραμμα σπουδών στο ΕΑΠ βασίζεται στη μέθοδο της εξ αποστάσεως διδασκαλίας. Το ΕΑΠ παρέχει πτυχίο ισότιμο με το πτυχίο των «παραδοσιακών» πανεπιστημίων. Οργανώνει προπτυχιακά και μεταπτυχιακά προγράμματα σπουδών, καθώς και προγράμματα επαγγελματικής κατάρτισης ή μετεκπαίδευσης που οδηγούν σε πιστοποιητικά παρακολούθησης ή επιμόρφωσης. Η φιλοσοφία και η οργάνωση των σπουδών του είναι τελείως διαφορετική από αυτή των άλλων ΑΕΙ. Ωστόσο, απαιτεί δίδακτρα.
Δείτε εδώ τη λίστα με όλα τα ΑΕΙ της χώρας με τις ηλεκτρονικές διευθύνσεις τους.
Ανώτατη Τεχνολογική Εκπαίδευση: Η Ανώτατη Τεχνολογική Εκπαίδευση έχει ως ρόλο να συμβάλει στην ανάπτυξη της τεχνολογίας και της εφαρμοσμένης επιστήμης και έρευνας στη χώρα μας. Η εκπαίδευση είναι προσανατολισμένη στην αφομοίωση και μεταφορά των δεδομένων της επιστήμης στην εφαρμογή τους. Τα ΤΕΙ λειτουργούν σε διάφορες πόλεις της χώρας, ενώ μερικά έχουν και ανεξάρτητα παραρτήματα, δηλαδή ανεξάρτητα τμήματα σε άλλη πόλη. Στην Ανώτατη Τεχνολογική Εκπαίδευση υπάγεται και η Ανωτάτη Σχολή Παιδαγωγικής Τεχνολογικής Εκπαίδευσης (ΑΣΠΑΙΤΕ), η οποία αντικατέστησε πρόσφατα τη Σχολή Εκπαιδευτικών Λειτουργών Επαγγελματικής Εκπαίδευσης (ΣΕΛΕΤΕ). Στην ΑΣΠΑΙΤΕ ανήκει το Γενικό Τμήμα Παιδαγωγικών Μαθημάτων (ΓΤΠΜ), το οποίο πήρε τη θέση της Παιδαγωγικής Τεχνικής Σχολής (ΠΑΤΕΣ) και καλύπτει μεγάλο μέρος της παιδαγωγικής επιμόρφωσης των υποψηφίων εκπαιδευτικών της τεχνολογικής εκπαίδευσης.
Η φοίτηση στα ΤΕΙ διαρκεί τέσσερα έτη. Διαιρείται σε οκτώ εξάμηνα που περιλαμβάνουν τα προγράμματα διδασκαλίας και το εξάμηνο εκπόνησης της πτυχιακής εργασίας, κατά τη διάρκεια του οποίου είναι δυνατό να πραγματοποιείται και η καθοδηγούμενη και αξιολογούμενη άσκηση στο επάγγελμα. Ο τίτλος σπουδών στα ΤΕΙ είναι το πτυχίο.
Δείτε εδώ τη λίστα με όλα τα ΤΕΙ της χώρας με τις ηλεκτρονικές διευθύνσεις τους.
Ανώτερη Εκπαίδευση: Στην Ανώτερη Βαθμίδα Εκπαίδευσης υπάγονται διάφορες σχολές που παρέχουν επαγγελματική ειδίκευση σε συγκεκριμένους τομείς που αφορούν τη θρησκεία, την τέχνη, τον τουρισμό, το Ναυτικό και τη δημόσια τάξη. Πιο συγκεκριμένα, στις σχολές αυτές περιλαμβάνονται οι Ανώτερες Εκκλησιαστικές Σχολές, οι Ακαδημίες Εμπορικού Ναυτικού, οι Ανώτερες Σχολές Χορού και Δραματικής Τέχνης, οι Ανώτερες Σχολές Τουριστικής Εκπαίδευσης και η Ανώτερη Σχολή Αστυφυλάκων (Και πάλι δεν αναφερόμαστε στις ανώτερες στρατιωτικές σχολές).
Σύμφωνα με το Σύνταγμα, οι φορείς της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης αποτελούν Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου (ΝΠΔΔ), πλήρως αυτοδιοικούμενα, που τελούν υπό την εποπτεία του κράτους και χρηματοδοτούνται από αυτό. Τα προγράμματα σπουδών προσφέρονται κυρίως στην ελληνική γλώσσα. Ωστόσο, προσφέρονται εξειδικευμένα προγράμματα σπουδών προπτυχιακού ή μεταπτυχιακού επιπέδου σε ξένη γλώσσα. Παράλληλα, η γνώση μιας ή περισσοτέρων ξένων γλωσσών αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την εισαγωγή και παρακολούθηση των μεταπτυχιακών προγραμμάτων σπουδών, ή ακόμα και για την αποφοίτηση από αυτές με το πτυχίο.
ΙΕΚ: Τα ΙΕΚ ή αλλιώς δημόσια και ιδιωτικά Ινστιτούτα Επαγγελματικής Κατάρτισης προσφέρουν κατάρτιση υψηλού επιπέδου καθώς επίσης και δυνατότητα πρακτικής άσκησης μέσα από δεκάδες ειδικότητες. Το δίπλωμα που απονέμουν αναγνωρίζεται τόσο από το ελληνικό κράτος όσο και από τις χώρες-μέλη της ΕΕ.
Η κατάρτιση στα ΙΕΚ, τα οποία λειτουργούν υπό την εποπτεία του Οργανισμού Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης (ΟΕΕΚ) και του υπουργείου Παιδείας, διαρκεί έως δύο εξάμηνα για τους κατόχους απολυτηρίου λυκείου και τέσσερα εξάμηνα για τους κατόχους απολυτηρίου γυμνασίου. Μετά το τέλος των εξαμήνων οι καταρτιζόμενοι οι οποίοι έχουν ολοκληρώσει με επιτυχία την κατάρτισή τους στα ΙΕΚ λαμβάνουν τη βεβαίωση επαγγελματικής κατάρτισης, που τους παρέχει το δικαίωμα να συμμετάσχουν στις εξετάσεις πιστοποίησης επαγγελματικής κατάρτισης για την απόκτηση διπλώματος επαγγελματικής κατάρτισης. Οι εξετάσεις διενεργούνται από τον Οργανισμό Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης (ΟΕΕΚ), ο οποίος καθορίζει τα επαγγελματικά δικαιώματα όλων των επιπέδων επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης, σε συνεργασία με τα κατά περίπτωση αρμόδια υπουργεία και τους κοινωνικούς εταίρους. Επίσης, προωθεί κατά προτεραιότητα τα επαγγελματικά δικαιώματα των ειδικοτήτων που αφορούν επαγγέλματα για τα οποία απαιτείται άδεια άσκησης επαγγέλματος, ώστε να καταστεί δυνατή η πρόσβαση των αποφοίτων ΙΕΚ στην αγορά εργασίας, τόσο στον δημόσιο όσο και στον ιδιωτικό τομέα.
Το δίπλωμα επαγγελματικής κατάρτισης του ΟΕΕΚ http://www.edulll.gr/?page_id=250 αναγνωρίζεται ως τυπικό προσόν διορισμού στον δημόσιο τομέα (ΠΔ 50/2001, ΦΕΚ 39/Α’/5-3-2001 «Καθορισμός των προσόντων διορισμού σε θέσεις φορέων του δημόσιου τομέα»).
ΚΕΣ: Τα Κέντρα Ελευθέρων Σπουδών (ΚΕΣ) ή αλλιώς «κολέγια» αποτελούν και αυτά εκπαιδευτικούς οργανισμούς που συνεργάζονται, μεταξύ άλλων, με ξένα πανεπιστήμια, κυρίως των ΗΠΑ, της Γαλλίας και της Βρετανίας, στο πλαίσιο των συμφωνιών δικαιόχρησης (franchising). Επίσης να σημειωθεί ότι οι σπουδές στα ΚΕΣ έχουν θετικές προοπτικές στην ιδιωτική αγορά εργασίας, κάτι που σίγουρα θα πρέπει στην αναζήτησή σας να αποτελέσει ένα ακόμη κριτήριο, πολύ βασικό θα λέγαμε.
Τα Κέντρα Ελευθέρων Σπουδών παρέχουν τρεις κατηγορίες σπουδών:
Εξ ολοκλήρου φοίτηση προπτυχιακού επιπέδου στην Ελλάδα, τριετούς ή τετραετούς διάρκειας, η οποία οδηγεί στην απόκτηση πανεπιστημιακού πτυχίου Bachelor.
Μερική φοίτηση προπτυχιακού επιπέδου στην Ελλάδα, συνήθως δύο ή τρία χρόνια, την αποπεράτωση των σπουδών και την απόκτηση πτυχίου από το συνεργαζόμενο πανεπιστήμιο στο εξωτερικό.
Φοίτηση μεταπτυχιακού επιπέδου, που οδηγεί στην απόκτηση πτυχίου Master.
Τα πτυχία δίδονται από τα ξένα πανεπιστήμια. Στην περίπτωση, όμως, πιστοποίησης ενός κολεγίου απευθείας από κάποιον ξένο οργανισμό πιστοποίησης, τα πτυχία μπορεί να δίδονται από το ίδιο το κολέγιο.
Να επισημανθεί ότι σύμφωνα με το Εθνικό Πλαίσιο Προσόντων τα πτυχία ΑΕΙ και ΤΕΙ της Ελλάδας και τα ισότιμα ή αντίστοιχα της αλλοδαπής εντάσσονται στο 6ο από 8 επίπεδα, τα μεταπτυχιακά των ΑΕΙ στο 7ο και τα διδακτορικά των ΑΕΙ στο 8ο. Στο 5ο επίπεδο εντάσσονται τα διπλώματα επαγγελματικής κατάρτισης του ΟΕΕΚ καθώς και τα πτυχία των ανωτέρων σχολών. Στο Εθνικό Πλαίσιο Προσόντων δεν έχουν διαβαθμιστεί και επομένως ενταχθεί στο ανάλογο επίπεδο τα πτυχία των Κέντρων Ελευθέρων Σπουδών ή Κολεγίων.
Δείτε εδώ για τα επίπεδα του Εθνικού Πλαισίου Προσόντων.
Επίσης, δείτε τα σχετικά άρθρα μας για τις δομές των πανεπιστημίων της Ελλάδας και για την ακαδημαϊκή ορολογία.
Η φωτογραφία είναι από το freedigitalphotos.net
