Βιβλιοκριτική: «Η Ακτή των Σκλάβων»

του Νίκου Στυλιανού

Λίγα λόγια για τον συγγραφέα

Ο Δημήτριος Φωτιάδης ήταν συγγραφέας, λογοτέχνης και ιστοριογράφος ο οποίος κυρίως καταπιάστηκε με τα γεγονότα της Επανάστασης του 1821. Η καταγωγή του από τη Σμύρνη και η εσπευσμένη αποχώρησή του από αυτή, μετά την Μικρασιατική καταστροφή, ερμηνεύει κατά κάποιον τρόπο την ανησυχία του για τα γεγονότα αυτά. Ο Φωτιάδης εργάστηκε ως διευθυντής από το 1945 έως και το 1948 στο περιοδικό Ελεύθερα Γράμματα, έντυπο που ανέδειξε πολλούς διανοούμενους της εποχής του. Μετά την επιστροφή του απο την εξορία στη διάρκεια του Εμφυλίου Πολέμου έγινε στέλεχος της αριστερόστροφης ΕΔΑ (Ενιαία Δημοκρατική Αριστερά), ενώ από το 1974 έως το 1977 κατέλαβε το αξίωμα του προέδρου της  Εταιρίας Ελλήνων Λογοτεχνών.

Μερικά λόγια για το βιβλίο

Το έργο του Φωτιάδη Η «Ακτή των Σκλάβων» εκδόθηκε το 1955 και αδιαμφισβήτητα δεν αποτελεί μια συνέχεια των προηγούμενων έργων του, αλλά ούτε και μια στροφή στη συγγραφική του πορεία. Μπορεί να ιδωθεί ως το μοναδικό του ταξιδιωτικό δοκίμιο. Στην «Ακτή των Σκλάβων» περιγράφει το ταξίδι του στην Αφρική και τη γνωριμία του με την φυλή των Γιουρούμπα της Νιγηρίας. Κάνει ιδιαίτερη αναφορά στη γλώσσσα τους, στις θεότητες τους αλλά και στις θρησκευτικές τελετές τους, στη μουσική τους και σε άλλα πολιτιστικά τους στοιχεία, τα οποία επιτρέπουν στον αναγνώστη να τους γνωρίσει καλύτερα. Να έρθει σε επαφή με τη κουλτούρα και το πολιτισμό τους. Στο κείμενο παραθέτει εικόνες από το ταξίδι του, με αποτέλεσμα η περιγραφή του να γίνεται πιο άμεση και να ελκύει περισσότερο τον αναγνώστη.

Ο Φωτιάδης έχει μια πολύ συγκεκριμένη αποστολή στο βιβλίο του «Η Ακτή των Σκλάβων». Αυτή δεν είναι άλλη από το να κάνει τον αναγνώστη να ταυτιστεί με τους ανθρώπους αυτούς. Με αυτό το τρόπο προσπαθεί να “σπάσει” τις προκαταλήψεις που χαρακτηρίζουν κατώτερη την κουλτούρα των Αφρικανών από αυτή των Ευρωπαίων.

Δεν πρέπει να λησμονούμε πως την εποχή εκείνη όπου γράφτηκε το βιβλίο, υπήρχε ακόμα το καθεστώς της αποικιοκρατίας στις χώρες αυτές. Έτσι το γενικότερο συναίσθημα που κυριαρχόυσε στην Ευρώπη σχετικά με την Αφρική, ήταν αυτό της αίσθησης υπεροψίας και ανωτερότητας έναντί της. Τα σκλαβοπάζαρα, η εκμετάλλευση των Αφρικανών αλλά και όλων των πλουτοπαραγωγικών πηγών τους και η διοικητική εξάρτηση των Αφρικανικών χωρών από την Ευρώπη, δημιουργούσαν και συντηρούσαν την αίσθηση αυτή.

Η αποστολή της «Ακτής των Σκλάβων»

Το βιβλίο αυτό μπορεί να ιδωθεί ως μια απάντηση σε αυτόν τον στερεοτυπικό τρόπο σκέψης. Σε πολλά σημεία ο συγγραφέας φροντίζει να υπογραμμίσει τις ευθύνες των Δυτικών για την κατάσταση που επικρατεί στην Αφρική. Επιδιώκει να προβληματίσει τον αναγνώστη, τονίζοντας τη βαρβαρότητα των αποικιοκρατών έναντι των νέγρων. Παρουσιάζει έναν κόσμο πολύ διαφορετικό από τον Δυτικό αλλά και από αυτόν που οι περισσότεροι έχουν στο μυαλό τους. Μέσα από τις εικόνες που ο ίδιος αντίκρισε, περιγράφει έναν κόσμο όμορφο, γαλήνιο. Έναν κόσμο χωρίς τις δυτικές ανέσεις, με έντονη ομως όρεξη για ζωή. Έναν κόσμο καλοσυνάτο και φιλόξενο, για όποιον λευκό θελήσει να τον εξερευνήσει.

Το μεγαλείο του κειμένου αυτού, της «Ακτής των Σκλάβων», έγκειται στο γεγονός ότι παραμένει επίκαιρο έως και σήμερα. 65 περίπου χρόνια μετά από τη κυκλοφορία του, μπορεί ακόμα να χαρακτηριστεί ως μια ηχηρή αντίδραση στο ρατσισμό και στις προκαταλήψεις που τον γεννούν και τον συντηρούν. Επιχειρεί να φωτίσει αυτή την άγνωστη για εμάς πλευρά του κόσμου, ώστε μέσα από τη γνώση να εξοντώσει τα στερεότυπα και τους μύθους. Γιατί εκεί στηρίζεται ο ρατσισμός και το μίσος. Στην αμάθεια και στον φόβο για το άγνωστο…

 

Θέλεις να σπουδάσεις στο εξωτερικό και δεν έχεις σε ποιον να απευθυνθείς; Μπες στο studybuddy.gr, κάνε εγγραφή και λύσε όλες σου τις απορίες σήμερα!

Αν επιθυμείς να διεκδικήσεις υποτροφίες στην Ελλάδα ή το εξωτερικό, ο Οδηγός Υποτροφιών του Citycampus που μόλις κυκλοφόρησε σου προσφέρει ό,τι χρειάζεσαι!

Θέλεις να ενημερώνεσαι έγκυρα και κυρίως έγκαιρα με το πάτημα ενός κουμπιού; Κατέβασε την εφαρμογή μας από το Playstore (citycampus.gr) και διάβασε όλα τα νέα άρθρα εύκολα και γρήγορα!