Οι βιβλιοθήκες είναι πρωτίστως ιδιωτικές ή δημόσιες συλλογές βιβλίων, περιοδικών, ταινιών και ποικίλου πληροφοριακού υλικού (αρχεία εφημερίδων, ντοκιμαντέρ). Στο πλαίσιο αυτό οι βιβλιοθήκες καθίστανται πολιτιστικοί θεσμοί και πολλές φορές αποτελούν «φυτώρια» πολιτισμού, παρέχοντας ποικίλου τύπου εκδηλώσεις όπως παρουσιάσεις νέων συγγραφέων, φιλολογικά βραδινά, και εκθέσεις βιβλίων. Η συμπρωτεύουσα διαθέτει μια σειρά από βιβλιοθήκες που ανήκουν στον δήμο Θεσσαλονίκης ή σε περιφερειακούς δήμους.
Βιβλιοθήκες της Θεσσαλονίκης: Κεντρική Δημοτική Βιβλιοθήκη Θεσσαλονίκης
Η Κεντρική Δημοτική Βιβλιοθήκη Θεσσαλονίκης ιδρύθηκε το 1932 και εγκαινιάστηκε το 1939, από τον ποιητή Γεώργιο Βαφόπουλο ο οποίος υπήρξε ο πρώτος διευθυντής της βιβλιοθήκης. Η συλλογή της βιβλιοθήκης περιλάμβανε 2500 βιβλία. Κατά την γερμανική κατοχή η βιβλιοθήκη έκλεισε για να ξαναλειτουργήσει το 1945 στην οδό Αγίας Σοφίας. Το 1947 μεταφέρθηκε στον δεύτερο όροφο του κτιρίου της Χ.Α.Ν.Θ., όπου και στεγάζονταν μέχρι το 2000. Σήμερα η Κεντρική Δημοτική Βιβλιοθήκη στεγάζεται σε ένα ιδιόκτητο κτίριο στην οδό Εθνικής Αμύνης, και διαθέτει ένα δίκτυο βιβλιοθηκών το οποίο αποτελείται από την Κεντρική Βιβλιοθήκη, 7 παιδικές βιβλιοθήκες, 7 παραρτήματα, την Πρότυπη Σχολική Βιβλιοθήκη, την Παιδαγωγική Βιβλιοθήκη.
Διαθέτει ένα μεγάλο όγκο πληροφοριακού υλικού που περιλαμβάνει ευρωπαϊκή και ελληνική λογοτεχνία, αρχαία ελληνική και λατινική γραμματεία, θέατρο, φιλοσοφία, δοκίμιο, ιστορία, γεωγραφία αλλά και θετικές επιστήμες. Επιπλέον, η βιβλιοθήκη διαθέτει δίσκους μουσικής, ταινιοθήκη αλλά και αξιόλογο αρχείο εφημερίδων όπως και επιστημονικά περιοδικά.
Η πρόσβαση στην συλλογή της βιβλιοθήκης είναι ανοικτή και ελεύθερη για όλους τους πολίτες: οι δυνατότητες δανεισμού περιλαμβάνουν 3 βιβλία σε χρονικό διάστημα 15 ημερών. Υπάρχει επίσης δυνατότητα τηλεφωνικής ανανέωσης.
Ηλεκτρονική Διεύθυνση (Δίκτυο Βιβλιοθηκών Δήμου Θεσσαλονίκης):
Βιβλιοθήκες της Θεσσαλονίκης: Κινητή Βιβλιοθήκη-Παιδική Κινητή Βιβλιοθήκη
Η Παιδική Κινητή Βιβλιοθήκη ξεκίνησε την λειτουργία της το 1963. Αποτέλεσε την πρώτη κινητή βιβλιοθήκη και περιλάμβανε 1927 τόμους. Το 1988 έγιναν τα επίσημα εγκαίνια της βιβλιοθήκης, που επισκέπτονταν διάφορους δήμους 4 φορές την εβδομάδα. Η Παιδική Κινητή βιβλιοθήκη διαθέτει πλέον 9000 τόμους. Η βιβλιοθήκη λειτοργεί από Τρίτη έως Παρασκευή!
Παιδικές Βιβλιοθήκες της Θεσσαλονίκης
Η Κεντρική Βιβλιοθήκη Θεσσαλονίκης περιλαμβάνει ένα δίκτυο 7 παιδικών και σχολικών βιβλιοθηκών, οι οποίες ιδρύθηκαν το 1984. Οι βιβλιοθήκες αυτές πραγματοποιούν διάφορες εκδηλώσεις για παιδιά όπως εργαστήρια ζωγραφικής, θεάτρου, κεραμικές, παιδικές παραστάσεις θεάτρου, παρουσιάσεις βιβλίων και συγγραφέων και άλλες ψυχαγωγικές εκδηλώσεις. Οι παιδικές αυτές βιβλιοθήκες βρίσκονται στα παρακάτω σημεία:
• Παιδική Βιβλιοθήκη Άνω Πόλης, Κλαυθμώνος 37.
• Παιδική Βιβλιοθήκη Καλλιθέας, Αρχαιοτήτων 13.
• Παιδική Βιβλιοθήκη Ξηροκρήνης, Γρηγορίου Κολωνιάρη 23.
• Παιδική Βιβλιοθήκη Ορέστου, Χαλκιδικής και Ορέστου 33.
• Παιδική Βιβλιοθήκη Δελφών, Δελφών 208 και Ορεστιάδος 3.
• Παιδική Βιβλιοθήκη Σιδηροδρομικού Σταθμού, Αναγνωσταρά 9-11.
• Πρότυπη Σχολική Βιβλιοθήκη, Κασσάνδρου 17-19.
Βιβλιοθήκες της Θεσσαλονίκης: Κέντρο Ιστορίας Θεσσαλονίκης (Κ.Ι.Θ.)
Το Κέντρο Ιστορίας Θεσσαλονίκης είναι ένα ερευνητικό ίδρυμα που ιδρύθηκε το 1983 και από το 1995 εδράζεται σε ένα ιδιόκτητο κτήριο επί της πλατείας Ιπποδρομίου. Αποτελεί οργανισμό του Δήμου Θεσσαλονίκης, και κύρια ενασχόλησή του είναι η ιστορία της Θεσσαλονίκης. Αναπτύσσει δράση σε διάφορους τομείς και έχει δημιουργήσει μια ειδική βιβλιοθήκη, η οποία δέχεται καθημερινά ερευνητές. Δεν πρόκειται για δανειστική βιβλιοθήκη. Η συλλογή της βιβλιοθήκης περιλαμβάνει κυρίως βιβλιογραφία που σχετίζεται με την ιστορία της Θεσσαλονίκης. Στο πλαίσιο της συλλογής αυτής περιλαμβάνεται και μια φωτογραφική και χαρτογραφική συλλογή της πόλης, όπως και μια συλλογή καρτ ποστάλ της Θεσσαλονίκης από τις αρχές του αιώνα.
Βιβλιοθήκες της Θεσσαλονίκης: Βαφοπούλειο Πνευματικό Κέντρο
Το Βαφοπούλειο Πνευματικό Κέντρο είναι ένα συγκρότημα δυο ενιαίων εξαώροφων κτηρίων, το οποίο χτίστηκε με την συμβολή του ζεύγους Βαφόπουλου. Εγκαινιάστηκε το 1981 (πρώτο κτήριο) και το 1983 (δεύτερο κτήριο) για να στεγάσει ποικίλες εκδηλώσεις του δήμου Θεσσαλονίκης. Εδράζεται στο ανατολικό τμήμα της πόλης (Γ. Βαφόπουλου 3). Επιπλέον, το πνευματικό αυτό κέντρο περιλαμβάνει μια σειρά από βιβλιοθήκες:
- Παιδική Δανειστική Βιβλιοθήκη
Η Παιδική Δανειστική Βιβλιοθήκη στεγάζεται στο ισόγειο και αριθμεί πάνω από 14.000 τόμους. Δέχεται ετησίως γύρω στους 18.000 επισκέπτες. Η βιβλιοθήκη αυτή απευθύνεται σε παιδιά από 4 έως και 14 χρονών. Επιπλέον, είναι χώρος διεξαγωγής διάφορων εκδηλώσεων που καλλιεργούν την δημιουργία, την μάθηση αλλά και την παιδική περιέργεια.
- Πληροφοριακό τμήμα και αναγνωστήριο
Βρίσκεται στον πρώτο όροφο του κέντρου. Περιλαμβάνει 13.000 τόμους πληροφοριακού υλικού, όπως λεξικά, εγκυκλοπαίδειες, επιστημονικά περιοδικά, εκδόσεις τέχνης αλλά και λευκώματα. Το αναγνωστήριο 50 θέσεων είναι ανοικτό σε αναγνώστες, οι οποίοι πρέπει να προσκομίσουν την αστυνομική ταυτότητα για να κάνουν χρήση του πληροφοριακού υλικού. Ας σημειωθεί επίσης ότι στα ράφια του τμήματος πληροφοριακού υλικού πρόσβαση έχει μόνο το προσωπικό.
- Δανειστική Βιβλιοθήκη
Στον τρίτο όροφο του κέντρου λειτουργεί δανειστική βιβλιοθήκη, η οποία αριθμεί 24.000 τόμους. Η συλλογή περιλαμβάνει κυρίως έργα της ελληνικής αλλά και ευρωπαϊκής λογοτεχνίας. Επιπλέον, υπάρχει ειδικός χώρος αφιερωμένος σε νέες εκδόσεις, όπως και ειδικά αφιερώματα σε λογοτέχνες αλλά και ευρύτερα σε ανθρώπους του χώρου του βιβλίου. Ο δανεισμός στις 2 βιβλιοθήκες περιλαμβάνει 4 βιβλία για χρονικό διάστημα 15 ημερών.
Βιβλιοθήκες της Θεσσαλονίκης: Εθνικό Κέντρο Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης (Ε.Κ.Ε.Τ.Α.)
Το Εθνικό Κέντρο Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης ιδρύθηκε το 2.000 από την Γενική Γραμματεία Έρευνας και Τεχνολογίας του Υπουργείου Ανάπτυξης. Βρίσκεται στο 60ο χιλιόμετρο των οδών Χαριλάου και Θέρμης. Συνδέεται κυρίως με την έρευνα στο επίπεδο της τεχνολογίας και των εφαρμοσμένων επιστημών. Διαθέτει μια εξειδικευμένη βιβλιοθήκη, που στόχο έχει την μετάδοση πληροφόρησης και εξειδικευμένης γνώσης. Πρόσβαση στην βιβλιοθήκη έχουν όλα τα μέλη τους, και υπάρχει η δυνατότητα δανεισμού των τεκμηρίων για χρονικό διάστημα 14 ημερών.
Ηλεκτρονική Διεύθυνση: http://www.certh.gr/library.el.aspx
Βιβλιοθήκες της Θεσσαλονίκης: Ίδρυμα Χωρών Χερσονήσου του Αίμου (Ι.Μ.Χ.Α.)
Το Ίδρυμα Χωρών Χερσονήσου του Αίμου (Ι.Μ.Χ.Α.) ιδρύθηκε το 1953 με στόχο την έρευνας ποικίλων πτυχών του βίου των χωρών της Βαλκανικής. Βρίσκεται επί της οδού Μεγάλου Αλεξάνδρου. Διαθέτει την Σχολή Βαλκανικών γλωσσών και Ρωσικής, η οποία λειτουργεί από το 1963. Στο εν λόγω ίδρυμα λειτουργεί η μοναδική στην Ελλάδα συλλογή, η οποία εξειδικεύεται σε βαλκανικά θέματα. Η συλλογή αριθμεί πάνω από 25.000 τίτλους και 700 τίτλους περιοδικών εκδόσεων. Τέλος, πρέπει να σημειωθεί πως η βιβλιοθήκη δεν είναι δανειστική.
Ηλεκτρονική Διεύθυνση: http://www.imxa.gr/
Βιβλιοθήκες της Θεσσαλονίκης: Κέντρο Διεθνούς και Ευρωπαϊκού Οικονομικού Δικαίου (ΚΔΕΟΔ)
Το Κέντρο Διεθνούς και Ευρωπαϊκού Οικονομικού Δικαίου (ΚΔΕΟΔ) ιδρύθηκε το 1978, στην Θεσσαλονίκη από τον καθηγητή της Νομικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης Δημήτριο Ευρυγένη. Η βιβλιοθήκη του ιδρύματος περιλαμβάνει περίπου 65.000 τόμους και συνδρομή σε 192 διεθνείς τίτλους περιοδικών εκδόσεων σε αγγλικά, γαλλικά, γερμανικά, ιταλικά, ισπανικά αλλά και ελληνικά. Η συλλογή καλύπτει κυρίως θεματολογία που περιλαμβάνει το Ευρωπαϊκό και εθνικό δίκαιο, το διεθνές δίκαιο, το διεθνές δίκαιο προστασίας ανθρωπίνων δικαιωμάτων, το συνταγματικό δίκαιο, το διοικητικό δίκαιο, το διεθνές δίκαιο προστασίας του περιβάλλοντος, το διεθνές δίκαιο διεθνών συναλλαγών αλλά και το διεθνές οικονομικό δίκαιο. Επιπλέον, στο πλαίσιο του κέντρου αυτού περιλαμβάνονται μια σειρά από ειδικές συλλογές:
- Ειδική συλλογή του Κέντρου Ευρωπαϊκής Τεκμηρίωσης.
- Ειδική συλλογή εκδόσεων του Συμβουλίου της Ευρώπης.
- Ειδική συλλογή εκδόσεων του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών.
Ας σημειωθεί ακόμα πως η συλλογή της βιβλιοθήκης είναι προσβάσιμη στους χρήστες από τον δελτιοκατάλογο που βρίσκεται στο αναγνωστήριο. Επιπλέον, οι χρήστες έχουν και onlineπρόσβαση στην βιβλιοθήκη. Η βιβλιοθήκη του κέντρου δεν είναι δανειστική.
Ηλεκτρονική διεύθυνση: http://www.cieel.gr/
Βιβλιοθήκες της Θεσσαλονίκης: Goethe Institut Θεσσαλονίκης
Το Goethe Institut είναι το πολιτιστικό ινστιτούτο της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας στην Θεσσαλονίκη. Βρίσκεται στην οδό Βασιλίσσης Όλγας (Βασιλίσσης Όλγας 66). Αποτελεί τον πιο οργανωμένο φορέα διδασκαλίας της γερμανικής γλώσσας και του γερμανικού πολιτισμού σε διεθνές επίπεδο. Η βιβλιοθήκη του ινστιτούτου διαθέτει πλούσιο πληροφοριακό και οπτικοακουστικό υλικό για την διδασκαλία της γερμανικής γλώσσας. Ειδικότερα, η συλλογή προσφέρει γερμανικά βιβλία, γερμανικά βιβλία σε μετάφραση, γερμανικό ημερήσιο τύπο, λεξικά, εξειδικευμένους τίτλους γερμανικών περιοδικών εκδόσεων, γερμανική λογοτεχνία, αλλά και ειδικές συλλογές γερμανικού κινηματογράφου (DVD) και μουσικής (CDs). Ο δανεισμός από την συλλογή της βιβλιοθήκης θέτει ως προαπαιτούμενο την συνδρομή. Επιπλέον, οι μαθητές του ινστιτούτου έχουν δικαίωμα δωρεάν δανεισμού.
Ηλεκτρονική Διεύθυνση: http://www.goethe.de/Ins/gr/the/elindex.htm
Βιβλιοθήκες της Θεσσαλονίκης: Γαλλικό Ινστιτούτο Θεσσαλονίκης
Το Γαλλικό Ινστιτούτο Θεσσαλονίκης, ανήκει σε μια σειρά από διεθνή ινστιτούτα που είναι υπεύθυνα για την διάδοση και την διδασκαλία της γαλλικής γλώσσας και του γαλλικού πολιτισμού. Βρίσκεται επί της Λεωφόρου Στρατού (Λεωφόρος Στρατού 2Α). Το ινστιτούτο περιλαμβάνει μια πολύ καλά ενημερωμένη συλλογή τίτλων. Η συλλογή της βιβλιοθήκης του ινστιτούτου αριθμεί 10.000 τόμους γενικού ενδιαφέροντος με ιδιαίτερη έμφαση στην γαλλική λογοτεχνία και γλώσσα. Υπάρχει ακόμα ένας τομέας δίγλωσσων βιβλίων, όπως και γαλλικών βιβλίων μεταφρασμένων στα ελληνικά. Επιπλέον, υπάρχει πλούσιο οπτικοακουστικό υλικό όπως και τίτλοι περιοδικών εκδόσεων για την διδασκαλία της γαλλικής γλώσσας και λογοτεχνίας. Η χρήση υπηρεσιών δανεισμού είναι ελεύθερη μετά από ετήσια συνδρομή, η οποία κοστίζει 24 ευρώ το έτος.
Ηλεκτρονική Διεύθυνση: http://www.ift.gr/
Βιβλιοθήκες της Θεσσαλονίκης: Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος/ Τμήμα Κεντρικής Μακεδονίας
Η βιβλιοθήκη του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος είναι η πιο σημαντική τεχνική βιβλιοθήκη της Θεσσαλονίκης. Η συλλογή της βιβλιοθήκης αριθμεί πάνω από 7.000 τίτλους βιβλίων, 290 τίτλους περιοδικών εκδόσεων, πρότυπα (ΕΛΟΤ, ASTM, DIN, ISO), προδιαγραφές (ΤΟΤΕΕ, ΕΥΡΩΚΩΔΙΚΕΣ), αλλά και Φύλλα Εφημερίδων της Κυβερνήσεων (ΦΕΚ), δομική ενημέρωση (διαρκής νομοθεσία και νομολογία) και οπτικούς δίσκους με τεχνική και ειδική βιβλιογραφία. Η βιβλιοθήκη είναι ανοιχτή σε κάθε χρήστη μετά από εγγραφή. Υπάρχει η δυνατότητα δανεισμού 3 βιβλίων για 7 ή 14 μέρες ανάλογα με την κατηγορία. Υλικό που κρίνεται ως πολύτιμο (πχ. ΦΕΚ) χρησιμοποιείται μόνο εντός του χώρου της βιβλιοθήκης και δεν δανείζεται. Τέλος, υπάρχει υλικό που διατίθεται σε ηλεκτρονική μορφή μέσω προσωπικού ηλεκτρονικού ταχυδρομείου.
Ηλεκτρονική Διεύθυνση: http://portal.tee.gr/portal/page/portal/teetkm
Αντώνης Ποντορόπουλος
