Πόσα γνωρίζεις για τον Τσέχοφ και το έργο του;
της Θάλειας Κατσιδώνη
Όταν ακούμε τον όρο θεατρικός συγγραφέας, ένα από τα πρώτα ονόματα που μας έρχεται στο μυαλό, είναι αυτό του Αντόν Τσέχοφ.
Ποιος, όμως, ήταν ο Τσέχοφ;
Για ποιο λόγο τα έργα του θεωρούνται διαχρονικά;
Γεννημένος σε μια μικρή επαρχιακή πόλη της νότιας Ρωσίας, γνώρισε από μικρή ηλικία τη φτώχεια, καθώς το κατάστημα που είχε ο πατέρας του έκλεισε λόγω χρεών. Έτσι, για να ενισχύσει οικονομικά την οικογένειά του παράλληλα με τη φοίτησή του στο γυμνάσιο, παρέδιδε ιδιαίτερα μαθήματα.
Παρ’ όλες τις δυσκολίες που αντιμετώπισε, κατάφερε να εισαχθεί στην Ιατρική Σχολή στη Μόσχα. Εκτός όμως από την αγάπη του για την ιατρική επιστήμη, είχε και το «μικρόβιο» της συγγραφής. Όντας φοιτητής ασχολήθηκε με τη συγγραφή διηγημάτων, μονόπρακτων κ.ά, τα οποία -μάλιστα- δημοσιεύθηκαν σε περιοδικά της εποχής.
Για τον Τσέχοφ το επάγγελμα του γιατρού αποτελούσε λειτούργημα, και σε πολλές περιπτώσεις ασθενών του που αδυνατούσαν να πληρώσουν, παρείχε τις υπηρεσίες του δωρεάν!
Περίτρανη απόδειξη του πνεύματος αλληλεγγύης που τον κατέβαλε, ήταν το γεγονός ότι μέσω εράνων αλλά και δωρεών έχτισε σχολεία, νοσοκομεία αλλά και έναν πυροσβεστικό σταθμό. Επίσης όταν ξέσπασε λιμός το 1982, δε δίστασε να μετακομίσει στο Μελίχοβο της Ουκρανίας για να βοηθήσει ως γιατρός 26 χωριά .
Κάτι που λίγοι γνωρίζουν για τον Τσέχοφ είναι ότι εκτός από το λογοτεχνικό του έργο, είχε εκδώσει και επιστημονική έρευνα σχετικά με την ανάγκη βελτίωσης των συνθηκών υγιεινής και διαβίωσης των φυλακισμένων. Το υλικό για την έρευνα του αυτή το συγκέντρωσε σε διάστημα δύο ετών, κατά τη διαμονή του στο νησί Σαχαλίνη της Βόρειας Ιαπωνίας.
Παρ’ όλο που έπασχε από φυματίωση εργαζόταν πολλές ώρες, συνδυάζοντας την αγάπη του για την ιατρική επιστήμη με την αγάπη του για τη συγγραφή. Η αξία του συγγραφικού του έργου άρχισε να αναγνωρίζεται σταδιακά και σιγά-σιγά έγινε διάσημος. Δεν πρόλαβε όμως να «χαρεί» τη διασημότητα, καθώς η ασθένειά του τον «νίκησε» σε ηλικία μόλις 44 ετών.
Όσον αφορά το λογοτεχνικό του έργο, αποτυπώνει με γλαφυρότητα αλλά και αντικειμενικότητα καταστάσεις και φαινόμενα της τότε Ρώσικης καθημερινότητας. Οι ήρωές του είναι απλοί, καθημερινοί άνθρωποι που συχνά νιώθουν εγκλωβισμένοι μέσα στην ανιαρή ρουτίνα της ζωής τους. Έτσι κατορθώνει να περιγράψει με αρκετά μεγάλη ακρίβεια την ιστορική κατάσταση που διαμορφώνεται στη Ρωσία λίγο πριν την Οκτωβριανή επανάσταση.
Ο Τσέχοφ χρησιμοποιεί πολλά σύμβολα και διαλόγους μέσα (εξωτερικούς αλλά και εσωτερικούς), που δίνουν ζωντάνια στα έργα του. Θέτει φιλοσοφικά ερωτήματα, κυρίως σχετικά με το νόημα της ζωής και περνάει μηνύματα αισιοδοξίας σχετικά με το μέλλον. Στα έργα του δε λείπει ο σαρκασμός για τα αρνητικά χαρακτηριστικά των ανθρώπων αλλά ούτε και το χιούμορ, καθώς προσπαθεί να τονίσει τη θετική πλευρά ορισμένων τραγικών πλευρών της ζωής.
Τέλος, αν κάτι πρέπει να μας «μείνει» για τον Τσέχοφ είναι ότι ήταν ένας άνθρωπος που αφιέρωσε τη ζωή του στην κοινωνική προσφορά και που με το συγγραφικό του έργο κατάφερε να καθιερωθεί ως ένας από τους κλασικούς συγγραφείς της παγκόσμιας λογοτεχνίας!
