25 Νοεμβρίου: Αγώνας για μία ελεύθερη ζωή
της Βάσως Γιαγλή
“Της άξιζε και το έπαθε”, “ας μην ντυνόταν προκλητικά”, “και μετά φταίνε οι βιαστές”, είναι μερικές από τις εκφράσεις που ακούμε σε καθημερινή βάση από μερίδα πληθυσμού σε περίπτωση σεξουαλικής παρενόχλησης γυναικών.
Η σεξουαλική βία αποτελεί παγκόσμιο φαινόμενο πλέον. Από τις σύγχρονες δυτικές κοινωνίες που θεωρούνται και οι χώρες όπου γεννήθηκε ο Διαφωτισμός, η Τέχνη, η τεχνολογία, η κατοχύρωση ανθρώπινων δικαιωμάτων έως τα βάθη της Ανατολής. Εκεί, δηλαδή, που οι γυναίκες υποτάσσονται στους άντρες τους αντιμετωπίζοντας τες ως άβουλα όντα. Και φυσικά, σε περίπτωση αντίρρησης κινδυνεύουν με ξυλοδαρμό, δημόσια κατακραυγή ακόμη και βασανιστήρια.
Το φαινόμενο αυτό έχει πάψει να απασχολεί, “δεν είναι πια της μόδας, δεν πουλάει” για κάποιους, με αποτέλεσμα όχι μόνο την αποσιώπησή του, αλλά ακόμη και τη δικαιολόγησή του. Εν έτει 2020, 1 στις 3 γυναίκες παγκοσμίως βιώνουν σωματική ή σεξουαλική βία κάποια στιγμή στη ζωή τους. Καθημερινά κακοποιούνται εκατοντάδες χιλιάδες γυναίκες κάθε ηλικίας. Σύμφωνα με έρευνες των Ηνωμένων Εθνών, 137 γυναίκες δολοφονούνται από συντρόφους ή μέλη της οικογένειας τους.
Δυστυχώς τη σεξουαλική βία πλαισιώνει η ψυχολογική, η λεκτική και η σωματική βία. Αλληλένδετες κατηγορίες οι οποίες δεν κάνουν διακρίσεις στους πολιτισμούς, στο χρώμα, στη θρησκεία, στον πλούτο. Εξύβριση, λεκτική κακομεταχείρηση, πρόκληση φόβου, ταπείνωση, οικονομική στέρηση, έλεγχος κοινωνικής ζωής. Από “απλό χαστούκι” μέχρι σοβαρό τραύμα ή ακόμη και απόπειρα ανθρωποκτονίας. Ενδοοικογενειακή βία, βία μέσα στην κοινωνία, όπως ο βιασμός, η σεξουαλική παρενόχληση στην εργασία, καθώς και σωματεμπορία. Εξαναγκασμός σε σεξουαλικές συνευρέσεις από το σύντροφο χωρίς συγκατάθεση είναι ελάχιστα περιστατικά που βιώνει μεγάλο μέρος του γυναικείου πληθυσμού.
Γυναίκες-“θύματα”
Αρχίζουν να αναρωτιούνται γιατί να τους συμβαίνει κάτι τέτοιο, υποβιβάζουν τον εαυτό τους και την αξία τους και οι έννοιες αυτοσεβασμός, αυτοπεποίθηση και αυτοεκτίμηση είναι άγνωστες για εκείνες. Αναρωτιούνται μήπως κάνουν κάτι λάθος και επιρρίπτουν όλες τις ευθύνες στις ίδιες. Τραυματισμένες σε ψυχή και σώμα νιώθουν αδύναμες να αντιδράσουν, αφού τους κυριεύει το αίσθημα του φόβου και της αβεβαιότητας για το αύριο καταλήγοντας έτσι στην απομόνωση. Οι θύτες έχουν την τάση να εξορθολογίζουν το γεγονός ότι η κακοποιημένη γυναίκα ήταν εκείνη που της άρεσε και ταυτόχρονα της άξιζε η βία, προσθέτοντας την υπαιτιότητα στον “προβληματικό” της χαρακτήρα, όπως ακριβώς και την ενοχή για την βία που υπέστη.
Η 25η Νοεμβρίου έχει καθιερωθεί ως η παγκόσμια ημέρα για την εξάλειψη της βίας κατά των γυναικών. Μία μέρα το χρόνο, όμως, δεν είναι αρκετή προκειμένου να αφυπνισθεί ο άνθρωπος. Πρέπει να ευαισθητοποιηθεί, ώστε να συμβάλλει έμπρακτα στη διάσωση αυτών των γυναικών. Ταυτόχρονα, στόχος αποτελεί, επίσης, να καταρρίψει την εικόνα της αξιολύπητης γυναίκας που του δημιουργείται στο άκουσμα τέτοιων περιπτώσεων. Κάθε μορφή βίας -σεξουαλική, σωματική, λεκτική, ψυχολογική- δεν αποτελεί μεμονωμένο περιστατικό. Συνιστά μία μάστιγα που επηρεάζει, όχι μόνο τα θύματα της, αλλά και ολόκληρη την κοινωνία. Η βάση για κάθε ανθρώπινο δικαίωμα είναι η ελευθερία, για την οποία πρέπει όλοι να αγωνιζόμαστε καθημερινά. Η ελευθερία δεν ανήκει στους λίγους, αλλά σε όλους ανεξαιρέτως. Γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο, στο δρόμο για το σπίτι θέλουμε να είμαστε ελεύθερες και όχι γενναίες!
