Zbigniew Preisner: ο αυτοδίδακτος ρομαντικός μουσουργός
της Ηρώ Σιδέρη
«Όχι πολύ καιρό πριν, διαβάζαμε κάτω από το φως της λάμπας πετρελαίου. Τώρα μοιράζουμε την προσοχή μας μεταξύ της τηλεόρασης, της οθόνης του υπολογιστή μας και των κινητών τηλεφώνων μας. Το τεράστιο άλμα της τεχνολογίας όμως, δεν στηρίχθηκε σε κάποιο φιλοσοφικό ή ψυχολογικό υπόβαθρο, ούτε στην τέχνη. Οι άνθρωποι έχουν λησμονήσει την ψυχή τους – δεν έχουν ούτε χρόνο ούτε χώρο να της αφιερώσουν.»
Η έμπνευση του μαγικού Zbigniew Preisner, προέρχεται αποκλειστικά και μόνο από τις σκέψεις που φώναζαν μέσα του και τις σκέψεις που ψιθύριζαν οι ταινίες, τις οποίες κάλυψε μουσικά. Κεντρική ιδέα των έργων του ήταν η αποξένωση των ανθρώπων λόγω της τεχνολογικής εξέλιξης, η οποία αποτελούσε- και αποτελεί, -παραδόξως- το μεγαλύτερο εμπόδιο για τη συνύπαρξη και την επικοινωνία των ανθρώπων.
Ξεκίνησε τις σπουδές του πάνω στη Φιλοσοφία και την Ιστορία στο Πανεπιστήμιο της Κρακοβίας, αλλά στα 20 του χρόνια τον μάγεψε ο ονειρικός κόσμος της μουσικής, την οποία και άρχισε να μελετά μόνος του. Αγόραζε δίσκους, μελετούσε τις νότες, και έτσι έκανε τα πρώτες του δειλές συνθέσεις.
Μουσικά του πρότυπα οι Παγκανίνι και Σιμπέλιους, και μεγάλη του αγάπη, όπου και επικεντρώθηκε σε αυτή, ο μουσικός ρομαντισμός των νεοκλασσικών Πολωνών του 19ου αιώνα. Ύστερα από μόλις 6 χρόνια ενασχόλησης με τη μουσική, και σε ηλικία 16 ετών ο Preisner άρχισε να γράφει μουσική για κινηματογραφικά έργα.
«..Ο Κισλόφσκι μου έμαθε την ελευθερία της έκφρασης. Το νόημα της τέχνης είναι η ελευθερία, η ελευθερία έκφρασης. Γι’ αυτό πιστεύω ότι όσο και αν προσπαθήσουν κάποιοι για το αντίθετο, αργά ή γρήγορα η τέχνη θα διαδοθεί…»
Η διεθνής αναγνώριση δεν άργησε να έρθει, αφού πολύ σύντομα ξεκίνησε τη στενή του συνεργασία με τον σκηνοθέτη Krzysztof Kieslowski. Οι δυo τους γνωρίστηκαν όταν ο Preisner έγραψε τη μουσική για την ταινία του Antoni Krauze “weather report”, και η συνάντησή τους ολοκληρώθηκε όταν πλέον με τον σεναριογράφο Krzystof Piesiewicz στο πλευρό τους δημιούργησαν το πιο συγκλονιστικό κινηματογραφικό τρίο της εποχής.
Έργα
Ο Preisner υπέγραψε πολλά από τα ομορφότερα κινηματογραφικά έργα, όπως είναι το Concerto in e minor, Version 1798, με το ψευδώνυμο Βαν ντε Μπαντεμάγερ στην ταινία του Kieslowski ”Η διπλή ζωή της Βερόνικα”. Ακολούθησαν, φυσικά, και άλλοι θρίαμβοι στην καριέρα του με κορυφαίους την τριλογία του Kieslowski ΜΠΛΕ, ΛΕΥΚΗ, ΚΟΚΚΙΝΗ ταινία, Ο δεκάλογος, Μικρή ιστορία για ένα φόνο.
Ωστόσο, δεν έμεινε εκεί. Έχει γράψει τη μουσική 56 Κινηματογραφικών ταινιών, από το 1983 έως πρόσφατα το 2012. Συνέθεσε, επίσης, τη μουσική για το People’s Century, μία σειρά 26 επεισοδίων του BBC και του WGBH-Boston για την ιστορία του 20ού αιώνα. Η σειρά προβλήθηκε στη Μ. Βρετανία, στις Η.Π.Α., καθώς και σε περισσότερες από 30 χώρες. Άλλα έργα του Preisner είναι το Requiem for my Friend, ένα μεγάλο έργο αφιερωμένο στη μνήμη του Krzysztof Kieslowski και το 10 Easy Pieces for Piano.
Αναλυτική φιλμογραφία : http://www.imdb.com/name/nm0006237/
Βραβεία
Ανάμεσα στις λαμπερές διακρίσεις του, έχει τιμηθεί με 6 διεθνή παγκόσμια κινηματογραφικά βραβεία και ακόμα έχει προταθεί για άλλες 6 υποψηφιότητες. Πιο συγκεκριμένα, έχει τιμηθεί με την Αργυρή Άρκτο στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Βερολίνου, δύο βραβεία César από τη Γαλλική Ένωση Κινηματογράφου και τρεις συνεχόμενες μνείες ως καλύτερος μουσικοσυνθέτης από την Ένωση Κριτικών Los Angeles.
