Φιλολογία Καλαμάτας: Η σύγχρονη επιλογή! Συνέντευξη με τον Πρόεδρο του Τμήματος Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου και Διευθυντή του ΠΜΣ «Αρχαία και Νέα Ελληνική Φιλολογία», καθηγητή κ. Βασίλη Κωνσταντινόπουλο και την επίκουρη καθηγήτρια και τμηματική υπεύθυνη του γραφείου διασύνδεσης και πρακτικής άσκησης, κ. Μαρία Ξέστερνου. Η συνέντευξη δόθηκε στην ομάδα του citycampus που αποτελείται από τον CEO, Κωνσταντίνο Πολέμη, την Αρχισυντάκτρια, Μαίρη Παπαδογιαννάκη και την Υπεύθυνη Δημοσίων Σχέσεων, Μυρτώ Υφαντή. Η συνέντευξη δόθηκε στον ιστορικό φιλολογικό σύλλογο “Παρνασσός”.
Παρουσιάστε μας συνοπτικά το προπτυχιακό πρόγραμμα σπουδών του τμήματός σας. Από ποιες κατευθύνσεις αποτελείται;
Β.Κ.: Το Τμήμα Φιλολογίας έχει ως αποστολή ι) να καλλιεργεί και να προάγει τη γνώση για την κλασική και σύγχρονη ελληνική και ξένη λογοτεχνία και γλωσσολογία και να μελετά τα φιλοσοφικά ρεύματα που επηρεάζουν την εξέλιξή τους, ιι) να παρέχει στους φοιτητές και στις φοιτήτριες τα απαραίτητα εφόδια που εξασφαλίζουν την άρτια κατάρτισή τους για επιστημονική και επαγγελματική σταδιοδρομία. Το Τμήμα διαθέτει 2 κατευθύνσεις, α. Κλασικής Φιλολογίας και β. Βυζαντινής και Νεοελληνικής Φιλολογίας.
Μ.Ξ.: Επίσης, προσφέρεται ως μάθημα επιλογής η Πρακτική Άσκηση των φοιτητών σε δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς απασχόλησης φιλολόγων, ώστε να αποκτηθεί μια πρώτη, απαραίτητη εμπειρία στον εργασιακό χώρο.
Ποιες καινοτομίες διαθέτει το τμήμα σας σε σχέση με τα άλλα τμήματα ελληνικής φιλολογίας της χώρας; Με άλλα λόγια, γιατί κάποιος να το επιλέξει για τις προπτυχιακές του σπουδές έναντι των άλλων αντίστοιχων τμημάτων;
Β.Κ.: Ο φοιτητής του Τμήματός μας απολαμβάνει υψηλού επιπέδου διδασκαλία από διακεκριμένους επιστήμονες σε φιλικούς χώρους με σύγχρονα εποπτικά μέσα διδασκαλίας. Ενημερώνεται τακτικά μέσω Διεθνών Συνεδρίων που οργανώνει κάθε χρόνο το Τμήμα μας. Παρακολουθεί και συζητά με προσωπικότητες διεθνούς κύρους, έχοντας μελλοντική πρόσβαση στους ακαδημαϊκούς κύκλους του εξωτερικού. Οι προαιρετικές εξαμηνιαίες επιστημονικές εργασίες των φοιτητών σε κάθε μάθημα, καθώς και η υποχρεωτική πτυχιακή εργασία, εξοικειώνουν τον φοιτητή με την επιστημονική μεθοδολογία και συγγραφή. Επίσης, ο φοιτητής έχει εύκολη πρόσβαση στη Βιβλιοθήκη της Σχολής, η οποία συνεχώς εμπλουτίζεται με σύγχρονα επιστημονικά συγγράμματα. Αυτά αποτελούν σοβαρά εφόδια του φοιτητή του Τμήματός μας σε σύγκριση με τον φοιτητή άλλου ομοειδούς Τμήματος στην Ελλάδα.
Μ.Ξ.: Το πιο σημαντικό, νομίζω, είναι ότι η Φιλολογία Καλαμάτας έχει αναπτύξει κουλτούρα συνεργασίας και διαπροσωπικής επαφής φοιτητών και καθηγητών. Σ’ εμάς, οι φοιτητές δε βρίσκονται σ’ έναν απρόσωπο χώρο. Έχουν άμεση πρόσβαση στους διδάσκοντες, τους συμβουλεύονται, κάνουν εκπαιδευτικές εκδρομές μαζί και συνεργάζονται σε διάφορες ερευνητικές εργασίες.
Παράλληλα, ο φοιτητής παρακολουθεί δωρεάν ενισχυτικά φροντιστηριακά μαθήματα για να καλύψει βασικά κενά, συμμετέχει σε ομίλους Ρητορικής που οργανώνει το Εργαστήριο Ρητορικής, σε διαλέξεις και προβολές ταινιών που οργανώνει το εργαστήρι Νεοελληνικής κατεύθυνσης Ν. Καρούζος. Άλλες καινοτομίες είναι τα εξειδικευμένα μαθήματα Ειδικής Αγωγής για τις ανάγκες των φιλολόγων στην τάξη και τα μαθήματα φιλολογικής έρευνας και διδασκαλίας με τη χρήση των Νέων Τεχνολογιών. Το τμήμα μας ήταν το πρώτο που εισήγαγε τέτοια μαθήματα σε πρόγραμμα σπουδών Φιλολογίας.
Πολλές καινοτομίες αναφέρατε στις προπτυχιακές σπουδές, πράγματι! Υπάρχει πρόγραμμα μεταπτυχιακών σπουδών; Ποιες θεματικές καλύπτει;
Β.Κ.: Το Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών «Αρχαία και Νέα Ελληνική Φιλολογία» αποτελεί μια καινοτόμο προσέγγιση με ιδιαίτερη έμφαση σε θεμελιώδη γνωστικά αντικείμενα της Αρχαίας και της Νέας Ελληνικής Γραμματείας, όπως η δραματική ποίηση, η ρητορική, η Αλεξανδρινή φιλολογία, η παπυρολογία, η παλαιογραφία, οι σχέσεις της νεοελληνικής λογοτεχνίας με τον κινηματογράφο, τη φιλοσοφία και την ιστορία, οι εκδοτικές τακτικές νεοελληνικών κειμένων, η σύνδεση της νέας ελληνικής με προγενέστερες φάσεις της και οι υφολογικές προσεγγίσεις λογοτεχνικών έργων. Η διδασκόμενη χρήση νέων τεχνολογιών και πολυμέσων στην ερευνητική διαδικασία ανοίγει παράλληλα νέους ορίζοντες και δυνατότητες για τους σύγχρονους φιλολόγους. Το διδακτικό προσωπικό του Μεταπτυχιακού Προγράμματος αποτελείται από διακεκριμένους επιστήμονες τόσο από το Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου όσο και από άλλα Ελληνικά και ξένα ιδρύματα. Ελπίδα και σκοπός μας είναι ότι οι φοιτητές του μεταπτυχιακού μας προγράμματος θα βρουν σε αυτό τα απαραίτητα πνευματικά και ερευνητικά εφόδια, ώστε με την ολοκλήρωσή του να βρίσκονται στις επάλξεις της φιλολογικής έρευνας ως ολοκληρωμένοι επιστήμονες αλλά και στην πρακτική εφαρμογή της, ως ικανά στελέχη σε υπηρεσίες που απαιτούν εξειδικευμένη γνώση της Αρχαίας και της Νέας Ελληνικής Φιλολογίας.
Έχουμε επίσης, συνεργαστεί με το Πανεπιστήμιο Αθηνών για το διατμηματικό και διαπανεπιστημιακό μεταπτυχιακό πρόγραμμα «Ηθική Φιλοσοφία». Επιπροσθέτως, σε συνεργασία με το ΙΝ.Ε.ΒΥ.Π (Ινστιτούτο Έρευνας Βυζαντινού Πολιτισμού) στο Μυστρά, φέτος ξεκινήσαμε με μεγάλη επιτυχία το μεταπτυχιακό «Βυζαντινός κόσμος: η σχέση του με την Αρχαιότητα και το νεότερο Ελληνισμό».
Πώς μπορεί κανείς να μπει στο μεταπτυχιακό πρόγραμμα σπουδών σας; Απαιτούνται εξετάσεις; Συνέντευξη; Συνδυασμός;
Β.Κ.: Στην επιλογή των μεταπτυχιακών μας φοιτητών δίνουμε ιδιαίτερη προσοχή στο βιογραφικό τους σημείωμα, το επιστημονικό τους έργο, τις ερευνητικές τους δυνατότητες. Η βαθμολογία, οι συστατικές επιστολές από τους καθηγητές που τους γνώρισαν σε προπτυχιακό πλαίσιο και η συνέντευξη μας δίνουν μια καλή εικόνα της δυναμικής του υποψηφίου.
Τι διάρκειας είναι ο μεταπτυχιακός κύκλος σπουδών; Υπάρχει δυνατότητα εξ αποστάσεως ή μερικούς φοίτησης;
Β.Κ.: Ο Μεταπτυχιακός κύκλος διαρκεί 3 ακαδημαϊκά εξάμηνα. Στα δύο πρώτα εξάμηνα, προβλέπεται παρακολούθηση μαθημάτων στη Σχολή, ενώ, κατά τη διάρκεια του τρίτου εξαμήνου, εκπονούνται οι διπλωματικές εργασίες. Απαιτείται η παρουσία των φοιτητών μας, τα μαθήματα γίνονται 2 μέρες την εβδομάδα. Σε περίπτωση αντικειμενικών δυσκολιών φοίτησης για φοιτητές μας, υπάρχει πρόνοια για να διακόψουν προσωρινά τον κύκλο σπουδών. Ο νέος Νόμος μας δίνει τη δυνατότητα εξ αποστάσεως εκπαίδευσης και έχουμε την πρόθεση να το εφαρμόσουμε μερικώς.
Το μεταπτυχιακό σας πρόγραμμα προσφέρεται δωρεάν;
Β.Κ.: Με δική μου πρόταση, όταν ανέλαβα τη διεύθυνση του μεταπτυχιακού, μειώσαμε και τη φοίτηση από 4 ακαδημαϊκά εξάμηνα σε 3 και τα δίδακτρα από 3.600 σε 2.100 Ευρώ, δηλαδή το όφελος που προκύπτει για τους φοιτητές μας είναι της τάξεως του 40%. Με τον νέο Νόμο επίσης το 1/3 των φοιτητών θα σπουδάζει δωρεάν. Σε αυτούς πρέπει να προστεθούν και κάποιοι που θα λαμβάνουν υποτροφίες. Τα τέλη φοίτησης δυστυχώς είναι αναγκαία για την κάλυψη των λειτουργικών εξόδων του Τμήματος. Καταβάλλουμε όμως προσπάθεια για να εξασφαλίσουμε την απαραίτητη χρηματοδότηση για τη λειτουργία του Μεταπτυχιακού, ώστε να καταργηθεί πλήρως το τέλος φοίτησης.
Οι απόφοιτοί σας διαθέτουν παιδαγωγική επάρκεια για διδασκαλία σε σχολεία;
Β.Κ.: Φυσικά, οι απόφοιτοί μας έχουν εξασφαλίσει εκ των πραγμάτων παιδαγωγική επάρκεια με βάση τα παιδαγωγικά μαθήματα που διδάσκονται. Η σχετική ανατροπή που επέφερε ο Νόμος του Υπουργείου Παιδείας για την παιδαγωγική επάρκεια βρίσκει τόσο εμάς όσο και άλλα Πανεπιστήμια αντίθετους και πιστεύω ότι αυτό το ζήτημα θα διευθετηθεί.
Μ.Ξ.: Όπως θα γνωρίζετε, δεν έχει ακόμη νομοθετηθεί η παιδαγωγική επάρκεια, αναμένουμε τις αποφάσεις του υπουργείου πάνω σε αυτό το θέμα. Φυσικά, παρέχουμε πληθώρα παιδαγωγικών μαθημάτων στο Πρόγραμμα Σπουδών.
Ποιες δομές διαθέτετε εκτός από τα προγράμματα σπουδών; Για παράδειγμα οι φοιτητές έχουν τη δυνατότητα συμμετοχής σε πρόγραμμα Erasmus; Προσφέρει το τμήμα σας τη δυνατότητα πρακτικής άσκησης;
Β.Κ.: Διαθέτουμε επιτυχημένες δομές υπηρεσιών, όπως μετακινήσεις φοιτητών μέσω Erasmus καθώς και διδακτικού προσωπικού, οργανωμένα εργαστήρια, οργανωμένα επίσης Διεθνή Συνέδρια και οργανωμένο πλαίσιο πρακτικής άσκησης.
Μ.Ξ.: Διατηρούμε με μεγάλη επιτυχία δομές υπηρεσιών προς τον φοιτητή, συνεργαζόμαστε με αντίστοιχα τμήματα Φιλολογίας σε ευρωπαϊκές πόλεις, σε επίπεδο μετακινήσεων Erasmus φοιτητών και διδακτικού προσωπικού. Η Πρακτική άσκηση φοιτητών σε φορείς απασχόλησης έχει αγκαλιαστεί από φοιτητές και την τοπική κοινωνία την τελευταία οκταετία. Είμαστε ιδιαίτερα περήφανοι για τα εργαστήριά μας και τον υλικοτεχνικό εξοπλισμό των αιθουσών, το Εργαστήριο Τεχνογνωσίας και Πληροφορικής, το Εργαστήριο Ρητορικής, το Εργαστήριο Γλωσσολογίας και το Εργαστήριο Ν. Καρούζος. Θα έλεγα ότι περισσότερο είμαστε περήφανοι για τα διδακτήρια και τους ίδιους τους φοιτητές μας που διατηρούν την αισθητική και καθαριότητα των κτηρίων σε άριστο επίπεδο, διεθνών προδιαγραφών.
Ποιες άλλες δράσεις έχετε σαν τμήμα, εκτός από τα τυπικά σας διδακτικά καθήκοντα;
Β.Κ.: Κάθε χρόνο, προσχεδιάζουμε στην Καλαμάτα και υλοποιούμε διεθνή επιστημονικά συνέδρια για την αρχαία και νέα ελληνική φιλολογία. Επίσης, την τελευταία δεκαετία λειτουργεί με μεγάλη επιτυχία Θερινό σχολείο εκμάθησης γλώσσας και πολιτισμού, στο οποίο συμμετέχουν φοιτητές του απόδημου ελληνισμού. Επιπροσθέτως, από δεκαετίας οργανώνουμε εκλαϊκευτικά σεμινάρια για τους δημότες της Καλαμάτας, καθώς και επιστημονικά σεμινάρια για τους εκπαιδευτικούς της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης.
Αλήθεια, ποιες επαγγελματικές διεξόδους διαθέτει ένας απόφοιτος φιλολογίας;
Μ.Ξ.: Ως τμηματική υπεύθυνη του γραφείου Διασύνδεσης θα σας έλεγα λοιπόν ότι οι διέξοδοι είναι πολλές: Ο Φιλόλογος ασχολείται με την επιστημονική έρευνα της εξέλιξης ενός λαού και του πολιτισμού του, με βάση κυρίως τη γλώσσα και τα γραπτά του μνημεία. Μελετάει όλα τα δεδομένα που διαμορφώνουν μια γλώσσα. Ασχολείται με την κατανόηση της λογοτεχνίας και κάθε άλλης γραπτής εκδήλωσης του ανθρώπου. Γενικά, μπορεί να προσφέρει υπηρεσίες εκπαιδευτικού έργου, δημιουργίας εκπαιδευτικών προγραμμάτων, επιμέλειας και διόρθωσης κειμένου, κριτικής ανάγνωσης λογοτεχνίας, επιμέλειας έκδοσης, επιμέλειας εκδοτικής σειράς, παρουσίασης βιβλίων, φιλολογικής ερμηνείας θεατρικών και λογοτεχνικών κειμένων, συγγραφής κειμένων, διασκευής ή μετάφρασης κειμένου, διαχείρισης του γραπτού και προφορικού δημόσιου λόγου και φιλολογικής έρευνας (έκδοση κειμένου, μελέτη, ερμηνεία).
Ειδικότερα: Ο Φιλόλογος μπορεί να απασχοληθεί ως καθηγητής σε ιδιωτικά σχολεία και σε εκπαιδευτικά ινστιτούτα (φροντιστήρια), σε ιδιωτικά κέντρα Επαγγελματικής Κατάρτισης (ΙΕΚ) και σε Σχολεία Δεύτερης Ευκαιρίας (ΣΔΕ). Ο εκπαιδευτικός Φιλόλογος ασχολείται με τη διδασκαλία παλαιότερων ή σύγχρονων μορφών της γλώσσας, την ανάλυση των κανόνων χρήσης της γλώσσας, τη διδασκαλία και την ερμηνεία συγκεκριμένων λογοτεχνικών κειμένων, την εκμάθηση τρόπων προφορικής ή γραπτής γλωσσικής έκφρασης, τη διόρθωση εργασιών των εκπαιδευομένων. Ο σύγχρονος Φιλόλογος μπορεί επίσης, να απασχοληθεί σε: ιδιωτικές επιχειρήσεις που ασχολούνται με τον χώρο του βιβλίου (εκδοτικές εταιρείες, βιβλιοπωλεία, βιβλιοθήκες κ.ά.) και του πολιτισμού (μουσεία, εταιρείες εκπόνησης βιωματικών εκπαιδευτικών προγραμμάτων με τουριστικό ενδιαφέρον κ.ά.), στα ΜΜΕ, σε επιχειρήσεις που κινούνται στον χώρο των παραστατικών και εικαστικών τεχνών ως σύμβουλος σκηνοθέτη, σύμβουλος σεναριογράφου, κ.ά.), σε ιδιωτικές επιχειρήσεις που ασχολούνται με την συγγραφή/ υποβολή ερευνητικών προγραμμάτων χρηματοδότησης (ΕΣΠΑ, ΓΓΕΤ, H2020, ERASMUS+, LIFE κ.ά.) ή σε ιδιωτικές επιχειρήσεις που ασχολούνται με τη δημόσια προβολή, την επαφή με κοινό, τη διαφήμιση, τη δημόσια εικόνα (π.χ. προβολή και προφορική/ γραπτή παρουσίαση ιδεών και προϊόντων σε κοινό, συγγραφή πολιτικών λόγων κ.ά.).
Πώς είναι η φοιτητική ζωή στην Καλαμάτα; Ποιες διευκολύνσεις παρέχει το τμήμα σας στους φοιτητές που έρχονται από άλλες πόλεις;
Μ.Ξ.: Η Καλαμάτα είναι μια όμορφη πόλη με έντονο νεανικό παλμό. Πολιτιστικές δραστηριότητες, παροχές στους δημότες, βόλτες στη θάλασσα και το βουνό, σε όλα αυτά συμμετέχουν και οι φοιτητές μας. Η Μεσσηνία είναι ευλογημένος τόπος, φυσική ομορφιά, αγνά υλικά διατροφής, προσιτές τιμές.
Β.Κ.: Η Καλαμάτα διαθέτει φυσικό κάλλος και νεανικούς χώρους, στους οποίους οι φοιτητές μας μπορούν να περάσουν ανέμελα τις ελεύθερες ώρες τους. Το τμήμα προσφέρει βοήθεια για την εύρεση στέγης και δωρεάν κατά κανόνα διατροφή στη Λέσχη μας. Προσπαθούμε όμως να βρούμε λύση στο ζήτημα της στέγης.
(Η φωτογραφία είναι από το messinia-press)
Οι απόφοιτοι των καθηγητικών σχολών και ειδικά των φιλολογιών είναι πάρα πολλοί ανά έτος και παρατηρείται υψηλών ποσοστών ανεργία. Ποια πιστεύετε ότι θα έπρεπε να είναι η στάση της Πολιτείας στο θέμα;
Β.Κ.: Η συσσώρευση ανέργων πτυχιούχων φιλολόγων που παρατηρείται είναι αποτέλεσμα της περικοπής των ωρών διδασκαλίας στο Γυμνάσιο και το Λύκειο, της μη διενέργειας τακτικών διαγωνισμών για την απορρόφησή τους, καθώς και της αύξησης του αριθμού των εισακτέων ανά Σχολή. Χρειάζεται κατά τη γνώμη μου μία ψύχραιμη επανεξέταση του ζητήματος πάνω σε μία ορθολογική βάση που θα λαμβάνει υπόψη τους 3 παραπάνω παράγοντες.
Κ. Κωνσταντινόπουλε και κ. Ξέστερνου, ευχαριστούμε πολύ για τη συνέντευξη!
Β.Κ.: Και εμείς ευχαριστούμε!
Μ.Ξ.: Ευχαριστούμε πολύ!
Η ιστοσελίδα του Τμήματος Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου είναι εδώ!
Αν επιθυμείς να διεκδικήσεις υποτροφίες στην Ελλάδα ή το εξωτερικό, ο Οδηγός Υποτροφιών του Citycampus που μόλις κυκλοφόρησε σου προσφέρει ό,τι χρειάζεσαι!
Θέλεις να ενημερώνεσαι έγκυρα και κυρίως έγκαιρα με το πάτημα ενός κουμπιού; Κατέβασε την εφαρμογή μας από το Playstore (citycampus.gr) και διάβασε όλα τα νέα άρθρα εύκολα και γρήγορα!
